อารัมภบท ..


ร่าย
O ศรีอยุธยาไพจิตร - - - ราวนิมิตแดนสรวง
ตอบคำบวงบรรหาร - - - เอี่ยมโอฬารรูปลักษณ์
ลงจำหลักปฐพินทร์ - - - รองรับยินดีโลก
เกียรติบ่ายโบกกำจาย - - - พ้องบรรยายเรื่องราว
ภาพปรางค์วาววับแสง - - - ช่อฟ้าแซงเสียดยอด
เจดีย์ทอดเงาอ้อน - - - แดดรุ่มร้อนยามสาย
พฤกษ์ปลิวปลายยอดรับ - - - แสงจู่จับลมล้อม
ใบลู่น้อมแนวระเนน - - - ต้นอ่อนเอนแอบใบ
เวียงวังในเบื้องหน้า - - - กองแกล้วกล้าเรียงตอน
พร้อมราญรอนไพรินทร์ - - - ป้องธาณินทร์สินธู
ร่วมบำรูชาติให้ - - - ปลอดเศิกเสี้ยนเหนือใต้
ปลดไข้ขุกเข็ญ - - สิ้นนา


แผ่นดินสมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 2 หรือ เจ้าสามพระยา ..
พระมหากษัตริย์พระองค์ที่ 7 แห่งกรุงศรีอยุธยา
ราชวงศ์สุพรรณภูมิ
พศ.1975


๔
O แสะ,สาร,แกล้ว,เคลื่อนคล้อย - - - คลาขบวน
ธง,หมวก,ดาบ,ขอ,ทวน - - - ทั่ว-พร้อม
แผ่วหอมกรุ่นมาลย์หวน - - - ลมหอบ หาเนอ
คล้ายร่วมบำเรอ, น้อม - - - นบก้านชุลีกรรม ฯ

O เหือดฝนเห็นฝุ่นฟุ้ง - - - ฝากยาม
เริ่มเศิกเสี้ยนคุกคาม - - - ขอบแคว้น
กัมพุชกำแหง, ลาม - - - ปามลอบ ปล้นนา
ใจที่ขุ่นที่แค้น - - - ย่อมแค้นจนขม ฯ

O ผืนธงพลิกพลิ้วรูป- - - ระบัดลม
พร้อมหมู่ชายปรารมภ์ - - - รบป้อง-
เขต, เอา-เลือด,ร่าง ถม - - - ลงทับ ถิ่นนา
ยอเกียรติยศให้ก้อง - - - เกริกหล้าแหล่งสถาน ฯ

O แดดสายทอส่องต้อง - - - ตอน-พล
เมื่อฝุ่นลอยวกวน - - - แวดล้อม-
ขอ,ง้าว,ดาบ,จิตจะรณ - - - รบศึก
ทั่วทัพทั้งทัพพร้อม - - - พรั่งพร้อมเข้าผลาญ ฯ

O นาเนกสุโนกร้อง - - - รัวเกรง
หรุบปีกหลีกกุมเหง - - - หว่างไม้
คน,สัตว์-ข่มวังเวง - - - วอดบท
เหลือบทขุ่นข้องไว้ - - - บดขยี้ตีขอม ฯ

O พรากเมือง, เพียงแมกไม้ - - - มองชม
เสียงเอ่ยอ้อน, เพียงลม - - - ลูบไล้
แก้มเนียนอิ่ม, เพียงฉม - - - ชื่นกลิ่น มาลย์นา
กุมกอปรคำนึงไว้ - - - หว่างร้อนการณรงค์ ฯ

O ใจนั้นย่อมห่วงละห้อย - - - คอยหา
ทุกเหม่อลอย, แววตา - - - ย่อมแต้ม-
ติด-ด้วยรูปปรารถนา - - - เนื้อนิ่ม แม่แม่
จำหลักล้วนกลิ่นแก้ม - - - กรุ่นไว้เวียนถวิล ฯ

O แผ่วพลิ้วลมลูบไม้ - - - มวลผกา
นึก-ออดอ้อนเพรียกนา - - - สิกชู้
เนียนแก้ม, ช่อเกสรา - - - อวลกลิ่น
จนจบลงรับรู้ - - - รสแล้ว, จะแล้วหรือ ฯ

