ถึงแม้ปัจจุบันไม่ใช่บุคคลากรด้านสาธารณสุข   แต่ความเป็นวิชาชีพยังไงก็อยู่ในสายเลือด  ลบออกไปไม่ได้จริงๆ

ประเด็นแรก      กระทู้ที่ดิฉันตั้ง   ดิฉันยอมรับว่าต้องสร้างความไม่พอใจแน่นอน   เพราะดิฉันตั้งใจใช้คำพูดเชิง negative  เพื่อให้คนเกิดความรู้สึก  และได้แสดงความรู้สึกออกมา   ถ้าเป็นคำถามธรรมดา  มักไม่ได้รับความสนใจ
พูดง่ายๆคือ  ถ้าอยากให้คนตอบ  ต้องตั้งคำถามล่อเป้า  แต่คนตั้งคำถามก็เตรียมตัวเตรียมใจโดนยิงได้เลย

ประเด็นที่  2 ตัวดิฉันเองเคยโดนถามคำถามนี้อยู่บ่อยๆจากบุคคลภายนอก   มีทั้งที่ถามดิฉันตรงๆ  และคำพูดที่ดิฉันบังเอิญผ่านไปได้ยิน   พอดิฉันได้ยิน   บอกได้คำเดียว ว่านับ 1 – 100 ก่อน  ไม่งั้นคงคุมสติไม่อยู่   มันเป็นเรื่องจริงที่พวกเราปฏิเสธไม่ได้ว่าต้องเคยเจอกันมาบ้าง  แล้วก็ทำให้รู้สึกแย่พอสมควร  ถึงมาก

ยกตัวอย่างคำพูดที่เคยเจอนะคะ
-    ถ้ามีลูกมีหลานให้เรียนเภสัชดีกว่า  เงินก็ดี  เหนื่อยก็ไม่เหนื่อย เชื้อโรคก็ไม่ต้องสัมผัส   ไม่เหมือนพวกเรา  เหนื่อยมาก สัมผัสเชื้อโรคตั้งเยอะ   ทำงานไม่มีเวลานอน  ไม่มีเวลากินข้าว บลาๆๆๆๆๆๆๆๆๆ (เภสัชกรก็เหนื่อย สัมผัสเชื้อโรค  ทำงานไม่มีเวลาพัก  ไม่มีเวลานอนเหมือนกัน ขึ้นเวร 24.00 -16.00น. ก็มีนะ  ภาคบังคับด้วย)

-    เวลาที่ค่าตอบแทนพิเศษประกาศออกมา  ก็จะมีคนนำมาเปรียบเทียบว่าทำไม  วิชาชีพนู้น  วิชาชีพนี้ได้เยอะกว่า  ทั้งทั้งที่ อะไรก็ตู   แล้วส่วนใหญ่ก็มาลงที่เภสัชทุกที (ดิฉันอยากบอกเขาจัง  ว่าคนอื่นได้เยอะกว่านะ  บ่นเขามั่งจิ  บอกเลย เภสัชก็ได้ไม่เยอะนะ)

-    จ่ายยาขึ้นมาบน ward ผิดตลอด  แบบนี้ไม่ต้องมีเภสัชแล้ว (ถ้าผิดเราก็ยอมรับใน error นะคะ  เรายินดีแก้ไขให้  ขอบคุณที่ช่วยตรวจสอบค่ะ  คือบางทีอ่านลายมือหมอไม่ตรงกันไงคะ  ก็ต้องมีการ double check เนาะ)

-    แค่จ่ายยาหน้าเคาท์เตอร์  ใครๆก็ทำได้  ไม่ต้องให้เภสัช จ่ายหรอก  แค่บอกว่ากินยา 1 เม็ดหลังอาหาร 3 เวลาน่ะ  
ไม่เห็นเภสัชบอกอะไรมากกว่านี้เลย   ไม่รู้ว่าจะมีเภสัชไว้ทำไม (กว่าจะได้จ่ายยามีกระบวนการตั้งเยอะจ้า  ใครๆก็ทำแทนไม่ได้)

-    อันนี้คนไข้พูดนะคะ  หมอเขียนยาอะไรมา คุณมีหน้าที่จ่ายตามหมอสั่ง  คุณก็จ่ายมาให้ถูกแล้วกัน  ฉันกินได้หมด
(คุณป้าขา  ถ้าคุณป้ากินแล้วเกิดอันตราย  หนูจะรู้สึกบาปติดตัวไปตลอดชีวิตนะคะ  เพราะคุณหมอเขียนชื่อยาผิดค่ะ)

