บทความนี้ อ้างอิงจากหนังสือ ชีวประวัติ พระวิสุทธิญาณเถร  (หลวงปู่สมชาย  ฐิตวิริโย)
โดยการนับญาติแล้ว หลวงปู่ป่อง จันทสาโร เป็นหลวงน้าของ หลวงปู่สมชาย  ฐิตวิริโย
เนื่องจากเป็นคณะเดียวกันที่เดินทางไปถวายตัวกับหลวงปู่มั่นฯ


ภาพหลวงปู่ป่อง  จันทสาโร

ประวัติเท่าที่สืบค้นได้ของหลวงปู่ป่อง  จันทสาโร นั้น ท่านเป็นคนบ้านน้ำเข็ง (ติดบ้านเหล่างิ้ว) อำเภอจังหาร  จังหวัด ร้อยเอ็ด  อุปนิสัยของหลวงปู่ป่อง เป็นคนพูดน้อย  ถือสันโดษ ในปี พ.ศ.๒๔๘๗ ท่านพร้อมสหธรรมมิก ได้ยินกิตติศัพท์ร่ำลือในสมัยนั้นว่ามีพระอรหันต์ นามว่า หลวงปู่มั่น ภูริทัตตะเถระ  

วัดป่าศรีไพรวัน เปรียบเสมือนศูนย์กลางของพระสายป่าในภูมิภาคนี้  ครูบาอาจารย์ผู้ใหญ่หลายรูปจะเดินทางมาจากทิศไหนก็มักจะแวะเข้ามาพักแรมที่นี่   และจะเดินทางต่อไปยังสำนักครูบาอาจารย์ไหน ก็จะมาพักแรมกันที่นี่ เช่นกัน   แล้วครูบาอาจารย์เหล่านั้นก็มักจะพูดคุยแลกเปลี่ยนกันว่า  “...ได้เดินทางไปกราบหลวงปู่มั่น... ได้ไปฟังเทศน์พระอรหันต์  เพิ่งกลับลงมา...”  บ้างก็พูดคุยสนทนากันว่า  “...มาพักเตรียมตัวเพื่อจะเดินทางไปสู่สำนักหลวงปู่มั่น  เพื่อจะไปกราบพระอรหันต์...” คำพูดทำนองนี้จะได้ยินได้ฟังแทบทุกวัน

คณะของหลวงปู่ป่อง จันทสาโร  ที่จะเดินทางไปกราบหลวงปู่มั่นในคราวครั้งนั้นมีด้วยกันรวม  ๕ รูป ออกเดินทางมุ่งหน้าสู่สำนักหลวงปู่มั่นภายหลังจากออกพรรษาในปีนั้นแล้วนั่นเอง   ในระหว่างทางที่ผ่านไป    คณะของหลวงปู่ป่องก็ได้แวะกราบครูบาอาจารย์และศึกษาข้อวัตรปฏิบัติตามสำนักกรรมฐานซึ่งมีอยู่ในระหว่างทางเรื่อยไป เช่นสำนักของท่านพระอาจารย์แดง  วัดป่าสักวัน  อำเภอสหัสขันธ์ จังหวัดกาฬสินธุ์   สำนักของท่านพระอาจารย์สอน  ภูค้อ  เป็นลำดับไป  จนถึงเขตสาขาสำนักหลวงปู่มั่น  คือ  สำนักของท่านพระอาจารย์ กู่  ธมฺมทินฺโน   วัดป่าบ้านโคกมะนาว ซึ่งเป็นสำนักหน้าด่านตั้งอยู่รอบนอก   ซึ่งตามปกติแล้ว  ผู้ที่จะเข้าไปสู่สำนักหลวงปู่มั่น  จะต้องผ่านการฝึกฝนอบรมจิตใจ และฝึกระเบียบ มารยาทให้เรียบร้อยเป็นอย่างดีเสียก่อน ครูบาอาจารย์จึงจะปล่อยให้เข้าไปถึงสำนักหลวงปู่มั่นได้ สำหรับคณะของหลวงปู่ป่อง จันทสาโร  ก็อยู่ในฐานะ เช่นนั้นเหมือนกัน  เมื่อได้อยู่ฝึกฝนอบรมจิตใจ  และฝึกมารยาทพอสมควรแล้ว หลวงปู่ป่องฯ และคณะที่เดินทาง ประกอบด้วย  

