:: กระทู้ดาราศาสตร์ :: 10 อันดับแกแลคซี่ ที่น่าสนใจและสวยงามที่สุด

กระทู้คำถาม

อวกาศ

สวัสดีครับ ผม Partita ขอเสนอเรื่องทางดาราศาสตร์แบบเบา ๆ สวย ๆ เกี่ยวกับแกแลคซี่ครับ

เป็น 10 อันดับแกแลคซี่ที่สวยงามและน่าสนใจที่สุด โดยทั้งหมดเป็น Naked-eye galaxies
หรือแกแลคซี่ที่มองเห็นได้ด้วยตาเปล่า กล้องสองตา หรือด้วยกล้องดูดาวตามบ้าน ในสภาพอากาศที่ดีท้องฟ้าแจ่มใสนะ
แกแลคซี่เหล่านี้เป็นประเภท Spiral galaxy (แกแลคซี่ก้นหอย) ที่มีขนาดใหญ่และห่างไกลจากเรามาก
แต่ด้วยความใหญ่และมีมุมมองที่สวยงาม ผมจึงคัดเลือกมาเสนอครับ

1. Andromeda Galaxy
ดาราจักรแอนดรอมิดา ในชื่อ M31 หรือ NGC 224 เป็นแกแลคซี่ประเภทก้นหอย (Spiral galaxy) ที่มีชื่อเสียงที่สุด
เพราะเป็นแกแลคซี่ใหญ่ที่สุดในกลุ่มท้องถิ่น (Local Group) ที่อยู่ใกล้เราที่สุดในระยะ 2.54 ล้านปีแสง
Andromeda Galaxy สามารถมองเห็นได้จาง ๆ ในท้องฟ้าที่แจ่มใส และหากถ่ายภาพด้วยกล้องโทรทรรศน์
จะได้ภาพที่น่าตื่นใจทีเดียว โดยจะเห็นใจกลางดาราจักรทีมีความหนาแน่นสูง ล้อมรอบด้วยดาวฤกษ์จำนวนมากถึงประมาณ 1 ล้าน ล้านดวง

ภาพ Andromeda Galaxy ในย่านแสง Visible light (แสงย่านตามนุษย์มองเห็น) จากกล้องโทรทรรศน์อวกาศ Hubble

2. Sombrero Galaxy
ดาราจักรหมวกปีกกว้างเม็กซิกัน ในชื่อ M104 หรือ NGC 4594 เป็นแกแลคซี่ประเภทก้นหอยไม่มีคานกลาง (unbarred spiral galaxy)
อยู่ในทิศทาง constellation Virgo (กลุ่มดาวหญิงสาว) ในระยะห่างประมาณ 29.3 ล้านปีแสง
มีจุดเด่นที่นิวเคลียสใจกลางมีความสว่างมากโดดเด่น และล้อมรอบด้วยแผ่นฝุ่นหนา
ซึ่งสองสิ่งนี้ประกอบกันดูคล้ายหมวกปีกกว้างเม๊กซิกัน จึงมีชื่อเรียกตามนั้นครับ

ภาพ Sombrero Galaxy จากกล้องโทรทรรศน์ Hubble ในย่านแสง Visible light

ภาพ Sombrero Galaxy แบบ composite โดยรวมภาพใน 2 ย่านของกล้อง Hubble และ Spitzer

3. Black Eye Galaxy
ดาราจักรแบล็คอาย ในชื่อ Sleeping Beauty Galaxy หรือ M64 , NGC 4826 เป็นแกแลคซี่ประเภทก้นหอย
อยู่ในทิศทาง Coma Berenices constellation (กลุ่มดาวผมเบเรนิซ) ในระยะห่างประมาณ 24 ล้านปีแสง
ลักษณะพิเศษคือมีกลุ่มฝุ่นหนาที่บริเวณด้านหนึ่งของแกแลคซี่ และบดบังนิวเคลียสอันสว่างใสว
จึงเป็นที่มาของชื่อ "Black eye"

