ผมเพิ่งทราบข่าวดราม่าจากรายการเที่ยงวันทันเหตุการณ์วันนี้เอง ฟัง ๆ ไปผมก็เลยมานั่งคิดว่าตกลงแล้วมันเป็นการลบหลู่วัฒนธรรมไทยรึเปล่า

สำหรับผมผมคิดว่า ไม่

เพราะใน MV นี้ แค่เอาโขน เอาทศกัณฐ์มาทำในรูปแบบเบาสมอง ซึ่งผมชอบที่มันเป็นแบบนี้ด้วยซ้ำ กับการเอารูปแบบของนักรบโบราณ หรือพวกเจ้าพ่อสิ่งศักดิ์สิทธิ์ต่าง ๆ มาทำในแบบเบาสมอง คือใส่ความเป็นปัจจุบันเข้าไปในสิ่งเหล่านั้น ทำให้ภาพลักษณ์ที่ดูขลัง หรือดูน่ากลัวมันดูซอฟต์ลงมา ซึ่งมันไม่ใช่การลบหลู่เลย แต่ถ้าสมมติพูดจาดูหมิ่น เอาเท้าเหยียบ หรือแสดงกิริยาต่ำ ๆ บางอย่างกับโขน แบบนั่นก็ว่าไปอย่าง

จริง ๆ ผมก็เป็นพวกอนุรักษ์นิยมนะ แต่มันต้องแยกแยะให้ออกว่าเขาเอาวัฒนธรรมไทยมาทำอะไร ไม่ใช่พอเห็นเขาเอาวัฒนธรรมไทยมาปะปนกับพวกเกม การ์ตูนอะไรหน่อยก็กลายเป็นการดูหมิ่นซะงั้น คนหลายคนอาจคิดว่าการเผยแพร่วัฒนธรรมต้องทำเป็นสารคดีจริงจัง บรรยายเนื้อหาหนัก ๆ คำศัพท์ยาก ๆ หรือไม่ก็ทำละครที่สื่อถึงวัฒนธรรมนั้นออกมาโต้ง ๆ แต่มันไม่ใช่ ผมว่าการเอาวัฒนธรรมมาผนวกกับความบันเทิงนี่แหละเป็นการเผยแพร่วัฒนธรรมที่ทรงพลังที่สุด

พูดถึงการเอาวัฒนธรรมมาผนวกกับความบันเทิง มีตัวอย่างที่เราเห็นชัดมากที่สุดคือญี่ปุ่นกับเกาหลี อย่างญี่ปุ่นเขาก็เอาพวกนินจา ซามูไรมาทำหนังฮีโร่ เอานินจามาทำเป็นตัวดิจิมอน หรือเคยเอาละครคาบูกิที่เป็นศิลปวัฒนธรรมของเขามาทำเป็นปิศาจในขบวนการห้าสี ขอย้ำว่าเอามาทำเป็นปิศาจเลยนะครับ ก็ไม่เห็นมีใครว่าอะไร แถมยังเป็นการดีที่ทำให้คนต่างชาติได้รู้จักวัฒนธรรมญี่ปุ่นด้วย หรือแม้แต่เกาหลีที่พวกเราคลั่งไคล้กัน นั่นก็เป็นอีกหนึ่งการเผยแพร่วัฒนธรรมผ่านสื่อบันเทิง ถามจริง พวกเรารู้จักวัฒนธรรมเกาหลีต่าง ๆ จากไหน ถ้าไม่ใช่จากละคร ทั้งย้อนยุคทั้งละครที่เป็นปัจจุบัน ที่แทรกทั้งอาหารการกิน การแต่งกาย ประเพณีอะไรต่าง ๆ ผ่านละคร เพียงแต่เขาสอดแทรกวัฒนธรรมอย่างแนบเนียนจนเราดูไม่ออกว่านั่นมันคือการเผยแพร่วัฒนธรรมนะ

ของไทยที่ผมนึกออกก็คือ สุภาพบุรุษจุฑาเทพ ตอน คุณชายพุฒิภัทร มีตอนที่กรองแก้วโดนคุณย่าอ่อนทดสอบการทำอาหาร แล้วกรองแก้วก็ทำแสร้งว่ากุ้งขึ้นมา ซึ่งคนรุ่นใหม่ที่ไม่เคยรู้จักแสร้งว่ากุ้งก็จะได้รู้จักว่ามันมีอาหารไทยชื่อนี้ด้วยนะ

ผมเคยไปอ่านดราม่าเกี่ยวกับเกมมา มีคนออกแบบตัวละครเกมที่สวมเทริดมโนราห์ ก็เอาอีก บอกว่าเทริดมโนราห์เป็นของสูง เอาลงมาเล่นแบบนี้ไม่ได้ แล้วถ้าไม่ทำแบบนี้จะทำยังไง คิดว่าจัดนิทรรศการ ทำสารคดีเกี่ยวกับเทริดแล้วจะมีคนสนใจสักกี่คนกัน

อยากให้แยกแยะให้ออกระหว่างการเผยแพร่วัฒนธรรมกับการลบหลู่ ไม่ใช่อะไร ๆ ก็เป็นการดูหมิ่น

ถ้าลบหลู่จริง คงโดนมาตั้งแต่ 30-40 ปีก่อนแล้วครับกับหนังศึกกุมภกรรณ ถึงแม้จะไม่ได้เอาชุดโขนมาเล่นจริง ๆ ใช้เป็นชุดแบบเดียวกับอุลตร้าแมน แต่ก็ทำออกมาเหมือนชุดโขนของจริง เล่นเหมือนโขนทุกอย่าง แถมยังใส่ความเฮฮา สนุกสนานเข้าไปด้วย




หรือเรื่องนี้ยิ่งแล้วใหญ่ หนุมานพบ 7 ยอดมนุษย์ มีหลายฉากเลยที่ถ้าคนบางคนมาเห็นจะคิดว่าลบหลู่แน่ ๆ ไหนจะเป็นฉากที่โก๊ะแปลงร่างเป็นหนุมาน หนุมานทำท่าแบบอุลตร้าแมนเป๊ะ ๆ เลย หรือฉากฮา ๆ ตอนหนุมานสู้กับสัตว์ประหลาด อะไรแบบนั้น