เชื่อไหมว้ามาจากเหตุนี้ เกินครึ่ง
1 หลักสูตรอบรม ต่างๆ ที่เปิดให้มีเอกชน เข้าร่วมอบรมด้วย
   สังคมไทยเป็นระบบอุปถัมภ์ค้ำจุน  สังคมการเกรงใจ   การนับรุ่น  ฯลฯ   การอบรมสัมนาประเภทนี้นี่แหละที่ส่งให้คนไปรู้จักกัน  สนิทสนมกัน
   เป็นบ่อเกิดแห่งการเอื้อเฟื้อ  การสมยอม  การเกรงใจเมื่อ มีการขอร้อง   ของาน   ขอฝากฝังเข้าทำงาน  การเลื่อนระดับ   ฯลฯ
2  เรียนปริญญาโท   โดยเฉพาะหลักสูตรที่เปิดนอกสถาบัน   พวกหลักสูตรพิเศษทั้งหลาย   ประเภทที่มีคนเคยกล่าวไว้ว่า  หลักสูตรจ่ายครบจบแน่ทั้งหลาย  จะมีพวกผู้รับเหมา นักธุรกิจ ทั้งหลายเข้าไปเรียน  และข้าราชการที่ไปเรียนไว้พ่วงท้าย ไว้สำหรับปรับตำแหน่ง  นี่ก็เป็นแหล่งพบปะของพวกเสือ  สิงห์ กระทิง แรด ทั้งหลาย   มันทำให้มีเพื่อน  บางคนบอกว่าไปเรียนหาเพื่อน

สองอย่างนี้แหละที่เป็นบ่อเกิดแห่ง  ต้นตอคอรัปชั่น  จะปฏิรูปอย่างไรเล่า  ก็ไอ้พวกนี้มันเข้าไปอยู่ทุกวงการแล้ว   ทุกระดับแล้ว  ความคิดมันตกผลึกแล้วว่าสิ่งที่เขาทำนั้นถูกต้อง  เขาไม่รู้หรอกว่าจะต้องปฏิรูปตัวเองเป็นสำคัญ  ยกตัวอย่าง อ.สมบัติ  หรือที่เขาเรียกกันว่า บัติซบนั้น  ต้องปฏิรูปตัวเองอย่างยิ่ง  แล้วเขาจะทำไหม?