เครดิต
Wattana Stock Page
............
Employee Stock Options (ESOP) - อยากให้ "เข้าใจตรงกันนะ"
ขอพูดถึงเรื่องนี้สักหน่อย เพราะเมื่อวานนี้มีการประชุมผู้ถือหุ้นของบริษัท LIVE และอยู่ๆก็มีการถอดวาระเกี่ยวกับ ESOP นี้ออก โดยให้เหตุผลว่ามีการวิพากษ์วิจารณ์กันเยอะในหมู่นักลงทุน ผู้บริหารจึงเห็นสมควรถอนวาระนี้ออกเพื่อความสบายใจ
ประเด็นเรื่อง ESOP ของ LIVE นี้ ถูกวิพากษ์วิจารณ์อย่างหนักในเวบหุ้นหลายแห่งไปในทางที่ว่า เป็นการเอาเปรียบผู้ถือหุ้นอย่างมาก จะผิดไหม ถ้าผมจะบอกว่า ผู้ที่วิจารณ์ลักษณะนั้นเป็นมองแบบ "เข้าข้างตัวเอง" แต่ฝ่ายเดียว
สิ่งที่เราต้องพึงระลึกไว้อยู่เสมอเลยก็คือ การบริษัทธุรกิจที่ดี ไม่ใช่เพียงทำกำไรให้ได้มากที่สุด ไม่ใช่เพียงจ่ายปันผลออกมาให้มากที่สุด จริงอยู่ที่ผู้ถือหุ้นในฐานะ Stockholders มีความเป็นเจ้าของบริษัท ก็ควรได้ประโยชน์สูงสุดจากเงินที่ลงทุนลงไป
แต่การบริหารที่ดีนั้น ต้องทำให้ผู้มีส่วนร่วมทุกคนในบริษัทนั้นได้ประโยชน์ หรือที่เรียกว่า maximizing STAKEHOLDERS' profit
หมายความว่าอะไร หมายความว่า การบริหารงานของบริษัทนั้น ควรให้ความสำคัญกับทุกฝ่ายที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับบริษัท ไม่ว่าจะเป็นผู้ถือหุ้น เจ้าหนี้ หรือแม้แต่พนักงานที่ทำงานอยู่เช่นกัน
ESOP คืออะไร เอาความหมายที่ใช้กันในไทยนะ อย่าไป search google เพราะจะเจอความหมายอื่น ถ้าอยาก search google ให้ค้นหาแค่คำว่า ESO เฉยๆ
ESOP คือ การให้ผลตอบแทนรูปแบบหนึ่งต่อพนักงานของบริษัท โดยจะมีลักษณะเป็น warrant ให้สิทธิแก่พนักงานที่จะซื้อหุ้นของบริษัทได้ในราคาที่กำหนดไว้
มันต่างกับการแจกโบนัสก็ตรงที่ว่า ถ้าได้โบนัสก็ได้เป็นเงินมาเลย ได้มาเสร็จก็ลาออกไปเลยก็ได้ เงินได้มาแล้วนี่นา เหมือนที่หลายคนเวลาย้ายงานก็มักจะรอได้โบนัสก่อนแล้วยื่นใบลาออก
แต่การให้ผลตอบแทนในรูปของ ESOP นั้น พนักงานจะยังไม่ได้เงินในทันที แต่จะได้เป็นสิทธิในการซื้อหุ้นของบริษัทแทน ซึ่งส่วนใหญ่จะกำหนดให้ค่อยๆใช้สิทธิได้ที่ละส่วน ยกตัวอย่างเช่น ESOP มีอายุ 2 ปี ใช้สิทธิได้ทุกๆ 6 เดือน คราวละไม่เกิน 25% เป็นต้น
