ต้องบอกกับตัวเองว่าเมื่อตัดสินใจแล้วชีวิตต้องดำเนินต่อไป เพราะเราได้เลือกหนทางนี้แล้ว การสร้างพลังใจที่ยิ่งใหญ่เป็นเรื่องสำคัญที่สุด ต่อให้กำลังใจจากคนรอบข้างมากมายขนาดไหน แต่พลังใจของตนเองสำคัญที่สุด ต้องเข้มแข็ง และยืนหยัดให้ได้ในเร็ววัน
ต้องดำเนินชีวิตปกติกับลูก อย่าท้อแท้หรือหมดหวังต่อหน้าลูก เพราะจะทำให้ลูกสูญเสียความมั่นใจและมั่นคง ควรบอกความจริงกับลูก แต่ก็ต้องขึ้นอยู่กับวัยของลูกด้วยว่าเขาจะเข้าใจได้มากน้อยแค่ไหน ถ้าวัยเด็กเล็กก็บอกลูกสั้นๆ ง่ายๆ ว่าพ่อไม่ได้อยู่กับเราแล้ว แม่จะเป็นทั้งแม่และพ่อด้วย เขาอาจจะถามถึงพ่อ แต่ก็ยังไม่อาจเข้าใจเหตุผลได้ทั้งหมด ถ้าแม่ยังคงดำเนินชีวิตปกติ เขาก็สามารถปรับตัวได้
ต้องไม่ต่อว่าสามีหรือพ่อของลูก ไม่ว่าคุณจะรู้สึกไม่ดีอย่างไร อย่าใส่ความเกลียดชังของเราที่มีต่ออีกฝ่ายให้กับลูก เพราะลูกไม่ได้รับรู้เรื่องราวของพ่อแม่ อย่างไรเขาก็เป็นลูก อย่างไรพ่อลูกก็ต้องได้พบกัน ซึ่งเท่ากับเป็นการสอนให้ลูกได้เรียนรู้พฤติกรรมของความรับผิดชอบต่อหน้าที่และบทบาทของความเป็นพ่อแม่ด้วย
ต้องไม่ลืมว่าอารมณ์และพฤติกรรมของแม่ส่งผลโดยตรงต่อลูก ฉะนั้นต้องปรับอารมณ์และพฤติกรรมของตนเองให้ได้ก่อน บางคราทุกข์ระทม บางคราเศร้า บางคราเครียด ก็ค่อยๆ คลี่คลายสถานการณ์ เพราะมีโอกาสอย่างมากที่อาจนำอารมณ์ที่ปะทุอยู่สาดลงไปที่ลูก
ต้องเชื่อว่าสามารถจัดการชีวิตด้วยตัวเองได้ แม้จะต้องเผชิญอุปสรรคมากมาย แต่อย่าคิดว่าอยู่เพียงลำพัง ยังมีคนรอบข้างที่รักคุณมากมายพร้อมจะช่วยเหลือและเป็นกำลังใจที่ดีให้เสมอ รวมถึงลูกของคุณเองด้วย
อย่าคิดว่าฉันเข้มแข็งฉันสามารถหาเลี้ยงลูกได้ เพราะเรื่องลูกเป็นเรื่องของทั้งพ่อและแม่ที่มีส่วนให้กำเนิดชีวิตเขา การให้ฝ่ายพ่อรับผิดชอบร่วมเป็นเรื่องที่เหมาะสมด้วยประการทั้งปวง แต่ที่ผ่านมาผู้หญิงบ้านเรามักจะไม่สนใจเรื่องนี้ เพราะชอบบอกว่าลูกของฉันสามารถเลี้ยงดูได้ แต่แท้ที่จริงแล้วการที่ผู้หญิงคิดเช่นนี้ ก็เป็นส่วนหนึ่งของการส่งเสริมให้ผู้ชายไร้ความรับผิดชอบมากขึ้นเรื่อยๆ
ต้องพยายามหากิจกรรมร่วมกับลูกบ่อยครั้ง อาจจะชวนชวนญาติพี่น้องมาทำกิจกรรมร่วมกันด้วยก็ได้ ถ้าเป็นลูกชายก็อาจชวนญาติผู้ชายมาร่วมทำกิจกรรมเพื่อให้ลูกได้ซึมซับบทบาทของความเป็นผู้ชาย หรือถ้าพ่อต้องการมารับลูกไปทำกิจกรรม ก็ไม่ควรกีดกัน แต่ควรส่งเสริมให้ลูกได้มีโอกาสอยู่กับพ่อด้วย จะทำให้ลูกเข้าใจชีวิตมากขึ้น ที่สำคัญเข้าใจแม่ด้วย
ต้องมีสังคม ปัจจุบันมีกลุ่มครอบครัวเลี้ยงเดี่ยวเกิดขึ้นมากมาย ที่พร้อมจะช่วยเหลือและรับฟังปัญหาซึ่งกันและกัน ที่สำคัญยังมีการแบ่งปันประสบการณ์ในการเลี้ยงลูกระหว่างกันด้วย ซึ่งจะสร้างความมั่นใจมากขึ้น อย่างน้อยก็ไม่ได้โดดเดี่ยว หรือเผชิญปัญหาแต่เพียงลำพัง
