Metropolis (1927)



Genre : Silent Film, Drama, Sci-fi

Director : Fritz Lang
Novel : Thea von Harbou    
Screenplay : Thea von Harbou, Fritz Lang

ผมเคยดูผลงานของ Fritz Lang มาแล้วหนึ่งเรื่องก็คือ M ปี 1931 ซึ่งแน่นอนว่ามันคลาสสิกยอดเยี่ยมสมคำร่ำลือจริง ๆ วันนี้มีโอกาสได้ดูอีกหนึ่งหนังของ Fritz Lang ที่ได้รับการยกย่องอย่างสูงว่าเป็นความคลาสสิกของหนังนิยายวิทยาศาสตร์ และผมก็เห็นด้วยกับทุกเสียงยกย่องครับ

อาจจะเป็นการเปิดเผยเนื้อเรื่องสักเล็กน้อยแต่คงไม่ถึงขั้นเสียอรรถรส Metropolis เล่าเรื่องของเมืองในอนาคตที่แบ่งชนชั้นกันอย่างชัดเจน ซีกใต้เมืองคือชนชั้นแรงงานที่ต้องทำงานอย่างหนักเพื่อขับเคลื่อนเมือง กับข้างบนซึ่งมีความเจริญอย่างสูงของเหล่าผู้วางแผนเมือง แต่แล้ววันหนึ่งลูกชายของผู้ปกครองเมืองดันไปตกหลุมรักกับหญิงสาวนักเผยแพร่คำสอนจากชั้นแรงงาน ทำให้เขาได้รับรู้ว่าเมืองอยู่ที่เขาอยู่นั้นยังมีอีกโลกที่ผู้คนถูกใช้แรงงานอย่างหนักเพื่อให้เมืองดำเนินต่อไปได้

มองในแง่ทฤษฎีหนังก็น่าสนใจแล้วครับ หนังแบ่งผู้คนออกเป็นสองชั้นอย่างชัดเจนนั่นคือ แรงงาน (Hands) ผู้ใช้แรงงานเพื่อให้ได้ผลตามเป้าหมายที่วางไว้ คนเหล่านี้ไม่มีวิสัยทัศน์ ในขณะที่อีกด้าน นักคิด (Head) เปรียบเหมือนสมองผู้วางแผนงานแต่ไม่สามารถลงมือทำด้วยตัวเอง Head และ Hands จะไม่สามารถเชื่อมหากันได้ถ้าไม่มีคนกลางคอยเชื่อมทั้งสองเข้าหากัน นั่นก็คือผู้ไกล่เกลี่ย (Heart) ซึ่งสามารถสร้างข้อตกลงให้ทั้งสองร่วมมือกันทำงานให้เป้าหมายลุล่วงไปได้ด้วยดี

เอาแค่เนื้อเรื่องว่าน่าสนใจแล้ว ผมยังต้องขอทึ่งในความทะเยอทะยานของ Fritz Lang ที่จะสร้างหนัง Sci-fi ที่ยิ่งใหญ่ขนาดนี้ ตั้งแต่ตัวประกอบกว่า 37,000 คน ถ่ายทำยาวนานถึง 2 ปี ทุนสร้างที่เขาว่าปรับค่าเงินเทียบกับปี 2007 แล้วสูงถึง 200 ล้านดอลล่าร์ และหนังยังเป็นแรงบันดาลใจให้คนรุ่นต่อมาตั้งแต่เมืองลักษณะฟิล์มนัวร์ รวมถึงเจ้าหุ่นยนต์ที่เป็นแรงบันดาลใจให้ George Lucas ออกแบบ C-3PO

เห็นเป็นหนังเงียบแบบนี้แต่ผมยังทึ่งในวิธีการใช้สัญลักษณ์ถ่ายทอดเรื่องราวอีกด้วย ปี 1927 แต่ Fritz Lang รู้จักใช้เทคนิคการถ่ายทำเชิงสัญลักษณ์เพื่อให้คนดูเข้าใจถึงความคิดตัวละคร อันนี้ผมต้องขอยกตัวอย่างเลย ฉากที่ลูกชายผู้ปกครองเมืองลงไปในชั้นแรงงาน เขาพบเห็นการทำงานอย่างหนักและเครื่องจักรเกิดระเบิด สิ่งต่อมาที่เขาเห็นคือคนคุมงานรีบหาคนใหม่มาทำงานแทนและคนเก่าก็ถูกหามส่งกลับไป ถ้าฉายภาพแค่นี้เราก็จะไม่เข้าใจความคิดตัวละครสักเท่าไรถูกไหมครับ แต่ Fritz Lang ใช้การซ้อนภาพเครื่องจักรเป็นแท่นบูชายัญเพื่อเปรียบว่าโลกแห่งนี้คนงานเหมือนถูกส่งมาตายเพื่อให้โลกข้างบนอยู่รอดต่อไปได้ และในหนังเรื่องนี้ยังมีการใช้สัญลักษณ์คล้าย ๆ แบบนี้อีกหลายฉากทีเดียว ผมว่ามันสุดยอดมากเลยนะ ขอคารวะ Fritz Lang ไว้ตรงนี้เลยครับ

ผมก็อยากจะแนะนำ Metropolis เป็นพิเศษเพราะมันคลาสสิกสมกับที่หลายคนที่ได้ชมแล้วต่างพูดเป็นเสียงเดียวกันถึงความยอดเยี่ยม งานโปรดักชั่นสุดอลังการพร้อมตัวประกอบมากมาย เทคนิคการถ่ายทำที่ยอดเยี่ยม วิธีการเล่าเรื่องด้วยสัญลักษณ์ ได้เห็นจินตนาการถึงสิ่งที่น่าจะเกิดขึ้นในอนาคตของคนในยุคนั้น ผมว่าคุ้มค่าที่จะหามาชมกันแน่นอนครับ

9.5/10