O ป่านนี้คงโอดอื้น - - - อาดูร
กรอมโศกกำสรดพูน - - - เพียบหน้า
หาก-เพื่อชาติไพบูลย์ - - - บทเลื่อง ลือเนอ
จำ-ขับข่มชั่วช้า - - - ไป่ช้าคืนหวน ฯ

O ช้าง, ม้า, คน-เคลื่อนคล้อย - - - ใจครวญ
มาทัพ, พรากเรือน, นวล - - - ห่างห้อง
ถ้วนเหตุที่พาหวน - - - มาห่าง
ทวน, ดาบ, ใจขุ่นข้อง - - - จักสะบั้นบั่นคอ ฯ

O ดาบต้องแดดวาบล้อ - - - อารมณ์
เนื้อ, เลือด, ชีพ-รอถม - - - ถิ่นให้-
รับรู้-โทษทัณฑ์, คม - - - ดาบขุ่น ข้องเวย
บ่มทุกข์เข็ญขื่นไข้ - - - บีบเค้นขอมเขมร ฯ

O เคลื่อนทัพมาป้องศักดิ์ - - - ศรีอโย ธยาเฮย
ล้อมกักให้เสื่อมโม - - - หะจิตสิ้น
ย่ำเหยียบเกียรติภิญโญ - - - ให้ย่อย ยับแล
เพรียก-เร่าร้อนเดือดดิ้น, - - - พลุ่งย้อมดาบสยาม ฯ


O ปราสาทสูงเสียดฟ้า - - - เฟือนสรวง
หิน-แกะรูปบำบวง - - - ทิพทั้ง-
หกฟ้า, กล่อมเกลาดวง - - - จิตศรัท ธาเนอ
จำหลักไว้เหนี่ยวรั้ง - - - จิตรู้วิทูวิถี ฯ

O รูปหินแกะก่ายก้อน - - - เรียงกัน
โถง, แท่น, เทพ, รำพัน - - - พร่ำพร้อง
อัปสรร่ายรำ, บรร - - - โลมต่อ ทิพเนอ
ยามแว่วเสียงทัพร้อง - - - เร่งล้อมทำลาย ฯ

O แสะ, สาร, แกล้ว-เคลื่อนเข้า - - - คุกคาม
อำนาจแสนยาสยาม - - - บดขยี้
โดยอธิราช, เจ้าสาม - - - พระยา-ยก มาเนอ
ย่ำเหยียบขอมป่นปี้ - - - ศักดิ์สิ้นเสรีสลาย ฯ

O คมดาบวาบผ่านแล้ว - - - เลือดริน
คมแทรกเนื้อ, ทรพินทร์ - - - ร่วงพื้น
ดาบเดียว, วูบเดียว-ภิน - - - ทนะกิจ แล้วแล
เลือดอุ่น, เสียงโอดอื้น - - - อาจรู้สิ้นหรือ ฯ

O คมดาบวาบผ่านแล้ว - - - บรรลัย
คมเสียด-เนื้อ, กระดูก, ขัย - - - ฆาตสิ้น
ดาบเดียว, เดือดเดียว, ภัย - - - พังพาบ
ใช้ดาบพูดแทนลิ้น - - - ย่อมแล้วโดยเร็ว ฯ

O ขุนขอมเคยห่ามเหี้ยม - - - สิ้นหาญ
ศักดิ์ชาติเอี่ยมโอฬาร - - - ล่มแล้ว
เพียงเศษซากวิญญาณ - - - ย่างย่ำ
โซ่, ขื่อคา-ฤๅแคล้ว - - - ครอบค้ำคอขอม ฯ

O เชลยศึกถูกกวาดต้อน - - - ตามวิถี ศึกนา
อำมาตย์, ขุนนาง, มณี - - - ปลั่งน้ำ
อัปสร, ระบอบพิธี - - - บวงเทพ
รวบ, ริบ -เว้นชอกช้ำ - - - ชดใช้อหังการ ฯ

O ยาวเหยียดแถวผู้พ่าย - - - ผลรบ
ยกย่างก้าวอย่างสงบ - - - เงียบแท้
อับอาย, อดสู, ครบ - - - ครันอยู่
ศักดิ์และสิทธิ์ผู้แพ้ - - - พ่ายนั้นพร้อมไฉน ฯ

