วันนี้เป็นวันแรกในรอบ 10 กว่าปี ที่ผมได้มีโอกาสไปพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ สิ่งที่ได้สัมผัส คือ พิพิธภัณฑ์ดังกล่าว แทบไม่มีอะไรเปลี่ยนแปลงไปจากเดิมเลย การจัดแสดงโบราณวัตถุ ที่ได้แบ่งตามยุคสมัยต่างๆ โดยแบ่งการจัดแสดงออกเป็นห้องๆ ไล่มาตั้งแต่ทวารวดีจนถึงรัตนโกสินทร์ เป็นเพียงการนำโบราณวัตถุที่ขุดพบมาจัดเรียงใส่ตู้โชว์พร้อมคำอธิบายสั้นๆเท่านั้น และในห้องจัดแสดงบางห้อง ก็นำโบราณวัตถุมาวางอัดแน่นอยู่ในตู้กระจก โดยไร้ซึ่งศิลปะในการจัดแสดง นอกจากนั้นสภาพอาคารพิพิธภัณฑ์ก็ดูเก่าแก่ ไม่เจริญสายตา ยังไม่นับรวมถึงพนักงานพิพิธภัณฑ์ที่ไม่แยแสต่อผู้เข้าชม โดยทำหน้าที่เสมือนพนักงานนั่งเฝ้าซากโบราณวัตถุเท่านั้น ทำให้หวนนึกถึงพิพิธภัณฑ์เหมืองถ่านหินของเมืองยูบาริ จังหวัดฮอกไกโด ประเทศญี่ปุ่น ที่แม้จะเป็นพิพิธภัณฑ์ของเมือง "เล็กๆ" ไม่ใช่พิพิธภัณฑสถาน "แห่งชาติ" แต่กลับจัดแสดงได้อย่างน่าตื่นตาตื่นใจ พร้อมทั้งนำเทคโนโลยีสมัยใหม่มาประกอบการจัดแสดง อีกทั้งพนักงานประจำพิพิธภัณฑ์ยังมีความ "กระตือรือร้น" ในการต้อนรับผู้เข้าชม รวมทั้งให้คำแนะนำเกี่ยวกับประวัติของการทำเหมืองถ่านหินดังกล่าวอย่างละเอียด หรือแม้กระทั่งพิพิธภัณฑ์ของเมืองพุกาม ประเทศเมียนมาร์ ที่ผมได้มีโอกาสไปเยี่ยมชมเมื่อเดือนเมษายน 2556 ที่ผ่านมา ที่ถึงแม้จะเป็นพิพิธภัณฑ์ขนาดเล็ก แต่ก็จัดแสดงประวัติศาสตร์ของอาณาจักรพุกามอย่างละเอียด โดยนอกจากจะจัดแสดงโบราณวัตถุและภาพเก่าแล้ว ยังมีภาพและแบบจำลองเมืองพุกามและวิถีชีวิตชาวพุกาม เพื่อให้ผู้เข้าชมได้เห็นภาพชัดเจนขึ้น

          สิ่งที่ผมพบเจอในวันนี้ แม้จะเป็นเพียงพิพิธภัณฑ์ แต่ก็สามารถ "สะท้อน" ภาพรวมของประเทศไทยในด้านการไม่ให้ความสำคัญกับการเรียนรู้ประวัติศาสตร์ และมากไปกว่านั้น คือการไม่ให้ความเอาใจใส่ต่อแหล่งเสริมสร้างองค์ความรู้ ซึ่งแตกต่างจากสถานที่พักผ่อนหย่อนใจยอดนิยมของคนไทย โดยเฉพาะห้างสรรพสินค้า ที่นับวันจะมีขนาดใหญ่ขึ้น และมีจำนวนมากขึ้นเรื่อยๆ เพื่อตอบสนอง lifestyle ความคลั่งการเดินห้างของคนไทยอย่างไม่มีที่สิ้นสุด