๑.  ท่านพระอาจารย์ ประสบ
    ๒.  ท่านพระอาจารย์ อินตา
    ๓.  หลวงปู่ ป่อง จนฺทสาโร
    ๔.  หลวงปู่ สุวัจน์  สุจโจ  (พระโพธิธรรมาจารย์เถร)
    ๕.  หลวงปู่สมชาย ฐิตวิริโย   (ในขณะนั้นยังเป็นสามเณร)        
    
    ทั้งหมดได้พากันเข้าไปมอบกายถวายตัวเป็นลูกศิษย์หลวงปู่มั่น  ภูริทตฺตเถร เมื่อปลายปี พ.ศ. ๒๔๘๗ ณ.วัดป่าบ้านหนองผือ ตำบลนาใน อำเภอพรรณานิคม จังหวัดสกลนคร ในขณะนั้น หลวงปู่ สมชาย  ฐิตวิริโย  ยังเป็นสามเณร ในลำดับแรกเมื่อได้เข้าไปถึงสำนักหลวงปู่มั่น ก็ได้รับกระแสแห่งบารมีธรรมของหลวงปู่มั่นปกคลุมทั่วหัวใจ  และได้เห็นความสะอาดสะอ้านภายในบริเวณวัด  ตลอดถนนหนทาง  และสถานที่อยู่ของพระสงฆ์ครูบาอาจารย์ผู้ปฏิบัติธรรมทุกแห่ง มีแต่ความร่มเย็น  ร่มรื่น  สวยงามตามธรรมชาติ  ซึ่งเป็นบรรยากาศที่ชวนให้ต้องการภาวนา  ดูประหนึ่งว่าจิตใจเริ่มเป็นสมาธิ ตั้งแต่ยังไม่ได้เข้าสู่สถานที่ปฏิบัติ  นอกเหนือไปกว่านั้น ก็ได้เห็นความเป็นระเบียบเรียบร้อยและมารยาทอันงดงามของหลวงปู่มั่น  ที่ได้เมตตาออกมาไตร่ถามให้การปฏิสันถารต้อนรับอาคันตุกะชั้นผู้น้อยอย่างคณะของหลวงปู่ฯ  จึงยังความปลื้มปีติยินดี แล่นเข้าไปจับยังขั้วหัวใจ   ความอิ่มเอิบซาบซึ้ง  ได้เกิดขึ้นอย่างแปลกประหลาดและไม่เคยได้รับมาก่อนจากสำนักใด  ๆ เท่า ที่ได้เคยผ่านมา  จึงนับว่าวันนั้นเป็นวันปฐมฤกษ์แห่งความเป็นอุดมมงคล ในชีวิตนี้ที่จะลืมลงไม่ได้เป็นอันขาด

ภายหลังที่หลวงปู่สมชาย  ฐิตวิริโย ได้เริ่มสร้างวัดเขาสุกิม หลวงปู่ป่องฯ ได้เดินทางมาพำนักหลายครั้ง จวบจน
กาล ๕ พรรษาสุดท้าย หลวงปู่ป่อง จันทสาโร ได้อยู่ปฏิบัติภาวนาและจำพรรษาอยู่ที่ วัดป่าบ้านแจ้ง อ.จังหาร จ.ร้อยเอ็ด

ภาพหลังท่านละสังขาร  ประมาณ ๒-๓ ปี จึงพบว่า โลหิต  เกศา และอัฐิ  ได้แปรสภาพเป็นพระธาตุ

เชิญเข้าชม  เจดีย์ฯ อัฐบริขาร หลวงปู่ป่อง จนฺทสาโร ได้ที่ http://jediwp.blogspot.com/