คำที่อยู่ในวงเล็บคือสิ่งที่คิดในใจ  ไม่กล้าพูดออกไปหรอกค่ะ  ไม่งั้นต้องโต้เถียงกันยาว

แล้วก็ยังมีที่แรงๆมากกว่านี้เยอะค่ะ  ประเด็นส่วนใหญ่คือ  เภสัชทำงานอะไรอะ  ทำไมได้เงินเยอะจัง  ให้คนอื่นทำแทนก็ได้   คำพูดเหล่านี้จะเกิดบ่อยๆเวลาที่มีการเปลี่ยนแปลงค่าตอบแทน  แม้ภายในวิชาชีพเดียวกันก็ยังถามกันเองเลยว่าทำไมหน่วยงานนู้นได้มากกว่าหน่วยงานฉัน  ฉันก็เหนื่อยเหมือนกันนะ

เรื่องค่าตอบแทนยังไงก็ discuss กันไม่จบค่ะ  ว่าทำไมฉันได้น้อยกว่า  เธอได้มากกว่า  ฉันเหนื่อยนะ  เห็นฉันไม่สำคัญหรืออย่างไร   
ยังไม่เคยเห็นมีใครมาบอกนะคะว่า ฉันได้ค่าตอบแทนคุ้มค่าเหนื่อยแล้ว

ในมุมมองของดิฉัน  ดิฉันคิดจากใจจริงว่าทุกคนมีความสำคัญในทีมสุขภาพทั้งหมดขาดใครคนใดคนหนึ่งไม่ได้  ทุกคนเป็นเฟืองตัวเล็กๆที่จะช่วยขับเคลื่อนไป  ถ้าขาดตัวใดตัวหนึ่ง  ถึงแม้ว่างานยังเดินไปได้  แต่ก็ได้ไม่ดี  (คำพูดนี้ดิฉันพูดเมื่อ 10 กว่าปีก่อน  เนื่องจากมีพี่ชุดเหลืองเขาน้อยใจว่าเขาไม่สำคัญ  ดิฉันรู้สึกด้วยซ้ำว่าถ้าไม่มีเขา  ให้คนอื่นๆมาทำงานแทน  ไม่ได้หรอก  ดูเหมือนไม่มีอะไร  แต่ถ้าให้ดิฉันไปทำ  ดิฉันทำไม่ได้)

ประเด็นที่ 3  เมื่อมีคำพูดจากคนภายนอกเข้ามาจะปล่อยผ่านก็ใช่ที่   ก็ต้องย้อนกลับมามองตัวเองว่าอะไรที่ทำให้เขาคิดว่าวิชาชีพเราสบาย  มีรายได้ดี  ทั้งๆที่พวกเราเองก็ทำงานเหนื่อยแทบตายแล้วนะ(ว้อย)

เภสัชเราทำงานมากกันจริงค่ะ  เป็นการทำงานที่พวกเรารู้กันเองว่างานหนัก  มีความสำคัญต่อคนไข้มากๆ  ทั้งเรื่อง DTM (พิมพ์ไม่ผิดจ้า)  ME ,  Counseling  และเภสัชกรเกี่ยวข้องในทุกเรื่องที่มียา    ตั้งแต่เข้ายันออกจากโรงพยาบาล    ถ้าเราเภสัชกรพลาดคนไข้ก็ถึงตายได้เลยนะ   ย้ำว่าพวกเรารู้กันเอง  แต่คนภายนอกไม่เข้าใจ