การทำเช่นนี้ เป็นการรั้งให้พนักงานต้องอยู่กับบริษัทต่อไป หากต้องการได้ประโยชน์จาก ESOP ที่ได้รับ เพราะถ้าลาออก ESOP ก็จะหมดสภาพไปในทันที ไม่สามารถโอนให้ผู้อื่นได้ ดังนั้น พนักงานที่ต้องการได้ผลตอบแทนจาก ESOP เต็มจำนวนก็ต้องทำงานต่อไปอีกอย่างน้อย 2 ปี ถือเป็นกลยุทธหนึ่งในการดึงคนไม่ให้ลาออก โดยเฉพาะในธุรกิจที่มีการแย่งชิงตัวกันมาก อย่างเช่นที่ ASP เคยออก ESOP ให้พนักงานครั้งหนึ่ง ตอนนั้นมีการย้ายโบรกดึงตัวมาร์เก็ตติ้งกันเยอะ ทางบริษัทจึงเลือกใช้ ESOP เป็นตัวรั้งพนักงานไม่ให้ลาออก
ดังนั้นการออก ESOP จึงมักออกมาที่ราคาใช้สิทธิต่ำ เพราะเขาต้องการออกมาเพื่อให้เป็นผลตอบแทนแก่พนักงาน ถ้ากำหนดราคาใช้สิทธิสูงๆ แล้วราคาหุ้นวิ่งขึ้นไปไม่ถึง พนักงานจะได้ประโยชน์อะไร?? ถ้าออกมาแล้วไม่คิดจะให้พนักงานได้ประโยชน์ สู้อย่าออกเลยดีกว่า
ประเด็นที่เป็นที่วิพากษ์วิจารณ์เกี่ยวกับ LIVE ว่าเอาเปรียบผู้ถือหุ้น ผมจึงถือว่าเป็นคำกล่าวหาที่รุนแรงมากจนเกินไป โดยเฉพาะเมื่อเทียบจำนวนหุ้นของ LIVE ที่จะมีสูงถึงราว 6 พันล้านหุ้น แต่มีการออก ESOP เพียงแค่ 500 ล้านหุ้น ก็เกิด dilution effect เพียงแค่ไม่ถึง 10% ส่วนราคาใช้สิทธิที่ต่ำเพียง 0.10 บาท ก็อย่างที่บอกไปนะครับ ว่า ESOP เป็นรูปแบบของการจ่ายผลตอบแทนพนักงาน ก็ต้องกำหนดราคาใช้สิทธิเพื่อให้พนักงานได้รับประโยชน์ ก็เป็นสิ่งที่ถูกต้องอยู่แล้ว
นอกจากนั้นแล้วสิ่งที่คนส่วนใหญ่ไม่รู้คือ การใช้สิทธิ ESOP นี้ต้อง "เสียภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา" ด้วยนะครับ
สมมติราคาใช้สิทธิอยู่ที่ 0.10 บาท วันที่กำหนดให้แปลง ESOP ได้ หุ้นในกระดานซื้อขายกันที่ 0.30 บาท พนักงานที่ใช้สิทธิแปลงสภาพก็ต้องเอาส่วนกำไรคือ 0.20 บาท ไปคำนวณภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาตามฐานภาษีของตน สมมติเสียภาษีที่ 20% เท่ากับว่าจะกำไรเพียงแค่ 0.16 บาท ที่ต้องเสียภาษีเพราะเขาถือว่า ESOP คือผลตอบแทนที่นายจ้างจ่ายให้ จึงต้องเสียภาษีครับ
อย่างไรก็ตาม เมื่อได้หุ้นมาแล้ว เสียภาษีตามฐานนั้นไปแล้ว พนักงานอาจจะถือหุ้นทิ้งเอาไว้ยังไม่ขายก็เป็นได้ อาจจะรอไปเรื่อยๆแล้วไปขายตอนราคาหุ้นขึ้นไป 0.50 บาท ก็ไม่ต้องเสียภาษีเพิ่มเติมแล้ว เพราะภาษีคำนวณไปตั้งแต่วันใช้สิทธิแปลงสภาพ ESOP แล้ว
ดังนั้นแล้ว อยากให้ผู้ถือหุ้นเปิดใจให้กว้างและทำความเข้าใจอะไรให้มากขึ้น มากกว่าที่จะคิดถึงแต่ตัวเอง เพราะถ้าคิดเช่นนั้น บริษัทก็ต้องเอาเปรียบคนอื่นทุกคนเพื่อมาให้ผลตอบแทนแก่ผู้ถือหุ้น มันไม่เป็นการเอาเปรียบผู้มีส่วนร่วมคนอื่นเช่นกันหรือ?? โดยเฉพาะถ้าเป็นช่วงเวลาพิเศษๆ เช่น พนักงานกับผู้บริหารสามารถร่วมมือร่วมใจให้บริษัทพลิกฐานะจากขาดทุนกลับมาเป็นกำไรได้ เราก็ควรอนุมัติการจ่ายผลตอบแทนให้แก่ผู้บริหารและพนักงานตอบแทนความพากเพียรพยายามของเขาบ้างนะครับ
