เห็นว่ายุโรปพัฒนาเทคโนโลยีด้านปืนใหญ่ไปมากในปลายศตวรรษที่ 15 จนในยุคหลังจีนต้องกลับมาซื้อปืนใหญ่จากฝรั่งนี่ในยุคไหนครับ และปืนใหญ่ของฝรั่งในศตวรรษที่ 15-16 นี่เหนือกว่าของจีนหรือยังครับ และถ้าเหนือกว่าเหนือกว่าอย่างไรครับ
          ส่วนอาวุธประเภทจรวดหรือธนูไฟจีนพัฒนาได้ตั้งนานแล้ว ต่อมาในยุคหลังที่ฝรั่งรู้จักดินปืนฝรั่งก็รู้แล้วแต่ทำไมฝรั่งในยุคแรกๆ ไม่ค่อยพัฒนาอาวุธประเภทจรวดเลยล่ะครับ เห็นพัฒนาแต่ปืนใหญ่กว่าจะพัฒนาจรวดก็ตั้งศตวรรษที่ 18
          ส่วนกับระเบิดและทุ่นระเบิดที่ฝรั่งพัฒนาในศตวรรษที่ 16 นี่เหนือกว่าจีนหรือยังครับ ของจีนเห็นเป็นกล่องที่เป็นสี่เหลี่ยมด้านในเป็นดินระเบิดข้างบนเป็นจานเหล็ก เวลาคนเหยียบก็จะไปเสียดสีกันจนระเบิดมีมาตั้งแต่ศตวรรษที่ 14 รวมถึงทุ่นระเบิดเรือด้วย แต่ยุโรปเพิ่งจะพัฒนาในช่วงศตวรรษที่ 16 ทำไมยุโรปพัฒนาช้าจังครับ ทั้งๆ ที่รับดินปืนไปตั้งแต่ศตวรรษที่ 13 แล้วกับระเบิดในยุคศตวรรษที่ 16 ของยุโรปนี่ทำงานยังไงดีกว่าของจีนหรือยังครับ