ภาพ Black Eye Galaxy จากกล้องโทรทรรศน์ Hubble ในย่านแสง Visible light

4. Bode's Galaxy
ดาราจักรโบด ในชื่อ M81 หรือ NGC 3031 เป็นแกแลคซี่ประเภทก้นหอย
อยู่ในทิศทาง constellation Ursa Major (กลุ่มดาวหมีใหญ่) ในระยะห่างประมาณ 11.8 ล้านปีแสง
แกแลคซี่นี้มีความสว่างไสวเป็นพิเศษ จึงเป็นหนึ่งในวัตถุท้องฟ้าที่นักดูดาวทั่วไปนิยมศึกษาและบันทึกภาพ

ภาพ Bode's Galaxy จากกล้องโทรทรรศน์ Hubble ในย่านแสง Visible light

ภาพ Bode's Galaxy ย่านแสง Infrared จากกล้องโทรทรรศน์ Spitzer

ภาพ M81 และ M82 บันทึกด้วยกล้องดูดาวขนาด 8 นิ้ว

5. Whirlpool Galaxy
ดาราจักรน้ำวน ในชื่อ M51a หรือ NGC 5194 เป็นแกแลคซี่ประเภทก้นหอย
อยู่ในบริเวณทิศทาง constellation Canes Venatici (กลุ่มดาวสุนัขล่าเนื้อ) ห่างออกไปประมาณ 23 ล้านปีแสง
แกแลคซี่นี้ โดดเด่นในโครงสร้างของแขนกังหันที่สวยงามและมีรายละเอียดที่ดี เหมาะสำหรับการศึกษาโครงสร้าง
เป็นที่นิยมสำหรับนักดูดาวเพราะสามารถมองเห็นได้ด้วยกล้องสองตาธรรมดา
โครงสร้างแกแลคซี่นี้ได้รับอิทธิพลมาจากแรง interacting (อิทธิพลอันตรกิริยา) ระหว่าง 2 แกแลคซี่
คือระหว่างแกแลคซี่ NGC 5195 (M51b) กับ Whirlpool Galaxy ,,โดย NGC 5195 ส่งอิทธิพลอันตรกิริยา
กับแขนบางส่วนของ Whirlpool Galaxy ดังที่ได้เห็นในภาพล่างนี้ครับ ทั้ง 2 แกแลคซี่นี้เป็นตัวอย่างที่ดี
ของปรากฏการณ์ interacting galaxy pairs

ภาพ Whirlpool Galaxy และ NGC 5195 (M51b)

6. Pinwheel Galaxy
ดาราจักรตะไล ในชื่อ M101 หรือ NGC 5457 เป็นแกแลคซี่ประเภทก้นหอย
อยู่ในทิศทาง constellation Ursa Major (กลุ่มดาวหมีใหญ่) ในระยะห่างประมาณ 20.9 ล้านปีแสง
แกแลคซี่นี้มีความพิเศษตรงมีการตรวจพบเนบิวลาเปล่งแสง ( H II regions) ถึง 3,000 กว่าแห่ง
โดยเป็นกลุ่มเมฆเรืองแสงของแก๊สร้อนจัดและพลาสมา ซึ่งบ่งบอกถึงการกำเนิดใหม่ของดาวฤกษ์จำนวนมากทีเดียวครับ
และล่าสุดในเมื่อ 24 สิงหาคม 2011 ได้เกิด Supernova ชนิด Ia ตั้งชื่อว่า SN 2011fe ซึ่งเป็น supernovsa ครั้งที่ 4 แล้วของแกแลคซี่นี้

ภาพ Pinwheel Galaxy จากกล้องโทรทรรศน์ Hubble ในย่านแสง Visible light

ภาพ composite ในย่านแสง infrared , visible , ultraviolet และ x-rays
แสดงถึงบริเวณ H II regions (สีม่วง) ที่ร้อนจัดถึง 1 ล้านองศา C เป็นแหล่งกำเนิดดาวฤกษ์จำนวนมาก

