สวัสดีครับเพื่อนๆที่สนใจวรรณคดีพุทธศาสนาหรืออยากศึกษาพุทธศานาให้เข้าใจยิ่งขึ่จผ่านวรรณคดีหรืองานเขียนในพุทธศาสนา บางทีอาจเรียกว่าวรรณกรรม ซึ่งอาจรวมถึงงานเขียนทุกประเภทที่เกี่ยวกับพุทธศาสนา แต่วรรณคดีอาจกำจัดกรอบอยู่ที่คัมภีร์ แต่เรามาดูกันดีกว่าว่า หากสนใจต้องอ่านหนังสืออะไรบ้าง ผมเองก็มิใช่คุณพระเชี่ยวทางนี้นักนะครับ แต่พอมีตำราและหนังสือดีของบรมจารย์ที่นับถือบ้างครับ
ต้องโทษนะครับที่ไม่มีภาพประกอบ เรามาเริ่มกันเลยดีกว่า

1. วรรณกรรมบาลีในประเทศไทย ของรศ.พัฒน์ เพ็งผลา

หนังสือเล่มนี้เปนวานเขียนเล่มเล็กหยิบพกพาง่ายครับ และรวบรวมข้อมูลเบื้องต้นทางด้านนี้พอประมาณ สามารถเปนไกด์ก็ผู้ริเริ่มศึกษาด้านนี้ได้เปนอย่างดี ท่านจะไล่เนื้อหาให้เหนภาพการเกิดขึ้นของวรรณคดีหรือวรรณกรรมพุทธที่บันทึกด้วยบาลีในไทยเริ่มจากสมัยสุโขทัยจนถึงรัตนโกสินทร์ครับ

ถ้าอยากอ่านข้อมูลที่ขยายขึ้นก็เปนงานเขียนของท่านอีกเล่มครั้งคือ

2. ประวัติวรรณบาลี ของรศ.พัฒน์ เผ็งผลา เจ้าของเดียวกับเล่มแรกที่เสนอครับ เล่มนี้จะเข้มข้นขึ้นโดยแบ่งเปนยุคสมัยโดยอิงกับคัมภีร์ครับ เช่น ยุคธรรมวินัย ยุคพะไตรปิฎก ยุคอรรถกถา และอื่นๆ ซึ่งหนังสือเล่มนี้เนื้อหาเข้มข้นแต่อ่านไม่ยากครับ เพราะผู้เขียนทำเปนตำราสำหรับนักศึกษาที่สนใจเรียนวิชานี้โดยเฉพาะครับ จึงมีแบบฝึกหัดอยู่ท้ายบทนั้นๆด้วย

3. วรรณคดีพุทธศาสนาพากย์ไทย ของ ศ.ดร. ศักดิ์ศรี แย้มนัดดา

อันนี้เปนหนังสือที่ทรงคุณค่าเล่มหนึ่งสำหรับผู้สนใจและนักศึกษาวรรณคดีพุทธศาสนาในสังคมไทย ท่านจะเริ่มจากการอธิบายง่ายๆไม่ยุ่งยาก เริ่มจากคัมภีร์หรือวรรณคดีสำคัญคือ พระไตรปิฎก ตามด้วยพระสูตรที่สำคัญ เช่น มหาปรินิพพานสูตร มหาสุทัสสนสูตร และเรื่องเล่าในพระไตรปิฎก เช่น เปตวัตถุ วิมานวัตถุ เป็นต้น

ต่อมาเปนงานเขียนของรศ.ดร.สุภาพรรณ ณ บางช้าง ครับ มีด้วยกัน3เรื่องคือ
4 ประวัติวรรณคดีบาลีในอินเดียและศรีลังกา
5 วิวัฒนาการวรรณคดีบาลีสายพระสุตตันตปิฎกที่แต่งในประเทศไทย
และ 6 วิวัฒนาการงานเขียนภาษาบาลีในประะเทศไทย จารึก ตำนาน พงศาวดาร สาส์น ประกาศ

ผมพูดได้เต็มปากว่าผู้ที่สนใจศึกษาวรรณคดีพุทธศาสนานั้น ควรได้อ่านหนังสือ 3 เล่มนี้ของอาจารย์สุภาพรรณ เพราะจะทำให้เรามีโลกทัศน์และเหนกรอบหรือแนวทางของวรรณคดีสายนี้มากขึ้น ถือเปนหนังสือที่มีคุณคและคุณูปการทางวรรณคดีสายนี้ในไทยเป็นอย่างยิ่ง หวังว่าจะมีการนำกลับมาตีพิมพ์อีกครั้ง แต่สำหรับผมคงไม่ซื้อเพราะถือเปนสำเนาเก็บไว้อ่านและศึกษา ซึ่งต้องยกนัวให้กับอาจารย์ที่ผลิตตำราและหนังสือสำหรับวรรณคดีสายนี้เปนอย่างดี

นอกจากหนังสือที่เป็นไกด์หรือรวบรวมข้อมูลให้ค้นคว้าและศึกษาได้ง่ายแล้ว ยังสมควรหาที่คัมภีร์จริงที่ถูกนำมาตีพิมพ์ใหม่โดยเห็นเปนงานพิมพ์ของสำนักพิมพ์ศรีปัญญา เช่น จามเทวีวงศ์ ตำนานมูลศาสนา ชินกาลมาลีปกรณ์ และคัมภีร์และวรรณคดีพุทธในแต่ละภูมิภาตผ่านหนังสือนิทานพื้นบ้าน เช่น วรรณกรรมภาคใต้ วรรณกรรมล้านนา เปนต้น

แต่หนังสือที่ผมยกมาส่วนมากไม่ได้ตีพิมพ์แล้ว จะมีเปนงานของรศ.พัฒน์ เพ็งผลาที่มีจำหน่ายที่ศุนย์หนังสือม.ราม และร้านหนังสือของโอเดียนสโตร์บ้างครับ ส่วนของอาจารย์ศักดิ์ศรีและอาจารย์สุภาพรรณไม่มีจำหน่าย ผมยังถ่ายเอกสารเก็บเพราะอยากได้มาก ถ้านำกลับตีพิมพ์ใหม่คงเสียใจน่าดู แต่คงไม่ซื้ออีกเพราะเงินน้อยและบ้านไม่มีพื้นที่เก็บแล้วครับ

ขอให้สนุกกับการศึกษาวรรณคดีพุทธศาสนานะครับ และหวังว่าแนะนำในครั้งนี้อาจเปนประโยชน์ไม่มากก็น้อยครับ และตัองขอโทษสำหรับตำราประเภทนี้ของอาจารย์หรือผู้เขียนท่านอื่น คืองานของท่านก็ดีนะครับ แต่ผมไม่มีเล่มที่ตัว แต่เคยอ่าน เช่น ของมหาจุฬาราชวิทยาลัยก็ดีครับอ่านง่ายเข้าใจง่ายเช่นกันครับ เปนหนังสือเล่มที่จะเปนพื้นฐานต่อการศึกษาวรรณคดีสายนี้ได้เช่นกันครับ

ครังหน้าค่อยมาด๔นะครับว่าผมจะรีวิวหนังสือเล่มไหนอีกครับ แต่วางแผนไว้แล้ว ขอบคุณครับ