(6). อ.กอเซ็มยังได้อ้างหลักฐานเรื่องอ่านอัล-กุรฺอ่านให้ผู้ตาย ด้วยหะดีษของท่านมะอฺกิล บินยะซารฺ ร.ฎ. ซึ่งอ้างรายงานมาจากท่านนบีย์ ศ็อลลัลลอฮุ อะลัยฮิวะซัลลัมว่า
يس قَلْبُ الْقُرْآنِ، لاَ يَقْرَؤُهَارَجُلٌ يُرِيْدُ اللهَ تَبَارَكَ وَتَعَالَى وَالدَّارَ اْلآخِرَةَ إِلاَّ غَفَرَلَهُ، وَاقْرَؤُوْهَا عَلَى مَوْتَاكُمْ
“ยาซีน คือหัวใจอัล-กุรฺอ่าน! .. ไม่มีผู้ใดที่มุ่งหวังต่ออัลลอฮ์และวันอาคิเราะฮ์อ่านมัน เว้นแต่พระองค์จะอภัยโทษให้เขา, และพวกท่านจงอ่านมัน (ยาซีน) ให้แก่ “เมาตา”ของพวกท่าน” ...
แล้ว อ.กอเซ็มก็อธิบายว่า ท่านอิหม่ามอัส-สะยูฏีย์ได้กล่าวในหนังสือ “อัล-ญาเมี๊ยะอฺ อัศ-เศาะฆีรฺ” (หะดีษที่ 1344) ว่าหะดีษบทนี้เป็นหะดีษหะซัน, .. และความหมายของคำว่า “เมาตา” ตามทัศนะของญุมฮูรฺหรือนักวิชาการส่วนใหญ่คือ “คนที่ตายแล้ว” ...
วิภาษ
หะดีษบทนี้ ถูกบันทึกโดยท่านอบูดาวูด, ท่านอิหม่ามอะห์มัด, ท่านอิบนุมาญะฮ์, ท่านอิบนุ อบีย์ชัยบะฮ์ และท่านอื่นๆ โดยอ้างการรายงานมาจากท่านมะอฺกิล บินยะซารฺ ร.ฎ. จากท่านนบีย์ ศ็อลลัลลอฮุ อะลัยฮิวะซัลลัมด้วยสำนวนที่แตกต่างกัน และสำนวนข้างต้นดังที่ อ.กอเซ็มนำมาอ้าง เป็นสำนวนจากการบันทึกของท่านอิหม่ามอะห์มัดในหนังสือ “อัล-มุสนัด” ของท่าน เล่มที่ 5 หน้า 26 ...
แต่สายรายงานของหะดีษข้างต้น เป็นสายรายงานที่เฎาะอีฟ เพราะมีการกล่าวในสายรายงานว่า ..
عَنْ رَجُلِ عَنْ أَبِيْهِ عَنْ مَعْقِلِ بْنِ يَسَارٍ : จากชายผู้หนึ่ง, จากบิดาของเขา, จากท่านมะอฺกิล บินยะซาร .. ซึ่งไม่ทราบว่า “ชายผู้หนึ่งและบิดาของเขา” คือใคร? .. จึงถือว่าทั้ง 2 เป็นคนมัจญฮูล คือไม่มีใครรู้จักหรือทราบประวัติ ...
แม้ในบันทึกของท่านอบูดาวูดและท่านอิบนุมาญะฮ์จะมีการระบุนาม “ชายผู้หนึ่ง” คนนั้นว่า ชื่อ “อบีย์ อุษมาน” แต่ก็ไม่มีนักวิชาการหะดีษท่านใดทราบอีกว่า อบีย์อุษมานผู้นี้และบิดาของเขา เป็นใคร, มีประวัติความเป็นมาอย่างไร ? ...