๒
O จนทัพศึกย่ำก้าว - - - ถึงอกเมือง, รูปอะคร้าว-
อยู่เฝ้าจึ่งเห็น

O จนดวงเนตรเหลือบชม้อย - - - ชม้ายสบ, ความละห้อย
จึ่งแห้งเหือดหาย

O จนอ้อมแขนโอบไว้ - - - อกอุ่นแนบชิดใกล้
สร่างสิ้นฤๅเขษม

O จบจูบแก้มนิ่มเนื้อ - - - อย่างแผ่วเบา, รูปอะเคื้อ
สั่นสะเทิ้นสุดถอน



O จบจูบ, ตาซ่อนยิ้ม - - - ถูกจบจูบ, ตาพริ้ม-
หลบ-สะท้อนสะท้านเขิน

O หน้าแนบอกกระซิบอ้อน - - - งามยิ่ง-ยามเหลือบค้อน
ฝ่าร้อนปรารถนา

O เอวคอดกิ่วรูปแก้ว - - - ถูกโอบรั้งเหนี่ยวแล้ว
จักแคล้วคลาดหรือ

O หอมกรุ่นผิวผ่าวเนื้อ - - - เพรียกเร่าร้อนโชนเชื้อ
อุ่นเอื้ออาวรณ์

O กลางจันทร์รูปต่ายแต้ม - - - กลางอกอวลกลิ่นแก้ม
ยั่วแย้มรมยา

O โอบนั้น-คือโอบเนื้อ - - - เพรียกอุ่นให้อุ่น-เชื้อ-
ช่วงร้อนระเร้าระรุม

O แผ่ว-ออดอ้อน,โอดอื้น - - - ผิว-ผุดผ่องพลิ้วพื้น
ผ่าวน้อมตฤษณา

O แว่ว-กระซิกระส่ำสร้อย - - - แว่ว-ออดอ้อนอ่อนน้อย
ข่มละห้อยฤๅหาย

O แว่ว-นกค่ำหวีดก้อง - - - พร้อม-อีกเสียงหวีดร้อง
กลบสิ้นสรรพเสียง

๔
O แขนเนียนคล้องเหนี่ยวรั้ง - - - ร่ำรอ-
โน้มจบเนื้อนวลลออ - - - อุ่นให้-
เสียงครวญสั่นเครือ, คลอ - - - เคล้าโสต พี่แม่
กอด, กล่อม, อยู่ชิดใกล้ - - - กล่าวล้วนคำประโลม ฯ

O เหนี่ยวโลกทั้งโลก-ห้อม - - - แหนขวัญ
กับออดอ้อนจำนรรจ์ - - - นั่น-นี้
แววตาอิดโรย, พลัน - - - เขินหลบ
เมื่อรูปการณ์ก่อนกี้ - - - กลับย้อนกระหึ่มกระเหิม ฯ

O อบอวลคำเอ่ยอ้อน - - - ออดแสดง
แผ่วกระซิบความแฝง - - - ฝากชู้
เยี่ยงหวานสุมาลย์แจรง - - - จรดหยาด
ผึ้ง, ภู่, คน แต่รู้ - - - หลั่งน้ำใจสนอง ฯ

O ปีกบางหรุบปีกล้อม - - - ละอองมาลย์
ตฤปรสเรณูหวาน - - - หว่างไม้
อกอุ่น-อุ่นเนื้อคราญ - - - ครวญ-กล่อม
แตะรูปตฤปรสให้ - - - แต่ละห้อยระโหยหา ฯ

O หอมกรุ่นกลีบดอกเชื้อ - - - เชิญภมร
แต่เมื่อเสียงเว้าวอน - - - แว่ว-กระชั้น
แยกฤา-สุมาลย์, สมร - - - หอม-อุ่น
เสียง, อุ่น, หอม-ยามนั้น - - - ประณีตล้ำคำแถลง ฯ

