"ลุงหวีด ฆราวาสผู้บรรลุธรรมขั้นสูง"  

**(คุณลุงหวีด บัวเผื่อน "จิตที่พ้นทุกข์")**  

**หลวงตามหาบัวกับคำถามของลุงหวีด**  
เช้าวันที่ ๔ พฤศจิกายน ๒๕๔๖ หลวงตามหาบัว ญาณสัมปันโน ตอบจดหมายของนายหวีด บัวเผื่อน จากจังหวัดจันทบุรี ซึ่งถามว่า:  

*“กระผมได้ปฏิบัติธรรมมานานแล้ว จิตว่างอยู่หลายปี ด้วยการพิจารณาสิ่งทั้งหลายจนจิตว่างไปหมด เหลือแต่ผู้รู้ แต่ก็ยังมาติดผู้รู้อีก เมื่อพิจารณาผู้รู้อย่างจริงจัง ก็เหมือนมีสปริงดีดผู้รู้นั้นกระเด็นหายไปทันที เหลือแต่ผู้รู้ที่ไม่ต้องรักษา ไม่ต้องกำหนด ในขณะนั้นสมมติทั้งสามแดนโลกธาตุปรากฏเกิดขึ้นที่ใจ อย่างไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อนเลย กระผมขอกราบเรียนถามหลวงตาว่า ที่กระผมเข้าใจว่าธาตุผู้รู้นี้ไม่ดับไม่สูญ เป็นรู้ที่อยู่ในรู้ตลอดชั่วนิรันดรใช่ไหมครับ แม้สังขารนี้จะดับไปแล้วก็ตาม”*  

หลวงตามหาบัวตอบว่า:  
*“ถ้าธรรมดาแล้วปัญหาเป็นอย่างนี้แล้วมันก็หมดปัญหาไปในตัว ไม่จำเป็นต้องถาม แต่ที่ถามนั้นเขาก็มีความมุ่งหมายอีกอย่างหนึ่ง เพื่อประโยชน์แก่คนอื่นด้วย สำหรับคนผู้ถามปัญหาเราก็เชื่อเขาแล้วว่าเขาไม่มีปัญหา...อันนี้เราให้ สนฺทิฏฺฐิโก เป็นสมบัติของคุณเอง รับรองคุณเองก็แล้วกัน”*  

ท่านยังกล่าวเสริมว่า:  
*“ที่เขาเล่ามานี้ไม่มีที่ต้องติ หมดปัญหาไป”*  
*“นี่คือผลแห่งการปฏิบัติ...กิเลสกับธรรมไม่มีเพศ จิตผูกได้ด้วยกันทั้งนั้น แก้ได้ด้วยกัน นี่ผลแห่งการแก้ การบำเพ็ญ จะเป็นฆราวาสก็ตามก็เป็นอย่างให้เห็นอยู่นี้แหละ”*  

**การปฏิบัติธรรมของลุงหวีด**  

**ขั้นตอนแรก: การฝึกสติสัมปชัญญะ**  
ลุงหวีดเริ่มต้นด้วยการฝึกสติตลอดเวลา ไม่ว่าจะยืน เดิน นั่ง นอน โดยไม่ปล่อยให้จิตปรุงแต่ง เมื่อเผลอ ก็ดึงสติกลับมาทันที ท่านบอกว่า:  
*“แรกๆ ทำไม่ได้ แต่ด้วยความมุ่งมั่น จึงค่อยๆ ทำได้นานขึ้น จากนาที เป็นชั่วโมง เป็นวัน โดยใช้เวลาไม่กี่ปี”*  

ท่านตั้งสัจจะกับตัวเองว่า:  
*“ถ้าขาดสติสัมปชัญญะ ก็ขออย่าได้มีชีวิตอยู่ เพราะคนขาดสติเหมือนเรือขาดหางเสือ”*  

**การควบคุมจิต**  
ลุงหวีดฝึกไม่คิด ไม่พูดในจิต เมื่อตาเห็นรูป ก็เพียงสักแต่ว่าเห็น ไม่เข้าไปจดจ่อ เช่น เห็นป้ายโฆษณาแต่ไม่อ่านในใจ ท่านเน้นการวางเฉย ไม่ยึดติดอารมณ์ใดๆ:  
*“หยุดโกรธ หยุดโลภ หยุดปรารถนา”*  

ผลคือ จิตเริ่มนิ่งเป็นสมาธิอย่างน่าอัศจรรย์:  
*“จิตไม่มีอารมณ์มากวน บางครั้งคิดเรื่องงาน แต่จิตกลับเฉยๆ ไม่ยอมทำงาน ต้องบังคับให้คิด”*  