ด้วยเหตุนี้ ท่านอิหม่ามนะวะวีย์ จึงได้กล่าววิจารณ์หะดีษเรื่องอ่านยาซีนให้ “เมาตากุม” จากการบันทึกของท่านอบูดาวูดและท่านอิบนุมาญะฮ์บทนี้ในหนังสือ “อัล-อัสการฺ” ของท่าน หน้า 131-132 ว่า ...
إِسْنَادُهُ ضَعِيْفٌ! فِيْهِ مَجْهُوْلاَنِ
“สายรายงานของมัน เฎาะอีฟ! ในสายรายงานนั้น มีบุคคลมัจญฮูล (ผู้ที่ไม่มีใครรู้จักหรือทราบประวัติ) อยู่ 2 คน”
ขอถาม อ.กอเซ็มว่า สายรายงานลักษณะนี้หรือครับ คือสายรายงานหะดีษหะซัน? .. แม้ผู้อ้างจะเป็นท่านอิหม่ามอัส-สะยูฏีย์หรือใครก็ตาม ?? ...
(7). อ.กอเซ็มยังได้อ้างหะดีษเรื่องการอ่าน “ยาซีน” ให้แก่ “คนใกล้ตาย”อีกบทหนึ่ง .. โดยรายงานมาจากท่าน มัรฺวานบินซาลิม อัล-ญะซะรีย์ .. แล้วสืบสายรายงานต่อไปถึงท่านอบูอัด-ดัรฺดาอ์และท่านอบูซัรฺ อัล-คิฟารีย์ ร.ฎ. ด้วยข้อความว่า ...
مَا مِنْ مَيِّتٍ يَمُوْتُ فَيُقْرَأُ عِنْدَهُ "يس" إِلاَّ هَوَّنَ اللهُ عَلَيْهِ
“ไม่มีผู้ตายคนใดที่เมื่อตอนเขากำลังจะตาย แล้วมีการอ่าน “ยาซีน” ให้แก่เขา เว้นไว้แต่พระองค์อัลลอฮ์ ซ.บ.จะทรงให้ง่ายดายแก่เขา(ในการตาย .. คือจะไม่ตายอย่างทุรนทุราย)” ...
(บันทึกโดย ท่านอบูนุอัยม์ในหนังสือ “อัคบารฺ อิศบะฮาน” เล่มที่ 1 หน้า 188 และท่านอัด-ดัยละมีย์ในหนังสือ “มุสนัด อัล-ฟิรฺเดาส์”) ...
แล้ว อ.กอเซ็มก็กล่าวว่า หะดีษบทนี้เป็น “หะดีษหะซัน” เช่นเดียวกัน ...
วิภาษ
7.1 ที่ไหนได้ หะดีษบทนี้ “เฎาะอีฟมาก” ยิ่งกว่าบทแรกเสียอีก เพราะท่านมัรฺวาน บินซาลิม อัล-ญะซะรีย์ซึ่งเป็นผู้รายงานของหะดีษบทนี้ถูกวิจารณ์โดยท่านอัน-นะซาอีย์และท่านอัด-ดารุกุฏนีย์ว่า .. مَتْرُوْكُ الْحَدِيْثِ : (เป็นบุคคลที่ถูกเมินจากหะดีษของเขา) ...
(จากหนังสือ “อัฎ-ฎูอะฟาอ์ วัลมัตรูกีน” ของท่านอัน-นะซาอีย์ หมายเลข 558, และหนังสือ “ตะฮ์ซีบ อัต-ตะฮ์ซีบ” เล่มที่ 10 หน้า 85) ...
ท่านบุคอรีย์, ท่านมุสลิม และท่านอบูหาติมกล่าวว่า .. مُنْكَرُالْحَدِيْثِ : (เขาเป็นผู้รายงานหะดีษที่มุงกัรฺ คือ เฎาะอีฟมาก) ...
(จากหนังสือ “มีซาน อัล-เอี๊ยะอฺติดาล” เล่มที่ 4 หน้า 90) ...