ประเด็นที่ 4 ดิฉันเจาะจงพูดถึงงานจ่ายยาผู้ป่วยนอก  เพราะเป็นงานที่คนภายนอกเห็นชัดที่สุด    ว่าเป็นที่ทำงานของเภสัชกร    ดิฉันเชื่อมั่นว่าไม่ว่าคุณจะเป็นเภสัชกรแผนกไหนในโรงพยาบาลก็ต้องมีช่วงเวลาที่ต้องมาจ่ายยาที่ห้องยานอกแน่ๆ  และไม่ว่าโรงพยาบาลเล็กใหญ่แค่ไหนก็ต้องมีหน่วยงานนี้    เป็นหน่วยงานที่ทั้งตัวเภสัช  และคนภายนอกสัมผัสง่ายที่สุด   
สิ่งที่สำคัญที่สุดในการจ่ายยาคืออย่างน้อยที่สุดต้องจ่ายยาถูกต้องตรงกับใบสั่งแพทย์   ถ้าไม่ตรงเภสัชกรรับไปเต็มๆคนเดียว   เราถึงได้ถามว่าแน่ใจหรือว่า check ME  ได้ทุกใบ   ถ้าช่วงเวลายุ่งๆ  ยาเยอะๆ 20 – 30 รายการต่อใบสั่งนะ  ขอแค่จ่ายยาครบไม่ผิด  ก็ดีใจแล้ว  
ถ้าใครไม่มาเจอเวลามหาโหดนี้กับตัวจะไม่มีวันรู้เลย   
เรื่อง ME  เรื่อง ADR  น่าจะเป็นงานที่สำคัญของเภสัชกรที่ทำให้คนไข้ได้รับการรักษาด้านยาที่ดีขึ้น และมั่นใจว่าไม่มีใครทำแทนได้    แต่บางครั้งพวกเราเองก็ loss ได้เหมือนกันเพราะ workload เยอะมาก  จนทำให้คนภายนอกมองว่าคุณทำแล้วหรอ  ทำไม loss ออกมา   
การที่หาเครื่องมือ  อุปกรณ์เพื่อช่วย screen  ช่วยลด work load  อาจจำเป็น  เพื่อให้พวกเราทำงานของเรา(ที่ไม่มีใครทำแทนได้)ได้มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น   ยังไงยาก็ต้องผ่านมือเภสัชกรก่อนถึงมือคนไข้

ประเด็นที่ 5 เรื่องการอธิบายยา  เราได้ถามถึง prime question  เราคิดว่าถ้าไม่ใช่เภสัชกรจริงๆ  ไม่น่าจะรู้จักคำนี้นะ  ก็ เพราะคนอื่นๆเขาไม่รู้  เขาถึงคิดว่าใครๆก็จ่ายยาได้  ซึ่งมันไม่ไช่   ประเด็นอยู่ที่ว่าพวกเราเองได้นำมาใช้ไหม    เพราะว่าการจ่ายยาต้องเร็ว  ไม่งั้นไม่ทันเวลา  คนไข้รอนาน  ถ้าเราเองไม่ได้ใช้ prime question  แล้วเราจะมีวิธี detect ปัญหาของคนไข้ตอนที่เราต้องจ่ายยาอย่างไร  ว่าเขามีปัญหาเรื่องยาหรือปล่าว   
คนไข้คือจุดศูนย์กลางในการให้บริการของทีมวิชาชีพไม่ใช่หรือ   สิ่งที่คนไข้ได้รับการบริการจากเราเมื่อเราส่งมอบยาให้เขาคืออะไร   บางทีเรามองในมุมมองของเราว่าเราทำทุกอย่างเพื่อให้เขาได้รับยาที่ดีที่สุด  เหมาะสมกับเขาที่สุด  แต่ตอนจ่ายยาเราลืมอะไรหรือปล่าว
ที่ดิฉันบอกว่าเภสัชกรพูดเร็วปรื๋อฟังไม่ทัน   จะอ้าปากถามอะไรสักคำยังไม่ได้  เป็นสิ่งที่ดิฉันได้พบในขณะที่ดิฉันไปรับยา  ในขณะที่ดิฉันได้ออกมาจากวิชาชีพนี้แล้วจริงๆ  ดิฉันถามไม่ใช่ลองความรู้  ถามเพราะไม่รู้จริงๆ  ยามีเยอะนะคะ บางตัวดิฉันไม่รู้  ก็เลยต้องถามเพื่อความแน่ใจ

แต่สิ่งที่เจอ  ทำให้ดิฉันกลับมาคิดว่า
เมื่อดิฉันทำงานอยู่ข้างใน   ดิฉันคิดว่าตัวเองทำงานหนักนะว้อย  จ่ายยาผิดเข้าคุกเลยนะ คนเดียวเต็มๆ   ดิฉันพยายามทำทุกๆอย่างให้ดีที่สุดเท่าที่ทำได้ เพื่อให้คนไข้ได้ใช้ยาดี และเหมาะสมที่สุด      (งานเภสัชเป็นงานที่ใครก็ทำแทนไม่ได้)     แล้วทำไมคนอื่นยังมาพูดจาประชดประชันกันอีก

