อมตะธรรมคำสอน เข้าใจง่ายสายหลวงปู่มั่น
ให้เสียงภาษาไทยโดย มัทรี

วันนี้เสนอตอน ขันธ์ทั้ง ๕ นี้ไม่เที่ยง ไม่แน่นอน

คติธรรมคำสอนโดย หลวงปู่ขาว อนาลโย

"..ปัญจุปาทานักขันธา อนิจจา
ขันธ์ทั้ง ๕ นี้ไม่เที่ยง ไม่แน่นอน
มีความเกิดขึ้น ตั้งขึ้นในเบื้องต้น
มีความแปรปรวนไปในท่ามกลาง
มีความแตกสลาย ไปในเบื้องปลาย.."
"..ปัญจุปาทานักขันธา ทุกขา
ขันธ์อันนี้เป็นทุกข์ มีทุกข์บีบคั้นอยู่
มีแต่ทุกขเวทนานั่นแหละ ความสุขมีนิดเดียว
ผู้ที่พิจารณาเห็นตามความเป็นจริงแล้ว
ไม่มีสักหน่อยความสุขในโลกนี้
โลกคือสกนธ์โลกอันนี้ สกนธ์กายนี้.."
"..ปัญจุปาทานักขันธา อนัตตา
ธรรมทั้งหลายสกนธ์กายอันนี้
ขันธ์ ๕ อันนี้ ไม่ใช่สัตว์ ไม่ใช่คน.."
พระพุทธเจ้าว่า.."สัพเพ ธัมมา อนัตตา"

สัพเพ  ธัมมา  อนัตตา  แปลว่า  ธรรมทั้งหลายทั้งปวงเป็นอนัตตา  คำว่า ธรรม  ในที่นี้หมายถึง  รูปธรรม  นามธรรม  และกฎเกณฑ์ธรรมชาติทุกอย่าง  คำว่า อนัตตา  หมายความว่า  ไม่มีตัวตนที่แท้จริง  ไม่ใช่เราหรือของของเรา

คำว่า  ไม่มีตัวตนที่แท้จริง  หมายความว่า  บรรดาสภาวะต่างๆ หรือปรากฏการณ์ต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นรูปธรรม  หรือนามธรรม  ซึ่งปรากฏให้รู้เห็นได้นี้  ทุกอย่างล้วนแล้วแต่เป็นสังขตธรรม  เป็นสิ่งที่มีปัจจัยปรุงแต่ง  ไม่ใช่เกิดขึ้นได้ด้วยตัวของมันเอง  และสิ่งที่เป็นสังขตธรรมนี้ในเมื่อแยกแยะส่วนต่างๆ ออกไปแล้ว  ก็จะพบว่า  ไม่มีตัวตนของมันที่แท้จริง  ในคัมภีร์มักจะใช้คำอุปมาว่าเปรียบเหมือนรถซึ่งในเมื่อแยกส่วนต่างๆ ออกไปแล้ว  เราจะหาสิ่งที่เรียกว่า “รถ” ไม่มี  กลายเป็นสิ่งอื่นต่อไป  แม้ส่วนที่แยกออกไปนั้น  เช่นไม้หรือเหล็ก  สิ่งเหล่านี้ก็ยังแยกต่อไปได้อีก  ซึ่งในเมื่อแยกออกไปแล้ว  สิ่งที่เรียกว่า  เหล็ก  ก็ไม่มี  สิ่งที่เรียกว่า  ไม้  ก็ไม่มีอย่างนี้เป็นต้น  

เบญจขันธ์  คือ รูป  เวทนา  สัญญา  สังขาร  และวิญญาณ  สิ่งเหล่านี้โดยปกติเรายึดถือว่าเป็นตัวของเราหรือของของเรา  แต่ในเมื่อแยกส่วนต่างๆ ออกพิจารณาแล้ว  ก็จะพบว่าสิ่งที่เป็นตัวเราแท้ๆ ในสิ่งเหล่านี้ไม่มีอีกเหมือนกัน  ในเรื่องนี้มีข้อคิดอยู่อย่างหนึ่งที่จะให้เข้าใจเรื่องอนัตตาชัด  กล่าวคือ  “สิ่งใดในเมื่อดับได้  สูญสิ้นได้  หมดไปได้  หายไปได้  เปลี่ยนแปลงได้  สิ่งนั้นย่อมไม่มีตัวตนของมันที่แท้จริง”