7. Southern Pinwheel Galaxy
ดาราจักรตะไลใต้ ในชื่อ M83 หรือ NGC 5236 เป็นแกแลคซี่ประเภทก้นหอยแบบมีคานกลาง
อยู่ในทิศทาง constellation Hydra (กลุ่มดาวงูไฮดรา) ในระยะห่างประมาณ 14.7 ล้านปีแสง
แกแลคซี่นี้ถือว่าใกล้สุดและสว่างที่สุดในบรรดาประเภทก้นหอยแบบมีคานกลาง นี้
และได้มีการตรวจพบ supernova ถึง 6 ครั้งในแกแลคซี่นี้ด้วย

ภาพ Southern Pinwheel Galaxy

8. Messier 106
ดาราจักร Messier 106 ในชื่อ M106 หรือ NGC 4258 เป็นแกแลคซี่ประเภทก้นหอย
อยู่ในทิศทาง constellation Canes Venatici (กลุ่มดาวสุนัขล่าเนื้อ) ในระยะห่าง 23.7 ล้านปีแสง
จากการสำรวจของนักดาราศาสตร์พบว่ามีการแผ่รังสีเอกซ์และรังสีที่ผิดปกติ เป็นที่น่าสงสัยว่า
ส่วนหนึ่งของดาราจักรตกเข้าไปในหลุมดำมวลยวดยิ่งในใจกลาง

ภาพ Messier 106

ภาพ Messier 106 แบบ composite ในย่าน Infrared และ X-ray
แสดงถึงความผิดปกติในการแผ่รังสี X (สีม่วงในภาพ) สันนิษฐานว่า
เป็นปฏิกิริยาที่รุนแรงของวัตถุที่ถูกดูดตกลงไปในหลุมดำใจกลาง Messier 106 นี้

9. NGC 2841
ดาราจักร NGC 2841 เป็นแกแลคซี่ประเภทก้นหอยไม่มีคานกลาง (unbarred spiral galaxy)
อยู่ในทิศทาง constellation Ursa Major (กลุ่มดาวหมีใหญ่) ในระยะห่างประมาณ 46 ล้านปีแสง
จากการสำรวจพบว่ามี H II regions ซึ่งกำเนิดดาวฤกษ์ใหม่ร้อนจัดจำนวนหนึ่ง

ภาพ NGC 2841

10. UDF 423
ดาราจักร UDF 423 นี้มีความพิเศษสุด ๆ คือเป็นแกแลคซี่หนึ่งเดียวที่ใหญ่และสว่างที่สุดในภาพ HUDF
หรือภาพอวกาศห้วงลึกของฮับเบิล (Hubble Ultra Deep Field) ....
UDF 423 นี้ เป็นแกแลคซี่ประเภทก้นหอย ในทิศทาง Constellation Fornax (กลุ่มดาวเตาหลอม)
ในระยะห่างไปถึง 10,000 ล้านปีแสง (หนึ่งหมื่นล้าน) ซึ่งไกลมากที่สุดของประเภทแกแลคซี่ก้นหอยแล้วครับ

ภาพ UDF 423 จากกล้อง Hubble ในการถ่ายอวกาศห้วงลึก

ภาพแสดงถึง UDF 423 ในกรอบสี่เหลี่ยมสีเหลือง

สุดท้าย .... ขอฝากภาพอวกาศห้วงลึกของฮับเบิล (Hubble Ultra Deep Field) ให้ท่านเห็นว่าในอวกาศที่ดูเหมือนมืดมิด
ยังมีแกแลคซี่อีกมากมาย ในภาพนี้ Hubble ได้เลือกส่องไปยังพื้นที่อันมืดมิดเป็นเวลานานเพื่อรวบรวมแสง
และก็ได้เผยผลลัพท์ให้เห็นว่ายังมีแกแลคซี่อีกนับ 10,000 แกแลคซี่ ซึ่งจำนวน 10,000 กว่าแกแลคซี่นี้
เป็นเพียงพื้นที่เสี้ยวเล็ก 0.0001% ของทรงกลมอวกาศรอบเรา

ภาพอวกาศห้วงลึกของฮับเบิล (Hubble Ultra Deep Field)