แต่ แต่ แต่ ท้ายที่สุดแล้ว การพิจารณาอนุมัติ ESOP หรือไม่นั้น ไม่ใช่ว่าเราควรอนุมัติทุกครั้งหรอกนะ เพราะมันก็มีหลายบริษัทที่ต้องการแจก ESOP เพื่อความร่ำรวยของบุคคลที่เป็นผู้บริหารเพียงไม่กี่คน อันนี้มันก็ไม่ต่างจากการหาประโยชน์ใส่ตัวเอง
ยกตัวอย่าง บริษัทบางแห่งมีพนักงานไม่ได้มากมายอะไร แต่แจก ESOP ซึ่งส่วนใหญ่ก็ตกไปอยู่ในมือของผู้บริหารแค่ไม่กี่คนเท่านั้น ซึ่งบางครั้งผู้บริหารเหล่านี้ก็มีฐานะเป็นผู้ถือหุ้นด้วย การทำเช่นนี้ก็เข้าข่ายการหาประโยชน์เข้าตัว และเป็นการเอาเปรียบผู้ถือหุ้นคนอื่น
ดังนั้น การพิจารณาส่วนนี้ ควรพิจารณาให้รอบคอบว่ามีอะไรหมกเม็ดหรือไม่ หากมีนัยแอบแฝงอยู่ ก็ควรคัดค้านให้ ESOP ตกไป แต่หาก ESOP นั้น เป็นการทำเพื่อพนักงานจริงๆ ก็ควรเห็นด้วย เพื่อเป็นกำลังใจให้กับพนักงานของบริษัทที่เราเป็นเจ้าของอยู่บ้างครับ
Wattana Stock Page
LIVE และอยู่ๆก็มีการถอดวาระเกี่ยวกับ ESOP นี้ออก
Wattana Stock Page
............
Employee Stock Options (ESOP) - อยากให้ "เข้าใจตรงกันนะ"
ขอพูดถึงเรื่องนี้สักหน่อย เพราะเมื่อวานนี้มีการประชุมผู้ถือหุ้นของบริษัท LIVE และอยู่ๆก็มีการถอดวาระเกี่ยวกับ ESOP นี้ออก โดยให้เหตุผลว่ามีการวิพากษ์วิจารณ์กันเยอะในหมู่นักลงทุน ผู้บริหารจึงเห็นสมควรถอนวาระนี้ออกเพื่อความสบายใจ
ประเด็นเรื่อง ESOP ของ LIVE นี้ ถูกวิพากษ์วิจารณ์อย่างหนักในเวบหุ้นหลายแห่งไปในทางที่ว่า เป็นการเอาเปรียบผู้ถือหุ้นอย่างมาก จะผิดไหม ถ้าผมจะบอกว่า ผู้ที่วิจารณ์ลักษณะนั้นเป็นมองแบบ "เข้าข้างตัวเอง" แต่ฝ่ายเดียว
สิ่งที่เราต้องพึงระลึกไว้อยู่เสมอเลยก็คือ การบริษัทธุรกิจที่ดี ไม่ใช่เพียงทำกำไรให้ได้มากที่สุด ไม่ใช่เพียงจ่ายปันผลออกมาให้มากที่สุด จริงอยู่ที่ผู้ถือหุ้นในฐานะ Stockholders มีความเป็นเจ้าของบริษัท ก็ควรได้ประโยชน์สูงสุดจากเงินที่ลงทุนลงไป
แต่การบริหารที่ดีนั้น ต้องทำให้ผู้มีส่วนร่วมทุกคนในบริษัทนั้นได้ประโยชน์ หรือที่เรียกว่า maximizing STAKEHOLDERS' profit