และท่านอัซ-ซาญีย์, ท่านอบูอะรูบะฮ์ และท่านอื่นๆกล่าวว่า .. يَضَعُ الْحَدِيْثِ : เขา (มัรฺวาน บินซาลิม) เป็นคนชอบกุหะดีษเก๊ ...
(จากหนังสือ “มีซาน อัล-เอี๊ยะอฺติดาล” เล่มและหน้าข้างต้น, และหนังสือ “ตักรีบ อัต-ตะฮ์ซีบ” เล่มที่ 2 หน้า 239) ...
ท่านอบูบักรฺ อิบนุ้ลอะรอบีย์ ได้คัดลอกคำพูดของท่านอัด-ดารุกุฏนีย์ที่วิจารณ์หะดีษเกี่ยวกับเรื่องการอ่าน “ยาซีน” ให้คนตายว่า ...
هَذَا حَدِيْثٌ ضَعِيْفُ اْلإِسْنَادِ، مَجْهُوْلُ الْمَتْنِ، وَلاَ يَصِحُّ فِى الْبَابِ حَدِيْثٌ
“นี่คือหะดีษซึ่งสายรายงานของมันเฎาะอีฟ, ข้อความของมันก็ไม่ชัดเจน, และหะดีษที่เกี่ยวกับเรื่องนี้ (อ่านยาซีนให้คนตาย) ไม่มีถูกต้องเลยแม้แต่บทเดียว!” ...
(จากหนังสือ “ตัลคีส อัล-หะบีรฺ” ของท่านอิบนุหะญัรฺ 2/110) ...
สรุปแล้ว หะดีษเรื่องการอ่าน “ซูเราะฮ์ ยาซีน” ให้แก่ “คนตาย” หรือ “คนใกล้ตาย” ตามที่ อ.กอเซ็มนำมาอ้างแล้วแนะนำและส่งเสริมให้คนปฏิบัตินั้น จึงไม่ใช่หะดีษเศาะเ
๊ยะฮ์(ถูกต้อง)แม้แต่บทเดียว ...
ด้วยเหตุนี้ ท่านอัล-อัลบานีย์จึงได้กล่าวในหนังสือ “อะห์กาม อัล-ญะนาอิซ” หน้า 243 ว่า .. การอ่าน “ยาซีน” ให้คนใกล้จะตาย เป็นบิดอะฮ์ ...
7.2 คำอธิบายของ อ.กอเซ็มที่ว่า คำว่า “เมาตากุม” ในหะดีษบทนั้น -- ตามทัศนะของญุมฮูรฺหรือนักวิชาการส่วนใหญ่ -- หมายถึง “คนที่ตายแล้ว” ...
ขอเรียนว่า แม้ข้อมูลที่อยู่ในมือของผมจะขัดแย้งกับคำกล่าวของ อ.กอเซ็ม .. คือ ที่ถูกต้องนั้น ญูมฮูรฺหรือนักวิชาการส่วนใหญ่มีทัศนะว่า คำว่า “เมาตากุม” ในหะดีษบทแรก ไม่ได้หมายถึงคนที่ตายแล้ว แต่หมายถึง “คนที่ใกล้จะตาย” เพราะได้รับการขยายความจากหะดีษบทหลังที่ว่า .. “ไม่มีผู้ตายคนใดที่เมื่อตอน เขากำลังจะตาย ได้มีการอ่าน “ยาซีน” ให้แก่เขา ............”
แต่ประเด็นความขัดแย้งของความหมาย “เมาตากุม” ไม่ใช่เรื่องสลักสำคัญอะไรเลยตราบใดก็ตามที่หะดีษเรื่องการอ่าน“ยาซีน”ให้แก่ “เมาตา” ทุกบทเป็นหะดีษเฎาะอีฟ
เพราะ .. นักวิชาการ “จริงๆ” นั้น เขาจะไม่ส่งเสริมหรือสนับสนุนให้ชาวบ้าน นำ “หะดีษเฎาะอีฟ” มาปฏิบัติกันหรอก นอกจากภายใต้เงื่อนไขบางอย่างเท่านั้น ...
