ตามความเข้าใจของผม ทั้งจีนและญี่ปุ่นถูกชาตินักล่าอาณานิคมตะวันตกคุกคาม ญี่ปุ่นถูกอเมริกาบังคับให้เปิดประเทศเพื่อประโยชน์ทางการค้า จีนโดนรุมกินโต๊ะจากหลายชาติ ถูกเอาเปรียบต่างๆนาๆ ญี่ปุ่นเชื่อว่าชาติจะรอดได้ต้องปรับวิธีการคิด พัฒนาการศึกษา พัฒนาเทคโนโลยี่ให้เทียบเท่าชาติตะวันตก จีนคิดว่าจะสู้กับปืนกลของชาติตะวันตกก็แค่ต้องซื้อปืนกลมาสู้โดยไม่คิดว่าต้องปรับเปลี่ยนอย่างอื่น ตรงนี้ถ้าผมเข้าใจอะไรผิดวานช่วยชี้แนะด้วย

ผลที่ออกมาแตกต่างกันมากอย่างที่เห็น ผมสงสัยว่าการที่จีนและญี่ปุ่นมีแนวทางปรับตัวต่างกันเกิดจากวิสัยทัศน์ของผู้นำในขณะนั้นเพียงอย่างเดียว หรือมีเหตุอื่นเช่นประเพณี วัฒนธรรมที่มีอิทธิพลต่อสองประเทศนี้ วานผู้รู้ชี้แนะด้วยครับ