ล้านนาคงปกครองแบบประเทศราชมาจนสิ้นยุคพระเจ้าอินทวิชยานนท์ใน พ.ศ. ๒๔๔๐
ในช่วงที่เจ้าอุปราชสุริยะเป็นผู้รั้งตำแหน่งเจ้านครเชียงใหม่นั้น  มีการตกลงปรับเปลี่ยนการปกครองจากประเทศราชที่สิทธิ์ขาดอยู่ที่เจ้าผู้ครองนครเพียงลำพังมาเป็นการปกครองแบบพิเศษ  โดยเจ้าผู้ครองนครยังคงมีฐานะเป็นเจ้าผู้ครองเมือง  ร่วมกับองค์คณะที่เรียกว่า "เค้าสนามหลวง"  ซึ่งมีเจ้าผู้ครองนคร  ข้าหลวงประจำจังหวัด และข้าหลวงผู้ช่วยเป็นองค์คณะ  กับมีเสนาหกที่เป็นเจ้านายพื้นเมือง ๖ ตำแหน่งเป็นผู้ช่วย

เจ้าผู้ครองนครคงมีฐานะเป็นเจ้าผู้ครองเมืองต่อมาจนสิ้นรัชกาลที่ ๖  ถึงรัชกาลที่ ๗ มีพระราชดำริว่า ราชอาณาจักรสยามเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันการจะคงมีประเทศราชไว้ออกจะเป็นการรุงรังไม่เหมาะสม  จึงมีพระราชดำริว่า เมื่อเจ้านครตนใดเสียชีวิตลงก็จะไม่ตั้งคนใหม่แทน  ฉะนั้นเมื่อเจ้าราชบุตร (น้อยแก้วเมืองพวน) ผู้รั้งเจ้านครลำปางถึงอนิจกรรมในปลาย พ.ศ. ๒๔๖๘   จึงไม่ทรงตั้งผู้ใดเป็นผู้รั้งเจ้านครลำปางอีก (ที่เป็นผู้รั้งเพราะยังไม่ได้พระราชทานเพลิงศพเจ้าบุญวาทย์วงษ์มานิต  ฉะนั้นจึงยังถือว่าเจ้าบุญวาทย์ฯ ยังเป็นเจ้านครลำปางอยู่  จนกว่าจะได้รับพระราชทานเพลิงศพแล้ว)  และเมื่อเจ้ามหาพรหมสุรธาดา เจ้านครน่านถึงพิราลัยลงใน พ.ศ. ๒๔๗๔ ก็ไม่ได้ตั้งผู้ใดเป็นเจ้านครน่าน

แต่ภายหลังเปลี่ยนแปลงการปกครอง  เจ้านายเมืองน่านได้ถวายฎีกาขอให้ทรงตั้งเจ้าราชวงศ์ (สิทธิสาร  ณ น่าน) ขึ่นเป็นเจ้านครน่าน  โปรดพระราชทานฑีกานั้นไปให้รัฐฐาลประชาธิปไตยพิจารณา  พร้อมกับมีพระราชกระแสว่า เวลานั้นสถานการณ์เปลี่ยนไปแล้ว  ขอให้รัฐบาลทบทวนนโยบายเรื่องการตั้งเจ้าผู้ครองนครเสียใหม่  แต่คณะรัฐมนมตรีในเวลานั้นก็ยังหาข้อยุติไม่ได้  จนเจ้าแก้วนวรัฐฯ เจ้านครเชียงใหม่พิราลัยใน พ.ศ. ๒๔๘๒  จอมพล ป. พิบูลสงคราม นายกรัฐมนตรีในเวลานั้นจึงได้มีบัญชาว่า จะไม่ตั้งเจ้านครอีกต่อไป  ฉะนั้นเมื่อเจ้าจักรคำขจรศักดิ์ เจ้านครลำพูนถึงพิราลัยในเวลาต่อมาจึงเป็นอันสิ้นสุดการปกครองแบบประเทศราชล้านนาโดยสมบูรณ์