การอ่านอัลกุรอ่านให้ผู้ตาย
يس قَلْبُ الْقُرْآنِ، لاَ يَقْرَؤُهَارَجُلٌ يُرِيْدُ اللهَ تَبَارَكَ وَتَعَالَى وَالدَّارَ اْلآخِرَةَ إِلاَّ غَفَرَلَهُ، وَاقْرَؤُوْهَا عَلَى مَوْتَاكُمْ
“ยาซีน คือหัวใจอัล-กุรฺอ่าน! .. ไม่มีผู้ใดที่มุ่งหวังต่ออัลลอฮ์และวันอาคิเราะฮ์อ่านมัน เว้นแต่พระองค์จะอภัยโทษให้เขา, และพวกท่านจงอ่านมัน (ยาซีน) ให้แก่ “เมาตา”ของพวกท่าน” ...
แล้ว อ.กอเซ็มก็อธิบายว่า ท่านอิหม่ามอัส-สะยูฏีย์ได้กล่าวในหนังสือ “อัล-ญาเมี๊ยะอฺ อัศ-เศาะฆีรฺ” (หะดีษที่ 1344) ว่าหะดีษบทนี้เป็นหะดีษหะซัน, .. และความหมายของคำว่า “เมาตา” ตามทัศนะของญุมฮูรฺหรือนักวิชาการส่วนใหญ่คือ “คนที่ตายแล้ว” ...
วิภาษ
หะดีษบทนี้ ถูกบันทึกโดยท่านอบูดาวูด, ท่านอิหม่ามอะห์มัด, ท่านอิบนุมาญะฮ์, ท่านอิบนุ อบีย์ชัยบะฮ์ และท่านอื่นๆ โดยอ้างการรายงานมาจากท่านมะอฺกิล บินยะซารฺ ร.ฎ. จากท่านนบีย์ ศ็อลลัลลอฮุ อะลัยฮิวะซัลลัมด้วยสำนวนที่แตกต่างกัน และสำนวนข้างต้นดังที่ อ.กอเซ็มนำมาอ้าง เป็นสำนวนจากการบันทึกของท่านอิหม่ามอะห์มัดในหนังสือ “อัล-มุสนัด” ของท่าน เล่มที่ 5 หน้า 26 ...
แต่สายรายงานของหะดีษข้างต้น เป็นสายรายงานที่เฎาะอีฟ เพราะมีการกล่าวในสายรายงานว่า ..
عَنْ رَجُلِ عَنْ أَبِيْهِ عَنْ مَعْقِلِ بْنِ يَسَارٍ : จากชายผู้หนึ่ง, จากบิดาของเขา, จากท่านมะอฺกิล บินยะซาร .. ซึ่งไม่ทราบว่า “ชายผู้หนึ่งและบิดาของเขา” คือใคร? .. จึงถือว่าทั้ง 2 เป็นคนมัจญฮูล คือไม่มีใครรู้จักหรือทราบประวัติ ...
แม้ในบันทึกของท่านอบูดาวูดและท่านอิบนุมาญะฮ์จะมีการระบุนาม “ชายผู้หนึ่ง” คนนั้นว่า ชื่อ “อบีย์ อุษมาน” แต่ก็ไม่มีนักวิชาการหะดีษท่านใดทราบอีกว่า อบีย์อุษมานผู้นี้และบิดาของเขา เป็นใคร, มีประวัติความเป็นมาอย่างไร ? ...
ด้วยเหตุนี้ ท่านอิหม่ามนะวะวีย์ จึงได้กล่าววิจารณ์หะดีษเรื่องอ่านยาซีนให้ “เมาตากุม” จากการบันทึกของท่านอบูดาวูดและท่านอิบนุมาญะฮ์บทนี้ในหนังสือ “อัล-อัสการฺ” ของท่าน หน้า 131-132 ว่า ...