หมายความว่าอะไร หมายความว่า การบริหารงานของบริษัทนั้น ควรให้ความสำคัญกับทุกฝ่ายที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับบริษัท ไม่ว่าจะเป็นผู้ถือหุ้น เจ้าหนี้ หรือแม้แต่พนักงานที่ทำงานอยู่เช่นกัน
ESOP คืออะไร เอาความหมายที่ใช้กันในไทยนะ อย่าไป search google เพราะจะเจอความหมายอื่น ถ้าอยาก search google ให้ค้นหาแค่คำว่า ESO เฉยๆ
ESOP คือ การให้ผลตอบแทนรูปแบบหนึ่งต่อพนักงานของบริษัท โดยจะมีลักษณะเป็น warrant ให้สิทธิแก่พนักงานที่จะซื้อหุ้นของบริษัทได้ในราคาที่กำหนดไว้
มันต่างกับการแจกโบนัสก็ตรงที่ว่า ถ้าได้โบนัสก็ได้เป็นเงินมาเลย ได้มาเสร็จก็ลาออกไปเลยก็ได้ เงินได้มาแล้วนี่นา เหมือนที่หลายคนเวลาย้ายงานก็มักจะรอได้โบนัสก่อนแล้วยื่นใบลาออก
แต่การให้ผลตอบแทนในรูปของ ESOP นั้น พนักงานจะยังไม่ได้เงินในทันที แต่จะได้เป็นสิทธิในการซื้อหุ้นของบริษัทแทน ซึ่งส่วนใหญ่จะกำหนดให้ค่อยๆใช้สิทธิได้ที่ละส่วน ยกตัวอย่างเช่น ESOP มีอายุ 2 ปี ใช้สิทธิได้ทุกๆ 6 เดือน คราวละไม่เกิน 25% เป็นต้น
การทำเช่นนี้ เป็นการรั้งให้พนักงานต้องอยู่กับบริษัทต่อไป หากต้องการได้ประโยชน์จาก ESOP ที่ได้รับ เพราะถ้าลาออก ESOP ก็จะหมดสภาพไปในทันที ไม่สามารถโอนให้ผู้อื่นได้ ดังนั้น พนักงานที่ต้องการได้ผลตอบแทนจาก ESOP เต็มจำนวนก็ต้องทำงานต่อไปอีกอย่างน้อย 2 ปี ถือเป็นกลยุทธหนึ่งในการดึงคนไม่ให้ลาออก โดยเฉพาะในธุรกิจที่มีการแย่งชิงตัวกันมาก อย่างเช่นที่ ASP เคยออก ESOP ให้พนักงานครั้งหนึ่ง ตอนนั้นมีการย้ายโบรกดึงตัวมาร์เก็ตติ้งกันเยอะ ทางบริษัทจึงเลือกใช้ ESOP เป็นตัวรั้งพนักงานไม่ให้ลาออก
ดังนั้นการออก ESOP จึงมักออกมาที่ราคาใช้สิทธิต่ำ เพราะเขาต้องการออกมาเพื่อให้เป็นผลตอบแทนแก่พนักงาน ถ้ากำหนดราคาใช้สิทธิสูงๆ แล้วราคาหุ้นวิ่งขึ้นไปไม่ถึง พนักงานจะได้ประโยชน์อะไร?? ถ้าออกมาแล้วไม่คิดจะให้พนักงานได้ประโยชน์ สู้อย่าออกเลยดีกว่า
ประเด็นที่เป็นที่วิพากษ์วิจารณ์เกี่ยวกับ LIVE ว่าเอาเปรียบผู้ถือหุ้น ผมจึงถือว่าเป็นคำกล่าวหาที่รุนแรงมากจนเกินไป โดยเฉพาะเมื่อเทียบจำนวนหุ้นของ LIVE ที่จะมีสูงถึงราว 6 พันล้านหุ้น แต่มีการออก ESOP เพียงแค่ 500 ล้านหุ้น ก็เกิด dilution effect เพียงแค่ไม่ถึง 10% ส่วนราคาใช้สิทธิที่ต่ำเพียง 0.10 บาท ก็อย่างที่บอกไปนะครับ ว่า ESOP เป็นรูปแบบของการจ่ายผลตอบแทนพนักงาน ก็ต้องกำหนดราคาใช้สิทธิเพื่อให้พนักงานได้รับประโยชน์ ก็เป็นสิ่งที่ถูกต้องอยู่แล้ว