แต่ท่านกลับติดความสงบนี้อยู่ **๒ ปีเต็ม** โดยไม่รู้ว่าตัวเองกำลังติดสมาธิ  

**จากสมถะสู่วิปัสสนา**  
เมื่อจิตนิ่งดีแล้ว ท่านเริ่มพิจารณากายด้วยวิปัสสนา โดยใช้วิธีสังเกตสิ่งใกล้ตัว เช่น:  
- ตัดผม ตัดเล็บ แล้วพิจารณาว่า *“นี่ไม่ใช่ตัวเรา”*  
- ลองนึกภาพลอกหนังออก เห็นแต่เนื้อและเลือดเหมือนศพ  

จนเห็นชัดว่า **กายกับจิตแยกจากกัน** กายเป็นเพียงที่อาศัยชั่วคราว  

**การพิจารณาขันธ์ ๕**  
1. **เวทนา** – ท่านเคยคิดว่า *“เราเป็นผู้ปวด”* แต่เมื่อพิจารณาลึกเข้า วันหนึ่งก็เห็นเวทนาลอยออกจากจิต *“เหมือนฟันต้นกล้วยขาด”*  
   > *“จิตเป็นกระจก เวทนาเป็นพริกขี้หนู กระจกไม่รู้สึกเผ็ด พริกก็ไม่รู้ตัวว่าเผ็ด”*  

2. **สัญญา** – ความจำก็เป็นเพียงสิ่งถูกรู้ เกิดแล้วดับ ไม่ควรยึดติด  

3. **สังขาร** – ความคิดปรุงแต่ง ท่านเคยติดวิจารณ์ครูบาอาจารย์ จนได้คำตอบว่า *“อย่าคิดว่าความคิดเป็นตัวโยม”* ท่านจึงเข้าใจว่า *“สังขารเป็นเพียงสิ่งถูกรู้”*  

4. **วิญญาณ** – การรับรู้ทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ล้วนเกิดขึ้นแล้วดับไป ไม่ใช่ตัวรู้  

สรุป: **ขันธ์ ๕ ไม่ใช่เรา**  


**คำถามสำคัญ: แล้วเราคืออะไร?**  
เมื่อขันธ์ ๕ ไม่ใช่เรา ลุงหวีดค้นพบว่า:  
> *“เราคือ **ธาตุรู้**”*  

ธาตุรู้ไม่ใช่สิ่งที่รับรู้ด้วยตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ แต่เป็น **ผู้รู้ทั้งหมด** ท่านฝึกอยู่กับธาตุรู้จนชำนาญ แต่ก็ติดอยู่กับผู้รู้อีก **๒ ปี**  


**การปล่อยวางธาตุรู้**  
พระอาจารย์สอนท่านว่า:  
> *“โยมจะจับไว้ทำไม? ปล่อยไปเสีย!”*  

แต่ลุงหวีดยังทำไม่ได้ จนวันหนึ่ง (๓ พ.ย. ๒๕๓๖) พระอาจารย์แนะว่า:  
> *“เวลามีสิ่งกระทบ โยมก็ปล่อยรู้ แล้วมาจับสิ่งที่มากระทบ แต่เมื่อไม่มีสิ่งกระทบ โยมก็มาอยู่กับธาตรู้อีก... ให้ปล่อยทั้งสองอย่างไปเลย!”*  

ทันใดนั้น:  
> *“ธาตุรู้และสิ่งถูกรู้กระเด็นหายไป ทันใดนั้นก็เกิด **รู้ใหม่** ที่บริสุทธิ์ เป็นปัจจุบันธรรม ไม่ต้องกำหนด ไม่มีที่อยู่ ไม่ยึดมั่นถือมั่น”*  

ท่านบรรยายสภาพจิตขณะนั้นว่า:  
> *“เป็นอิสรเสรี หมดภพชาติ อวิชชาดับสิ้นเชิง กิเลสไม่สามารถมาก่อกวนอีก”*  
> *“จิตดวงนี้คือพระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์”*  

**การละสังขาร**  
ลุงหวีด บัวเผื่อน ละสังขารเมื่อวันที่ ๒๖ กรกฎาคม ๒๕๕๓ โดยมีพิธีเผาที่วัดเขากระแจะ จันทบุรี ท่านทิ้งหนังสือ *“จิตที่พ้นจากทุกข์”* เป็นมรดกธรรมให้ผู้แสวงหาการหลุดพ้นได้ศึกษา