إِسْنَادُهُ ضَعِيْفٌ! فِيْهِ مَجْهُوْلاَنِ
“สายรายงานของมัน เฎาะอีฟ! ในสายรายงานนั้น มีบุคคลมัจญฮูล (ผู้ที่ไม่มีใครรู้จักหรือทราบประวัติ) อยู่ 2 คน”
ขอถาม อ.กอเซ็มว่า สายรายงานลักษณะนี้หรือครับ คือสายรายงานหะดีษหะซัน? .. แม้ผู้อ้างจะเป็นท่านอิหม่ามอัส-สะยูฏีย์หรือใครก็ตาม ?? ...
(7). อ.กอเซ็มยังได้อ้างหะดีษเรื่องการอ่าน “ยาซีน” ให้แก่ “คนใกล้ตาย”อีกบทหนึ่ง .. โดยรายงานมาจากท่าน มัรฺวานบินซาลิม อัล-ญะซะรีย์ .. แล้วสืบสายรายงานต่อไปถึงท่านอบูอัด-ดัรฺดาอ์และท่านอบูซัรฺ อัล-คิฟารีย์ ร.ฎ. ด้วยข้อความว่า ...
مَا مِنْ مَيِّتٍ يَمُوْتُ فَيُقْرَأُ عِنْدَهُ "يس" إِلاَّ هَوَّنَ اللهُ عَلَيْهِ
“ไม่มีผู้ตายคนใดที่เมื่อตอนเขากำลังจะตาย แล้วมีการอ่าน “ยาซีน” ให้แก่เขา เว้นไว้แต่พระองค์อัลลอฮ์ ซ.บ.จะทรงให้ง่ายดายแก่เขา(ในการตาย .. คือจะไม่ตายอย่างทุรนทุราย)” ...
(บันทึกโดย ท่านอบูนุอัยม์ในหนังสือ “อัคบารฺ อิศบะฮาน” เล่มที่ 1 หน้า 188 และท่านอัด-ดัยละมีย์ในหนังสือ “มุสนัด อัล-ฟิรฺเดาส์”) ...
แล้ว อ.กอเซ็มก็กล่าวว่า หะดีษบทนี้เป็น “หะดีษหะซัน” เช่นเดียวกัน ...
วิภาษ
7.1 ที่ไหนได้ หะดีษบทนี้ “เฎาะอีฟมาก” ยิ่งกว่าบทแรกเสียอีก เพราะท่านมัรฺวาน บินซาลิม อัล-ญะซะรีย์ซึ่งเป็นผู้รายงานของหะดีษบทนี้ถูกวิจารณ์โดยท่านอัน-นะซาอีย์และท่านอัด-ดารุกุฏนีย์ว่า .. مَتْرُوْكُ الْحَدِيْثِ : (เป็นบุคคลที่ถูกเมินจากหะดีษของเขา) ...
(จากหนังสือ “อัฎ-ฎูอะฟาอ์ วัลมัตรูกีน” ของท่านอัน-นะซาอีย์ หมายเลข 558, และหนังสือ “ตะฮ์ซีบ อัต-ตะฮ์ซีบ” เล่มที่ 10 หน้า 85) ...
ท่านบุคอรีย์, ท่านมุสลิม และท่านอบูหาติมกล่าวว่า .. مُنْكَرُالْحَدِيْثِ : (เขาเป็นผู้รายงานหะดีษที่มุงกัรฺ คือ เฎาะอีฟมาก) ...
(จากหนังสือ “มีซาน อัล-เอี๊ยะอฺติดาล” เล่มที่ 4 หน้า 90) ...