เมื่อออกมาข้างนอก  ในฐานะคนไข้  ยิ่งทำให้ดิฉันสงสัยมากขึ้นไปอีกว่าทำไมทั้งๆที่พวกเราเภสัชกรทำงานหนักมาก  แต่ Out  put  ที่คนไข้เห็นมันน้อยมาก (คนไข้ไม่เห็น process ที่ยิ่งใหญ่)

เลยตั้งประเด็นที่ร้อนเเรงนิดนึง  (คาดไม่ถึงว่าจะเเรงขนาดนี้  เตรียมใจเเค่โดนถล่มอย่างเดียว)

สิ่งหนึ่งที่ดิฉันภูมิใจในวิชาชีพนี้คือ  บุคลากร ที่เคยร่วมงานกับดิฉัน  ไม่เคยลืมดิฉัน  ยังพูดกับดิฉันตลอดว่าอยากให้ดิฉันอยู่ต่อ  โดยเฉพาะเวลาที่มีปัญหาด้านยาจะนึกถึงมากเป็นพิเศษ   คุณหมอบางท่านบ่นใหญ่เลยว่าดิฉันลาออกเเล้วท่านเดือดร้อน    แล้วเพื่อนพยาบาลก็โทรมาต่อว่าดิฉัน(แบบขำๆ) ว่าดิฉันออกมาทำให้พวกเขาต้องหูชาโดนหมอว่าที่ดิฉันไม่อยู่เเล้ว   แอบภูมิใจเล็กๆว่าเมื่ออกมายังได้ทิ้งความทรงจำที่ดีๆไว้แก่ผู้ร่วมบ้าง  นิดนึง   

ถ้าไม่รักในวิชาชีพนี้ดิฉันจะปล่อยผ่านทุกเรื่องราวที่ได้ยินมา   ปล่อยผ่านทุกเรื่องเวลาที่มีคนมาต่อว่าเภสัชกร  ว่าเภสัชกรรายได้ดี  ไม่เหนื่อยๆ  ใครๆก็ทำได้   เมื่อออกมาอยู่นอกห้องยาคำพูดเหล่านี้เข้าหูมากกว่าอยู่ข้างในแน่นอน   แต่เพราะความรักจึงขอสะท้อนในสิ่งที่ประสบมาในฐานะผู้รับบริการ  จากการไปรับยา ให้คนข้างในได้รับทราบด้วย  

คำพูดหลายๆคำที่ดิฉันเจอคนต่อว่าเภสัชกร  แรงกว่าที่ดิฉันเขียนเยอะค่ะ  

พยายามบอกตัวเองว่าตอนนี้ไม่ใช่เภสัชกร  แต่ยังไงก็หนีความจริงไม่พ้น

และคิดว่ากระทู้ที่ดิฉันตั้ง  น่าจะมีประโยชน์บ้างไม่มากก็น้อยนะคะ  แม้ว่าตัวเองโดนยำเละเลย

ปล. ยอมรับคำต่อว่าในด้านความไม่เหมาะสมของการตั้งกระทู้ที่รุนเเรงนะคะ  คือคาดไว้ตั้งเเต่เเรกว่าถ้าดิฉันยังทำงานอยู่  ดิฉันก็คงโกรธกระทู้นี้อย่างเเรง     อยากให้คนภายนอกได้รู้จักเภสัชกรมากขึ้น  ก็บอกได้ว่ายอมพลีชีพ (ที่ไม่ค่อยเหมาะเท่าไหร่)

      ดิฉันไม่คาดคิดว่าจะได้เป็นกระทู้เเนะนำ  คิดว่าไม่มีทางอยู่เเล้ว  แต่เป็นสิ่งที่ผิดคาด      น้อมรับความผิดไว้ตรงนี้ค่ะ

      และที่สำคัญสิ่งที่ดิฉันเชื่อมั่นเสมอมากกว่า 10 ปีตั้งเเต่เริ่มทำงาน  คือ  ทุกคนในทีม  มีความสำคัญ  จะขาดคนใดคนหนึ่งไม่ได้เลย
      และงานเเต่ละงานก็ไม่มีใครทำแทนกันได้  ต่างคนต่างมีหน้าที่ของตน การที่มีทุกคนอยู่จะทำให้คนไข้ได้รับการรักษาที่มีคุณภาพที่ดีที่สุด