ปัจจุบันมะเร็งเต้านมเป็นสาเหตุการตายอันดับที่สองของสตรีไทย โดยทั่วไปผู้หญิงที่มีอายุ 50 ปี ขึ้นไป 1 คนใน 54 คน จะมีโอกาสเป็นมะเร็งเต้านมและมีโอกาสสูงขึ้นเมื่ออายุมากขึ้น มะเร็งเต้านมพบได้ตั้งแต่อายุ 19 ปี ! จนถึงอายุ 90 ปี

มะเร็งคืออะไร?

ร่างกายของคนเรา ประกอบไปด้วยเซลล์จำนวนมาก โดยมีการแบ่งตัว ตามความต้องการของร่างกาย เช่นเซลล์เม็ดเลือดแดงจะมีการผลิตเพิ่มเมื่อร่างกายเราเสียเลือด ผลิตเม็ดเลือดขาวเพิ่มเมื่อร่างกายเราติดเชื้อ แต่เซลล์ที่สร้างโดยที่ร่างกายเราไม่สามารถควบคุมได ้เราเรียกว่าเนื้องอก Tumor ซึ่งแบ่งเป็น Benign และ Malignant

Benign tumor
คือเนื้องอกที่ไม่ใช่มะเร็ง เนื้องอกจะไม่แพร่กระจายไปยังส่วนอื่นของร่างกาย ตัดออกแล้วจะไม่เป็นซ้ำ เช่น fibroadenoma,cyst,fibrocystic disease

Malignant tumor
เซลล์จะแบ่งตัวไม่หยุด ร่างกายเราไม่สามารถควบคุมการแบ่งตัว เซลล์จะแพร่กระจายไปยังอวัยวะใกล้เคียงและแพร่ไปยังอวัยวะอื่นๆ โดยอาจจะไปตามกระแสเลือด หรือทางน้ำเหลือง เราเรียกการแพร่กระจายว่า Metastasis



เต้านม

เต้านมของคนเราประกอบไปด้วยไขมัน เนื้อเยื่อ ต่อมน้ำนมนมประมาณ 15-20 lobes ภายใน lobe ประกอบ lobules และมีถุง bulbs ติดอยู่กับท่อน้ำนมซึ่งจะเปิดยังหัวนม (nipple) ภายในเต้านมยังมีหลอดเลือด และน้ำเหลือง( lymph) ซึ่งจะไปรวมกันยังต่อมน้ำเหลืองที่รักแร้ ( axillary lymph node)

มะเร็งที่เกิดในท่อน้ำนมเรียก ductal carcinoma เมื่อมะเร็งแพร่กระจายมักจะไปตามต่อมน้ำเหลืองที่รักแร้ และอาจจะไปยังกระดูก ตับ ปอด และยังไปตามหลอดเลือด



เต้านมคนเราเปลี่ยนแปลงตามอายุ และตามรอบประจำเดือน การที่เราหมั่นคลำเต้านมตัวเองจะทำให้เรารู้ลักษณะปกติของเต้านม เราสามารถพบการเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้นที่เต้านมตั้งแต่แรก

•ลักษณะเต้านมในแต่ช่วงเวลาของรอบเดือนจะมีลักษณะไม่เหมือนกัน ช่วงก่อนมีรอบเดือนเต้านมจะตึงและคัดเมื่อคลำจะรู้สึกตึง คลำได้ต่อมน้ำนม แต่หลังจากประจำเดือนมาแล้วเต้านมจะนิ่มขึ้น
•เต้านมในวัยทองจะเหลวนิ่ม เนื่องต่อมน้ำนมไม่ทำงาน
•สำหรับท่านที่ตัดมดลูกโดยที่ไม่ได้ตัดรังไข่ เต้านมของท่านยังคงเหมือนเดิม
ปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็งเต้านม

คำว่าปัจจัยเสี่ยงหมายถึงปัจจัยหรือว่าที่จะเพิ่มอัตราการเกิดมะเร็งเต้านมเพื่มขึ้น ซึ่งมีปัจจัยที่สำคัญตือ

•อายุ หากอายุมากจะเสี่ยงมาก
•การมีประจำเดือนตั้งแต่อายุน้อย
•การไม่มีบุตรหรือคลอดลูกคนแรกอายุมาก
•เคยเป็นมะเร็งเต้านมหรือเนื้องอกที่เต้านม
•ประวัติญาติสายตรง(แม่ พี่ น้อง)เป็นมะเร็งเต้านม
•มีการให้รังสีรักษาที่เต้านมหรือทรวงอก
•ทำ mamogram แล้วพบความผิดปกติ
•กินฮอร์โมน estrogen หรือ progesterone
•การดื่มสุรามากกว่าหนึ่งหน่วยสุรา
•คนผิวขาว
•เข้าสู่วัยทองต้องอายุมาก
•มีบุตรเมื่ออายุมาก
•ไม่มีบุตร
•ไม่ได้ให้นมลูก
•อ้วน
•การใช้ฮอร์โมนทดอทนตอนวัยทอง
•การดื่มสุรามากกว่าหนึ่งหน่วยสุรา
•ไม่ออกกำลังกาย
จะต้องเฝ้าการเปลี่ยนแปลงของเต้านมอะไรบ้าง

คุณผู้หญิงทุกท่านต้องเรียนรู้ว่าเต้านมปกติของตัวเองเป็นเช่นไร ก่อนมีประจำเดือน หลังมีประจำเดือน หรือวัยทองเต้านมมีลักษณะอย่างไร หากเกิดโรคขึ้นมาคุณจะรู้ได้เร็ว

ลักษณะของเต้านม

•สังเกตดูสีผิวของเต้านม ขนาด ผิวบริเวณเต้านมเรีบยสนิทไม่มีรอยบุ๋ม หากผิวมีลักษณะผิวส้ม หรือมีรอยบุ๋มที่ผิดปกติคุณจะต้องคลำเต้านมตัวเองหากพบก้อนต้องปรึกษาแพทย์ หากยกมือขึ้นแล้วมีความผิดปกติที่ผิวหนังก็ถือว่าผิดปกติ
•หากคุณรู้สึกว่ามีความปวดหรืออึกอัด ควรปรึกษาแพทย์
•หากคุณคลำได้ก้อนที่เต้านมหรือใต้รักแร้ ให้ปรึกษาแพทย์
•สังเกตการเปลี่ยนแปลงของหัวนมเช่น
◦มีน้ำที่ไม่ใช่น้ำนมไหลออกจากหัวนม
◦มีเลือดออกหรือหัวนมชื้นตลอดเวลา
◦หัวนมผิดตำแหน่งเช่นยุบลงไปหรือถูกดึงรั้งไปทางอื่น
◦ผื่นรอบหัวนม

CR:http://www.siamhealth.net/public_html/Disease/cancer/breast/breast.html