นอกจากนั้นแล้วสิ่งที่คนส่วนใหญ่ไม่รู้คือ การใช้สิทธิ ESOP นี้ต้อง "เสียภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา" ด้วยนะครับ
สมมติราคาใช้สิทธิอยู่ที่ 0.10 บาท วันที่กำหนดให้แปลง ESOP ได้ หุ้นในกระดานซื้อขายกันที่ 0.30 บาท พนักงานที่ใช้สิทธิแปลงสภาพก็ต้องเอาส่วนกำไรคือ 0.20 บาท ไปคำนวณภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาตามฐานภาษีของตน สมมติเสียภาษีที่ 20% เท่ากับว่าจะกำไรเพียงแค่ 0.16 บาท ที่ต้องเสียภาษีเพราะเขาถือว่า ESOP คือผลตอบแทนที่นายจ้างจ่ายให้ จึงต้องเสียภาษีครับ
อย่างไรก็ตาม เมื่อได้หุ้นมาแล้ว เสียภาษีตามฐานนั้นไปแล้ว พนักงานอาจจะถือหุ้นทิ้งเอาไว้ยังไม่ขายก็เป็นได้ อาจจะรอไปเรื่อยๆแล้วไปขายตอนราคาหุ้นขึ้นไป 0.50 บาท ก็ไม่ต้องเสียภาษีเพิ่มเติมแล้ว เพราะภาษีคำนวณไปตั้งแต่วันใช้สิทธิแปลงสภาพ ESOP แล้ว
ดังนั้นแล้ว อยากให้ผู้ถือหุ้นเปิดใจให้กว้างและทำความเข้าใจอะไรให้มากขึ้น มากกว่าที่จะคิดถึงแต่ตัวเอง เพราะถ้าคิดเช่นนั้น บริษัทก็ต้องเอาเปรียบคนอื่นทุกคนเพื่อมาให้ผลตอบแทนแก่ผู้ถือหุ้น มันไม่เป็นการเอาเปรียบผู้มีส่วนร่วมคนอื่นเช่นกันหรือ?? โดยเฉพาะถ้าเป็นช่วงเวลาพิเศษๆ เช่น พนักงานกับผู้บริหารสามารถร่วมมือร่วมใจให้บริษัทพลิกฐานะจากขาดทุนกลับมาเป็นกำไรได้ เราก็ควรอนุมัติการจ่ายผลตอบแทนให้แก่ผู้บริหารและพนักงานตอบแทนความพากเพียรพยายามของเขาบ้างนะครับ
แต่ แต่ แต่ ท้ายที่สุดแล้ว การพิจารณาอนุมัติ ESOP หรือไม่นั้น ไม่ใช่ว่าเราควรอนุมัติทุกครั้งหรอกนะ เพราะมันก็มีหลายบริษัทที่ต้องการแจก ESOP เพื่อความร่ำรวยของบุคคลที่เป็นผู้บริหารเพียงไม่กี่คน อันนี้มันก็ไม่ต่างจากการหาประโยชน์ใส่ตัวเอง
ยกตัวอย่าง บริษัทบางแห่งมีพนักงานไม่ได้มากมายอะไร แต่แจก ESOP ซึ่งส่วนใหญ่ก็ตกไปอยู่ในมือของผู้บริหารแค่ไม่กี่คนเท่านั้น ซึ่งบางครั้งผู้บริหารเหล่านี้ก็มีฐานะเป็นผู้ถือหุ้นด้วย การทำเช่นนี้ก็เข้าข่ายการหาประโยชน์เข้าตัว และเป็นการเอาเปรียบผู้ถือหุ้นคนอื่น
ดังนั้น การพิจารณาส่วนนี้ ควรพิจารณาให้รอบคอบว่ามีอะไรหมกเม็ดหรือไม่ หากมีนัยแอบแฝงอยู่ ก็ควรคัดค้านให้ ESOP ตกไป แต่หาก ESOP นั้น เป็นการทำเพื่อพนักงานจริงๆ ก็ควรเห็นด้วย เพื่อเป็นกำลังใจให้กับพนักงานของบริษัทที่เราเป็นเจ้าของอยู่บ้างครับ
Wattana Stock Page