O แล้วเล่าหลังตฤปรู้- - - รสสุคนธ์
เบิกบทความอลวน - - - ว่อนล้อม
แล้วเล่าจากอนุสน- - - - ธิรูป
เพรียกจิตวิญญาณพร้อม - - - ปลีกพ้นนิพพิทา ฯ

O แอบ-อุ่นนวลอ่อนน้อย - - - นงพะงา
พิมพ์รูปรสตฤษณา - - - เหนี่ยวรั้ง-
ให้โลกล่มลับคา - - - เสียงคร่ำ ครวญเนอ
อย่างแผ่วเบาซ้ำครั้ง - - - คร่ำละห้อยคอยหวน ฯ

O หอมเอยกลางแห่งห้วง - - - เสน่หา
กลบรูปรสกุสุมา - - - มอดเชื้อ
อวลกลิ่นกล่อมถึงนา- - - - สิก-รูป
ให้รับรอง, โอบเอื้อ - - - อุ่นเนื้อนวลนิรันดร์



พระราชวังหลวงกรุงศรีอยุธยา
แผ่นดินสมเด็จพระบรมไตรโลกนารถ
พศ. 2000



O ปลดขื่อคา, ถ่ายทิ้ง - - - ทรมาน
สืบเผ่าพงศ์, บริบาล - - - บทไว้-
สร้าง-เกณฑ์กรอบ, พิธีการ - - - ใช้ปก ครองเนอ
สืบลูกสืบหลานให้ - - - ห่วงด้าวแดนสยาม ฯ

O แรกรุ่งสุริยะเรื้อง - - - โรยทาง
ขับมืดหม่นสลัวลาง - - - เลื่อนพ้น
รูปหนึ่งหยัดสรรพางค์ - - - พร้อมหมู่ บ่าวเนอ
รอบาตร, จิตท่วมท้น - - - ศรัทธะ, ถ้อย, อธิษฐาน ฯ

O งามพร้อม-รูปพักตร์ล้ำ - - - เลอสมร
ลอบเหลือบเนตร, ดั่งวอน - - - เลศไว้
อิริยาทุกช่วงตอน - - - เตรียบรูป รอเนอ
รอ-ตอกตรึงจิตให้ - - - แต่ละห้อยถวิลเห็น ฯ

O แถวพระยกย่างก้าว - - - ยอกรรม-
ขึ้น-เทียบ, ทาน-สภาพธรรม - - - เท็จ-แท้
อุ้มบาตรห่มบุญ, กำ- - - - จัดโลก
ย่ำโลกเหยียบโลก, แก้ - - - บ่วงรั้ง-ปลาตรอย ฯ

O โอภาสธรรมพระล้าง - - - หม่นหลัว
แต่เมื่องามเตรียบตัว - - - ต่อหน้า
คำข้าว, คำพระ, หัว- - - - ใจหนึ่ง
หอม, แว่ว, ล่มเหว่ว้า - - - วาบสิ้นวายสูญ ฯ

O ผ้าแดงเข้มห่มเนื้อ - - - นวลอนงค์
ไหล่พาดสไบขาวลง - - - ลูกไม้
ผมยาวรวบเป็นทรง - - - เกล้าเสียบ ปิ่นแล
เลือดฝาดลูบแก้มไว้ - - - ระหว่างเช้าเบิกโฉม ฯ

O หอม-ข้าวหอม, ดอกไม้, - - - ดวงมณี-
แสงอ่อน, แถวพระลี- - - - ลาศ-คล้อย,
กรผุดผ่อง, ทัพพี - - - ผจงจับ
กอปร-ภาพงามแช่มช้อย - - - อยู่เชื้อเชิญประชัน ฯ

O บุตรีอำมาตย์เชื้อ - - - ชาติขอม
หลังพ่ายศึกจำยอม - - - ถูกต้อน-
สู่แดนต่างด้าว, ประนอม - - - ปวงขนบ ถวายแล
เผยรูป-เพรียกรุมร้อน - - - รบเร้าแรงถวิล ฯ


O คำข้าว-เจ้าคดน้อม - - - นำลง-
สู่บาตร, เกื้อกูลสงฆ์ - - - สืบไว้
เตยหอมอีกช่อ-บง- - - - กชมอบ ท่านนา
มือจบ, คอค้อมไหว้ - - - สืบสร้างทางกุศล ฯ

