ถ้าพระเพทราชาไม่ก่อกบฏ ?

กระทู้คำถาม
ตอนที่ผมเรียนประวัติศาสตร์ไทยในสมัยมัธยม ผมเคยถูกสอนในลักษณะของการกล่าวหาถึงราชวงศ์บ้านพลูหลวงที่ได้รับการสถาปนาโดยพระเพทราช
ว่าเป็นผู้ก่อกบฏ ยึดอำนาจจากพระนารายณ์มหาราช แล้วนำพาอยุธยาเข้าสู่ความเสื่อมสลายในที่สุด
จนกระทั่งเมื่อได้เรียนสูงขึ้นความรู้ที่ได้จากการเรียนและการอ่าน ความรู้ที่ได้รับกลับเป็นอีกอย่าง
การที่พระเพทราชาก่อกบฏนั้นมีเหตุผล ว่าถ้าหากพระเพทราชาไม่ก่อกบฏ
ฟอลคอน ผู้เป็นที่โปรดปรานของพระนารายณ์ นั้นมีแผนการร่วมกับฝรั่งเศสที่จะยึดเอาอยุธยาเป็นเมืองขึ้น
โดยอาศัยการชักใยพระปีย์ เป็นเบื้องหลัง เพราะมีหลักฐานกล่าวว่าพระปีย์นั้นเข้ารีดนับถือศาสนาคริสต์แล้ว
ด้วยปัจจัยบีบบังคับหลายอย่างทำให้พระเพทราชาร่วมมือกับขุนหลวงสรศักดิ์ ก่อกบฏยึดอำนาจจากพระนารายณ์ก่อนจะสายเกินไป
แต่ประวัติศาสตร์รัตนโกสินทร์มักจะกล่าวในลักษณะของการกล่าวโทษราชวงศ์บ้านพลูหลวงและพระเพทราชาว่าเป็นผู้ที่ทำให้อยุธยาล่มสลาย
อยากถามเอาความรู้และความคิดเห็นครับว่า
1. มีหลักฐานชัดเจนหรือไม่ว่าพระปีย์เข้ารีดนับถือศาสนาคริสต์
2. ถ้าพระเพทราชาไม่ก่อกบฏเป็นไปได้มากน้อยแค่ใหนที่เราจะกลายเป็นดินแดนแรกในอาเซียนที่ตกเป็นเมืองขึ้นของชาติตะวันตก
3. ถ้าพระเพทราชาคือผู้ที่ทำให้เรารอดจากวิกฤตการณ์นั้น เราควรยกย่องพระเพทราชามากกว่านี้หรือไม่

ป.ล. ถ้าอะไรที่ผมเข้าใจผิด รบกวนบอกด้วยนะครับ เผื่อบางอย่างผมเข้าใจผิดไปเอง
คำตอบที่ได้รับเลือกจากเจ้าของกระทู้
ความคิดเห็นที่ 6
1.ในหลักฐานของฝรั่งเศสส่วนใหญ่อย่างของคนที่ใกล้ชิดคอนสแตนซ์หรือไม่ได้ใกล้ชิด ถ้าจำไม่ผิดเท่าที่อ่านมาผมยังไม่เจอที่ระบุชัดเจน เป็นไปได้ว่าเป็นข่าวลือในสมัยนั้นมากกว่าครับ

2.อาจมีความเป็นไปได้ที่ฝรั่งเศสจะใช้อำนาจผ่านคอนสแตนซ์ จำไม่ผิดเคยมีหลักฐานที่ระบุถึงการที่ฝรั่งเศสต้องการให้กษัตริย์ที่ต่อจากสมเด็จพระนารายณ์ต้องเป็นผู้ที่สนองผลประโยชน์หรือดำเนินนโยบายตามความต้องการของฝรั่งเศส หรือไม่ก็เปนกษัตริย์หุ่นโดยที่คอนสแตนซ์เป็นคนกุมอำนาจตัวจริง และก็มีหลักฐานหลายชิ้นที่บ่งชี้ถึงความพยายามในการควบคุมระบบราชการของเขาอยู่เหมือนกัน  แต่เรื่องที่จะขึ้นเป็นกษัตริย์เองน่าจะเป็นไปได้ยากเพราะคนไทยจำนวนมากไม่ชอบคอนสแตนซ์ คอนสแตนซ์รู้ดี เขามีวิธีจัดการอย่างค่อยเป็นค่อยไปมากกว่าราชสำนักฝรั่งเศสที่ใจร้อนขอเมืองสำคัญและส่งกองทหารเข้ามาจำนวนมาก จึงพยายามหลีกเลี่ยงทำอะไรที่ไม่ให้ตัวเขาได้รับผลเสียเช่นพยายามเลี่ยงไม่ให้พวกฝรั่งเศสพูดเรื่องเปลี่ยนศาสนาต่อสมเด็จพระนารายณ์เพราะเขารู้ว่ายากมาก หรือแม้กระทั่งไม่ยอมให้ฝรั่งเศสขยายป้อมทณบุรีเพิ่มเติมเพราะตรงนั้นมีวัดอยู่ซึ่งเขาห้ามไม่ให้รื้อวัด