และท่านอัซ-ซาญีย์, ท่านอบูอะรูบะฮ์ และท่านอื่นๆกล่าวว่า .. يَضَعُ الْحَدِيْثِ : เขา (มัรฺวาน บินซาลิม) เป็นคนชอบกุหะดีษเก๊ ...
(จากหนังสือ “มีซาน อัล-เอี๊ยะอฺติดาล” เล่มและหน้าข้างต้น, และหนังสือ “ตักรีบ อัต-ตะฮ์ซีบ” เล่มที่ 2 หน้า 239) ...
ท่านอบูบักรฺ อิบนุ้ลอะรอบีย์ ได้คัดลอกคำพูดของท่านอัด-ดารุกุฏนีย์ที่วิจารณ์หะดีษเกี่ยวกับเรื่องการอ่าน “ยาซีน” ให้คนตายว่า ...
هَذَا حَدِيْثٌ ضَعِيْفُ اْلإِسْنَادِ، مَجْهُوْلُ الْمَتْنِ، وَلاَ يَصِحُّ فِى الْبَابِ حَدِيْثٌ
“นี่คือหะดีษซึ่งสายรายงานของมันเฎาะอีฟ, ข้อความของมันก็ไม่ชัดเจน, และหะดีษที่เกี่ยวกับเรื่องนี้ (อ่านยาซีนให้คนตาย) ไม่มีถูกต้องเลยแม้แต่บทเดียว!” ...
(จากหนังสือ “ตัลคีส อัล-หะบีรฺ” ของท่านอิบนุหะญัรฺ 2/110) ...
สรุปแล้ว หะดีษเรื่องการอ่าน “ซูเราะฮ์ ยาซีน” ให้แก่ “คนตาย” หรือ “คนใกล้ตาย” ตามที่ อ.กอเซ็มนำมาอ้างแล้วแนะนำและส่งเสริมให้คนปฏิบัตินั้น จึงไม่ใช่หะดีษเศาะเ
ด้วยเหตุนี้ ท่านอัล-อัลบานีย์จึงได้กล่าวในหนังสือ “อะห์กาม อัล-ญะนาอิซ” หน้า 243 ว่า .. การอ่าน “ยาซีน” ให้คนใกล้จะตาย เป็นบิดอะฮ์ ...
7.2 คำอธิบายของ อ.กอเซ็มที่ว่า คำว่า “เมาตากุม” ในหะดีษบทนั้น -- ตามทัศนะของญุมฮูรฺหรือนักวิชาการส่วนใหญ่ -- หมายถึง “คนที่ตายแล้ว” ...
ขอเรียนว่า แม้ข้อมูลที่อยู่ในมือของผมจะขัดแย้งกับคำกล่าวของ อ.กอเซ็ม .. คือ ที่ถูกต้องนั้น ญูมฮูรฺหรือนักวิชาการส่วนใหญ่มีทัศนะว่า คำว่า “เมาตากุม” ในหะดีษบทแรก ไม่ได้หมายถึงคนที่ตายแล้ว แต่หมายถึง “คนที่ใกล้จะตาย” เพราะได้รับการขยายความจากหะดีษบทหลังที่ว่า .. “ไม่มีผู้ตายคนใดที่เมื่อตอน เขากำลังจะตาย ได้มีการอ่าน “ยาซีน” ให้แก่เขา ............”
แต่ประเด็นความขัดแย้งของความหมาย “เมาตากุม” ไม่ใช่เรื่องสลักสำคัญอะไรเลยตราบใดก็ตามที่หะดีษเรื่องการอ่าน“ยาซีน”ให้แก่ “เมาตา” ทุกบทเป็นหะดีษเฎาะอีฟ
เพราะ .. นักวิชาการ “จริงๆ” นั้น เขาจะไม่ส่งเสริมหรือสนับสนุนให้ชาวบ้าน นำ “หะดีษเฎาะอีฟ” มาปฏิบัติกันหรอก นอกจากภายใต้เงื่อนไขบางอย่างเท่านั้น ...