'ชาวไทหรือจ้วงในจีนใต้แถบมณฑลยูนนาน กวางตุ้ง กวางสี ปลูกข้าวเหนียว กินข้าวเหนียว ใช้ข้าวเหนียวทำขนมจ้างหรือบ๊ะจ่างรูปร่างต่างๆ ไหว้ผีไหว้บรรพชน หรือสิ่งศักดิ์สิทธิ์อื่นๆของท้องถิ่น ลักษณะเดียวกับวัฒนธรรมของคนไท-ลาวในอุษาคเนย์

จีนฮั่นแท้ หรือ “ต้าฮั่น” อยู่ทางตอนเหนือแถบลุ่มแม่น้ำฮวงโห กินหมั่นโถวหรือซาลาเปา ทำจากแป้งข้าวสาลี ไม่กินข้าวเหนียว ยกเว้นชาว “จ้วง” ทางจีนใต้อยู่ใต้แม่น้ำแยงซีเกียง ที่เป็นดินแดนคนป่าเถื่อนร้อยพ่อพันแม่ (ในทรรศนะของฮั่น ในเอกสารจีนเรียก “ไป่เยว่” หมายถึง เยว่ร้อยจำพวก) ที่ปลูกข้าวเหนียว กินข้าวเหนียวเป็นอาหารหลักไม่น้อยกว่า 3,000 ปีมาแล้ว

จีนฮั่นไหว้เจ้าด้วยอาหารทำจากแป้งสาลีอยู่ก่อน เมื่อหลังยุคสามก๊ก จีนฮั่นขยายอำนาจลงมาควบคุมคนพื้นเมือง แล้วบังคับให้ยอมรับวัฒนธรรมจีนฮั่นที่ต้องไหว้เจ้าตรุษจีน คนพื้นเมืองเลยเอาขนมเข่ง ขนมเทียน บ๊ะจ่าง จากข้าวเหนียวไหว้เจ้าตรุษจีนไปด้วย แบบเดียวกับไหว้ผีบรรพชน ไหว้ผีสิ่งศักดิ์สิทธิ์ต่างๆที่เกี่ยวข้องในชีวิตความเป็นอยู่และการทำมาหากินที่มีอยู่ดั้งเดิม

คนตระกูลไทย-ลาว มอญ-เขมร ในบริเวณอุษาคเนย์กินข้าวเหนียวเป็นอาหารหลักมาก่อน ยังมีร่องรอยอยู่ตามพื้นที่ท้องถิ่นดั้งเดิมในอีสานและลาว หรือแม้แต่ภาคใต้ในดินแดนไทย ตามประเพณีพิธีกรรมที่ใช้ข้าวเหนียวเป็นอาหารไหว้ผี แสดงว่าบรรพชนเดิมกินข้าวเหนียวมาก่อนเช่นเดียวกับคนจีนใต้

คนพื้นเมืองทางกวางตุ้ง กวางสี ยูนนาน นับเป็นเครือญาติผู้คนไทย-ลาว มอญ-เขมร ในอุษาคเนย์ ที่เคลื่อนย้ายมาอยู่แต่งงานปะปนกับคนสองฝั่งโขงและลุ่มเจ้าพระยา อย่างน้อยราว 3,000 ปีมาแล้ว มีหลักฐานต่างๆ ทั้งกินข้าวเหนียวเป็นอาหารหลัก ปลูกเรือนเสาสูง พิธีกรรมความเชื่อ ฯลฯ

ขนมจากข้าวเหนียว ใช้ไหว้เจ้าตรุษจีน จึงเครื่องเชื่อมโยงเครือญาติวัฒนธรรมข้าวเหนียวเก่าแก่ร่วมกัน'

จาก 'ไหว้เจ้าด้วยข้าวเหนียว' คอลัมน์ 'ชุมชนคนท้องถิ่น' นสพ. คม ชัด ลึก พุธที่ 18 มกราคม 2555 โดย 'เรือนอินทร์ หน้าพระลาน'