O คำข้าว-เจ้าคดน้อม - - - นำถวาย
พร้อมเพ่งจิตรำบาย - - - บอกเนื้อ-
ความ-ทุกข์โศกพึงวาย - - - วอดบท
เพรียกสุขศานติ์ผ่านเอื้อ - - - อุ่นเนื้อนวลถนอม ฯ

O ห่มเหลือง, มืออุ้มบาตร - - - ยอบุญ-
ลงเทียบมือเรียวละมุน - - - ละเมียดแก้ว
เมตตาจิตยามอรุณ - - - รับ-ส่ง
ตาสบ, พักตร์ผ่องแผ้ว - - - พร่างแพร้วพรายตา ฯ

O ลาทัพออกบวชให้ - - - บุพกา รีเนอ
เทียบเที่ยวทางปฏิปทา - - - ถูก-แท้
ย่ำเหยียบแต่มรคา - - - ควร, ชอบ
ทุกบ่วงรัด-แกะแก้ - - - กร่อนสิ้นปลาตสูญ ฯ

O ฤๅ-พรหมพาผ่านพ้อง - - - พบกัน
จูงจับภพพรหมจรรย์ - - - จบหน้า-
รูปเพ็ญลักษณานัน- - - - ทิต่อ ตาแล
เช้าที่เคยผ่านช้า - - - กลับช้ากว่าเคย ฯ

O รูปพรหมจรรย์เพ่งนิ้ว - - - เรียวนวล
เมื่อรูปงามประหนึ่งชวน - - - ชิดใกล้
หอมเอยกลิ่นข้าวอวล - - - อบอยู่
หอมเยี่ยงนี้มีได้ - - - แต่ด้วยเสน่หา ฯ

O เส้นทางเบื้องหน้าทอด - - - ยาวไกล
ลมหวีดแว่ว, ไม้ใบ - - - ระบัดเต้น
แดดพร่าง, พักตร์อำไพ - - - เผยทาบ ตาแล
แทรกรูปรอยแฝงเร้น - - - รุกเร้าอารมณ์ ฯ

O เที่ยวทางเบื้องหน้า, ร่ม - - - ใบบัง
เมื่อเที่ยวทางเบื้องหลัง - - - ลับแล้ว
รูปหนึ่งค่อยแทรกฝัง - - - ฝ่ายจิต
แลจิตนั้นฤๅแคล้ว - - - คลาดละห้อยถวิลเห็น ฯ

O ตาชาย, รูปชดช้อย - - - ชำเลือง
ลมร่ำ, แดดแรกเรือง - - - เรื่อฟ้า
รูปงาม, รูปห่มเหลือง - - - ลอบสบ ตาเนอ
โลกจากนั้น - เพียงหน้า - - - อ่อนน้อย-คอยคะนึง ฯ

O แสงแรก, อกรุ่มร้อน - - - เรื่อ, รอ
เนตรเหลือบ, จิตผู้ขอ - - - ข่ม, กลั้น
นิ้วหยิบจับ, นวลลออ - - - เนียนต่อ ตานา
ข้าว, ดอกไม้ช่อนั้น - - - นบ, น้อม-ประนอมคะนึง ฯ

O เห็นเพียงปลายนิ้วหยิบ - - - จับวาง
ก่อนกลิ่นหอมเจือจาง - - - จู่ล้อม
สายลมรื่น, หทยางค์ - - - โยกแกว่ง
มือจบ, หน้าก้มน้อม - - - นิ่ง-เชื้อเชิญชม ฯ


O หลังรูปงามลับหน้า, - - - คำนึง-
ก็แทรกจิตติดตรึง - - - แต่นั้น
แทนรำงับ, ถวิลถึง - - - โถมบท
ค่อยคุกคามบีบคั้น - - - ข่มล้างฤๅสลาย ฯ

O บุตรีอำมาตย์เชื้อ - - - ชาติขอม
เผยรูปเพรียกตาประนอม - - - นิ่ง-ช้า
ข้าว, ใจ, ช่อมาลย์-หอม - - - ถ้วนสิ่ง
หอมแต่เช้าเชิญหน้า - - - แม่นั้นประสานนัยน์ ฯ