ไม่เพียงแต่ปัญหาที่เกิดจากการหย่าร้างเท่านั้น ปัญหาการตั้งครรภ์ไม่พร้อมในวัยรุ่นก็เป็นอีกสาเหตุที่ทำให้เกิดปัญหาคุณแม่เลี้ยงเดี่ยวได้
ข้อคิดสำหรับคุณแม่เลี้ยงเดี่ยว
ต้องดำเนินชีวิตปกติกับลูก อย่าท้อแท้หรือหมดหวังต่อหน้าลูก เพราะจะทำให้ลูกสูญเสียความมั่นใจและมั่นคง ควรบอกความจริงกับลูก แต่ก็ต้องขึ้นอยู่กับวัยของลูกด้วยว่าเขาจะเข้าใจได้มากน้อยแค่ไหน ถ้าวัยเด็กเล็กก็บอกลูกสั้นๆ ง่ายๆ ว่าพ่อไม่ได้อยู่กับเราแล้ว แม่จะเป็นทั้งแม่และพ่อด้วย เขาอาจจะถามถึงพ่อ แต่ก็ยังไม่อาจเข้าใจเหตุผลได้ทั้งหมด ถ้าแม่ยังคงดำเนินชีวิตปกติ เขาก็สามารถปรับตัวได้
ต้องไม่ต่อว่าสามีหรือพ่อของลูก ไม่ว่าคุณจะรู้สึกไม่ดีอย่างไร อย่าใส่ความเกลียดชังของเราที่มีต่ออีกฝ่ายให้กับลูก เพราะลูกไม่ได้รับรู้เรื่องราวของพ่อแม่ อย่างไรเขาก็เป็นลูก อย่างไรพ่อลูกก็ต้องได้พบกัน ซึ่งเท่ากับเป็นการสอนให้ลูกได้เรียนรู้พฤติกรรมของความรับผิดชอบต่อหน้าที่และบทบาทของความเป็นพ่อแม่ด้วย
ต้องไม่ลืมว่าอารมณ์และพฤติกรรมของแม่ส่งผลโดยตรงต่อลูก ฉะนั้นต้องปรับอารมณ์และพฤติกรรมของตนเองให้ได้ก่อน บางคราทุกข์ระทม บางคราเศร้า บางคราเครียด ก็ค่อยๆ คลี่คลายสถานการณ์ เพราะมีโอกาสอย่างมากที่อาจนำอารมณ์ที่ปะทุอยู่สาดลงไปที่ลูก
ต้องเชื่อว่าสามารถจัดการชีวิตด้วยตัวเองได้ แม้จะต้องเผชิญอุปสรรคมากมาย แต่อย่าคิดว่าอยู่เพียงลำพัง ยังมีคนรอบข้างที่รักคุณมากมายพร้อมจะช่วยเหลือและเป็นกำลังใจที่ดีให้เสมอ รวมถึงลูกของคุณเองด้วย
อย่าคิดว่าฉันเข้มแข็งฉันสามารถหาเลี้ยงลูกได้ เพราะเรื่องลูกเป็นเรื่องของทั้งพ่อและแม่ที่มีส่วนให้กำเนิดชีวิตเขา การให้ฝ่ายพ่อรับผิดชอบร่วมเป็นเรื่องที่เหมาะสมด้วยประการทั้งปวง แต่ที่ผ่านมาผู้หญิงบ้านเรามักจะไม่สนใจเรื่องนี้ เพราะชอบบอกว่าลูกของฉันสามารถเลี้ยงดูได้ แต่แท้ที่จริงแล้วการที่ผู้หญิงคิดเช่นนี้ ก็เป็นส่วนหนึ่งของการส่งเสริมให้ผู้ชายไร้ความรับผิดชอบมากขึ้นเรื่อยๆ
ต้องพยายามหากิจกรรมร่วมกับลูกบ่อยครั้ง อาจจะชวนชวนญาติพี่น้องมาทำกิจกรรมร่วมกันด้วยก็ได้ ถ้าเป็นลูกชายก็อาจชวนญาติผู้ชายมาร่วมทำกิจกรรมเพื่อให้ลูกได้ซึมซับบทบาทของความเป็นผู้ชาย หรือถ้าพ่อต้องการมารับลูกไปทำกิจกรรม ก็ไม่ควรกีดกัน แต่ควรส่งเสริมให้ลูกได้มีโอกาสอยู่กับพ่อด้วย จะทำให้ลูกเข้าใจชีวิตมากขึ้น ที่สำคัญเข้าใจแม่ด้วย
ต้องมีสังคม ปัจจุบันมีกลุ่มครอบครัวเลี้ยงเดี่ยวเกิดขึ้นมากมาย ที่พร้อมจะช่วยเหลือและรับฟังปัญหาซึ่งกันและกัน ที่สำคัญยังมีการแบ่งปันประสบการณ์ในการเลี้ยงลูกระหว่างกันด้วย ซึ่งจะสร้างความมั่นใจมากขึ้น อย่างน้อยก็ไม่ได้โดดเดี่ยว หรือเผชิญปัญหาแต่เพียงลำพัง
ไม่เพียงแต่ปัญหาที่เกิดจากการหย่าร้างเท่านั้น ปัญหาการตั้งครรภ์ไม่พร้อมในวัยรุ่นก็เป็นอีกสาเหตุที่ทำให้เกิดปัญหาคุณแม่เลี้ยงเดี่ยวได้