นโยบายทางการเมืองของสมเด็จพระนารายณ์ค่อนข้างเสี่ยงต่อการให้ต่างชาติเข้ามามีอิทธิพลมากจึงมีกระแสต่อต้านต่างชาติตั้งแต่ฝรั่งเศสจะเข้ามาแล้วด้วยคนไทยคิดว่า "พระเจ้ารักแขกเมืองยิ่งกว่าข้าแผ่นดิน" ก่อนฝรั่งเศสเข้ามาพระองค์ก็ให้พวกมุสลิมอินโด-อิหร่าน เข้ามามีอำนาจในระบบราชการของอยุทธยามาก หลักจากนั้นก็แทนที่ด้วยฝรั่งเศส ให้ฝรั่งเศสเข้ามาคุมเมืองต่างๆที่สำคัญ รวมถึงการเจรจาขอเมืองบางกอกกับมะริดของฝรั่งเศสแทนที่จะเป็นสงขลาที่คอนสแตนซ์เสนอ(ตัวคอนสแตนซ์เองก็ลำบากใจในเรื่องนี้ และเขารู้ว่าคนไทยจะต้องไม่พอใจมากจนอาจส่งผลเสียได้ เขาจึงเสนอให้ฝรั่งเศสจัดการอย่างค่อยเป็นค่อยไป) ซึ่งสมเด็จพระนารายณ์ก็พระราชทานให้โดยที่ออกพระเพทราชาคัดค้านเรื่องนี้อย่างที่สุดแต่กลับไม่สำเร็จ


3.การกระทำของออกพระเพทราชามีคนไทยในตอนนั้นสนับสนุนจำนวนมากไม่ว่าจะขุนนาง สถาบันสงฆ์ซึ่งได้รับความเสียหายจากนโยบายบริหารของสมเด็จพระนารายณ์จากเรื่องสึกพระมาทำงานหลวง หรือการให้ฆราวาสอย่างออกหลวงสรุศักดิ์มาควบคุมการสอบ รวมไปกระทั่งไพร่และเชื้อพระวงศ์ เพราะล้วนแต่กลัวว่าฝรั่งเศสจะมายึดบ้านยึดเมือง เจ้านายองค์หลักที่หนุนการรัฐประหารครั้งนี้ก็คือกรมหลวงโยธาเทพ พระธิดาของสมเด็จพระนารายณ์

หลายคนที่เข้ากับพระเพทราชาเพราะพระเพทราชาทำเพิ่อปกป้องบ้านเมืองและพระศาสนา(ซึ่งก็คงมีเจตนานั้นจริง) และแสดงท่าทีว่าจะยกพระอนุชาให้ครองบัลลังก์ต่อ เจ้านายอย่างกรมหลวงโยธาเทพจึงทรงเห็นชอบ แต่พอถึงเวลาออกหลวงสุรศักดิ์กลับเอาเจ้าฟ้าอภัยทศ เจ้าฟ้าน้อยไปสำเร็จโทษ เพื่อที่ตนจะได้ครองบัลลังก์เอง(พวกฝรั่งเศสได้รู้เรื่องนี้จากปากคำของหลวงราชนิกุลนิตยภักดี ที่ถูกฝรั่งเศสฉุดขึ้นเรือ) นี่ก็แสดงเจตนาจะยึดครองบัลลังก์เช่นเดียวกัน ซึ่งเมื่อเรื่องนี้หลุดออกไปก็ทำให้คนไทย จนถึงพระสงฆ์หรือกรมหลวงโยธาเทพไม่พอใจด้วยกันทั้งนั้น

เรื่องนี้ก็พูดได้ว่ามีอยู่หลายมุมมอง แต่ถ้าจะบอกว่าอยุทธยาล่มสลายเพราะราชวงศ์บ้านพลูหลวงชิงบัลลังก์กันไม่สมเหตุสมผลครับ เพราะอยุทธยาแย่งชิงบัลลังก์กันแทบทุกสมัยเป็นปกติครับ
แสดงความคิดเห็น
โปรดศึกษาและยอมรับนโยบายข้อมูลส่วนบุคคลก่อนเริ่มใช้งาน อ่านเพิ่มเติมได้ที่นี่