คนพาล คือใคร ?
คนพาล คือคนที่มีใจขุ่นมัวเป็นปกติ เป็นผลให้มีความเห็นผิด ยึดถือค่านิยมผิดๆ และมีวินิจฉัยเสีย คือไม่รู้ว่าอะไรดี อะไรชั่ว อะไรควร อะไรไม่ควร
ลักษณะของคนพาล
เนื่องจากคนพาลมีใจขุ่นมัวอยู่เสมอ ทำให้ไม่สามารถควบคุมใจให้คิดไปในทางที่ถูกต้องได้ คนพาลจึงมีลักษณะวิปริตผิดจากคนทั้งหลาย ๓ ประการ คือ
    ๑.ชอบคิดชั่วเป็นปกติ ได้แก่ คิดละโมบอยากได้ในทางทุจริต คิดพยาบาทปองร้าย คิดเห็นผิดเป็นชอบ ฯลฯ
    ๒.ชอบพูดชั่วเป็นปกติ ได้แก่ พูดปด พูดคำหยาบ พูดส่อเสียดยุยง พูดเพ้อเจ้อ ฯลฯ
    ๓.ชอบทำชั่วเป็นปกติ ได้แก่ เกะกะเกเร กินเหล้าเมายา ชอบล้างผลาญชีวิตคน และสัตว์ ลักทรัพย์ ฉุดคร่าอนาจาร ฯลฯ
โทษของการคบคนพาล
   ๑.ย่อมถูกชักนำไปในทางที่ผิด
   ๒.ย่อมเกิดความหายนะ การงานล้มเหลว
   ๓.ย่อมถูกมองในแง่ร้าย ไม่ได้รับความไว้วางใจจากบุคคลทั่วไป
   ๔.ย่อมอึดอัดใจ เพราะคนพาลแม้เราพูดดีๆ ด้วยก็โกรธ
   ๕.หมู่คณะย่อมแตกความสามัคคี เพราะการยุยงและไม่ยอมรับรู้ระเบียบวินัย
   ๖.ภัยอันตรายต่างๆ ย่อมไหลเข้ามาหาตัว
   ๗.เมื่อละโลกแล้ว ย่อมมีอบายภูมิเป็นที่ไป
ประเภทของคนพาล
คนพาลมี ๒ ประเภท ได้แก่
     ๑.พาลภายนอก คือคนพาลทั่วไป ซึ่งแม้จะร้ายกาจเพียงใด เราก็ยังมีทางหลีกเลี่ยงได้ แต่มีพาลอีกประเภทหนึ่งที่ร้ายยิ่งกว่า เพราะมักเกิดขึ้นโดยไม่รู้ตัวและไม่มีทางหลีกเลี่ยงได้ คือพาลภายใน
     ๒.พาลภายใน คือตัวเราเองขณะที่คิดชั่ว พูดชั่ว ทำชั่ว เช่น หนีงาน บ้าง เที่ยวเกเร ไปยุ่งธุระคนอื่นโดยใช่เหตุบ้าง ชอบไปทำงานสายบ้าง คนอื่น  เตือนดีๆ ก็โกรธบ้าง  หลีกเลี่ยงวินัยบ้าง  พูดไม่ไพเราะบ้าง  ครั้งใดที่เราทำ  เช่นนี้  ครั้งนั้นเราเองนั่นแหละคือตัวพาล มีเชื้อพาลอยู่ภายใน ต้องรีบแก้ไข
อานิสงส์การไม่คบคนพาล
  ๑.ทำให้ไม่ถูกชักจูงไปในทางที่ผิด
  ๒.ทำให้สามารถรักษาความดีเดิมไว้ได้
  ๓.ทำให้สามารถสร้างความดีใหม่เพิ่มขึ้นได้อีก
  ๔.ทำให้ไม่ถูกคนพาลทำร้าย
  ๕.ทำให้ไม่ถูกตำหนิ ไม่ถูกใส่ความ
  ๖.ทำให้ไม่ถูกมองในแง่ร้าย ได้รับความไว้วางใจจากบุคคลทั่วไป
  ๗.ทำให้มีความเจริญก้าวหน้า สามารถตั้งตัวได้เร็ว