“พี่น้องเอย เมืองกาฬสินธุ์นี่ดินดำน้ำซุ่ม
ปลากุ่มบ้อนคือแข้แกว่งหาง
ปลานางบ้อนคือขางฟ้าลั่น
จั๊กจั่นฮ้องคือฆ้องลั่นยาม
ไผว่าเมืองอีสานฮ้าง ให้จูงแขนพามาเบิ่ง “
เมื่อพูดถึง ภูไท หรือผู้ไทหลายคนมักจะนึกถึงความเป็นเอกลักษณ์ของชนชาติพันธุ์ที่มีภาษาพูด การแต่งกาย สาวงามภูไท และวัฒธรรมประเพณีที่แตกต่างออกไปจากคนอีสานที่มีเชื้อสายลาว
หากคุณมีโอกาสได้เดินทางมาท่องเที่ยวที่จังหวัดกาฬสินธุ์ ในช่วงเดือนพฤษภาคม ผมขอแนะนำให้หาโอกาสมาที่บ้านกุดหว้า อำเภอกุฉินารายณ์ จังหวัดกาฬสินธุ์ ที่นี่เป็นหมู่บ้านของชาวภูไท ซึงเป็นที่รู้จักกันดีของนักท่องเที่ยว ซึ่งมีประเพณีบุญบั้งที่มีเอกลักษณ์โดดเด่นที่ไม่เหมือนใครในประเทศที่เรียกว่า "บั้งไฟตะไล"
แต่ละปีจะมีนักท่องเที่ยวจากทั่วประเทศเดินทางมาชมขบวนแห่บุญบั้งไฟตะไลซึ่งการจัดขบวนอย่างงดงามและยิ่งใหญ่อลังการ
สิ่งที่ดึงนักท่องเที่ยวไม่แพ้ขบวนแห่บุญบั้งไฟตะไลก็คือสาวงามภูไท ที่เป็นคนถือป้ายต่างๆตามขบวนแห่บุญบั้งไฟ
บุญบั้งไฟตะไลถือเป็นความภาคภูมิใจของ คนกุดหว้า ซึ่งถือว่าเป็นภูมิปัญญาภูไทสืบทอดต่อให้ลูกหลาน แต่เดิมบุญบั้งไฟของตำบลก็จัดงานโดยจุดบั้งไฟหางเหมือนเช่นในพื้นที่อื่น ต่อมาช่างทำบั้งไฟในหมู่บ้าน ได้คิดค้นวิธีทำบั้งไฟเพื่อให้แตกต่างจากพื้นที่อื่นจนกลายเป็นการทำบั้งไฟ ตะไลแสน และได้มีการจุดบั้งไฟตะไลบั้งแรกในงานบุญบั้งไฟปี 2521 และตำบลกุดหว้าก็ได้สืบสานเปลี่ยนเป็นการจัดงานบุญบั้งไฟตะไลเรื่อยมา
บุญบั้งไฟตะไล บ้านกุดหว้า 2553เทศบาล ตำบลกุดหว้าเริ่มมีการประชาสัมพันธ์งานบุญบั้งไฟตะไลอย่างกว้างขวางเมื่อ ประมาณ 4-5 ปี ที่ผ่านมา และมีรายการเข้าไปถ่ายทำสารคดี เช่น รายการวันหยุดสุดขีด ของช่อง 7 ได้เข้าไปถ่ายทำในปี 2550 เดิมนั้นจัดเป็นงานบั้งไฟตะไลแสน และเริ่มเป็นงานบุญบั้งไฟตะไลล้านในปี 2549 ในงานมีการจัดประกวดขบวนแห่งบั้งไฟตะไล แข่งขันจุดบั้งไฟตะไล การจุดบั้งไฟตะไลล้านบูชาแถน ซึ่งเป็นการสืบสานงานวัฒนธรรมผู้ไทย เสริมสร้างความสมานสามัคคี ความเข้มแข็งของชุมชน และส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์
บั้งไฟตะไลแสนซึ่งเป็นบั้งไฟขนาดใหญ่ แต่พระเอกของงานนี้ก็คือบั้งไฟตะไลล้านที่มีขนาดใหญ่กว่าบั้งไฟตะไลแสน ซึ่งพื้นที่จุดบั้งไฟก็คือทุ่งนาที่อยู่ท้ายหมู่บ้านนั่นเอง
บั้งไฟตะไลนั้นเวลาแตกนั้นอันตรายมาก แต่พื้นที่จุดฉนวนกับพื้นที่ชมนั้นห่างไกลกันมาก จึงค่อนข้างปลอดภัยไม่มีปัญหาครับ
ประเพณีบุญบั้งเกิดขึ้นตามความเชื่อของชาวบ้านสมัยก่อนด้วยเชื่อว่า การส่งส่งบั้งไฟขึ้นบนท้องฟ้าจะเป็นสัญญาญบอกให้พญาแถนที่อยู่บนสวรรค์รู้ว่า ถึงฤดูกาลทำนาแล้ว เพื่อขอให้ฝนตกต้องตามฤดูกาลครับ
ประเพณี่บุญบั้งไฟตะไล ที่บ้านกุดหว้า อำเภอกุฉินารายณ จังหวัดกาฬสินธุ์จัดขึ้นเป็นประจำทุกปีซึ่งตรงกับ เสาร์-อาทิตย์ ที่สามของเดือนพฤษภาคม เมื่อรู้กันแบบนี้แล้วปีหน้าก็หาโอกาศไปเที่ยวกันให้ได้นะครับ
ภาพจาก : โยโมส shuttermost.multiply.com ถ่ายจาก Nikon D300
[CR] วัฒนธรรมภูไท บั้งไฟตะไลล้าน บ้านกุดหว้า กาฬสินธุ์
ปลากุ่มบ้อนคือแข้แกว่งหาง
ปลานางบ้อนคือขางฟ้าลั่น
จั๊กจั่นฮ้องคือฆ้องลั่นยาม
ไผว่าเมืองอีสานฮ้าง ให้จูงแขนพามาเบิ่ง “
เมื่อพูดถึง ภูไท หรือผู้ไทหลายคนมักจะนึกถึงความเป็นเอกลักษณ์ของชนชาติพันธุ์ที่มีภาษาพูด การแต่งกาย สาวงามภูไท และวัฒธรรมประเพณีที่แตกต่างออกไปจากคนอีสานที่มีเชื้อสายลาว
หากคุณมีโอกาสได้เดินทางมาท่องเที่ยวที่จังหวัดกาฬสินธุ์ ในช่วงเดือนพฤษภาคม ผมขอแนะนำให้หาโอกาสมาที่บ้านกุดหว้า อำเภอกุฉินารายณ์ จังหวัดกาฬสินธุ์ ที่นี่เป็นหมู่บ้านของชาวภูไท ซึงเป็นที่รู้จักกันดีของนักท่องเที่ยว ซึ่งมีประเพณีบุญบั้งที่มีเอกลักษณ์โดดเด่นที่ไม่เหมือนใครในประเทศที่เรียกว่า "บั้งไฟตะไล"
แต่ละปีจะมีนักท่องเที่ยวจากทั่วประเทศเดินทางมาชมขบวนแห่บุญบั้งไฟตะไลซึ่งการจัดขบวนอย่างงดงามและยิ่งใหญ่อลังการ
สิ่งที่ดึงนักท่องเที่ยวไม่แพ้ขบวนแห่บุญบั้งไฟตะไลก็คือสาวงามภูไท ที่เป็นคนถือป้ายต่างๆตามขบวนแห่บุญบั้งไฟ
บุญบั้งไฟตะไลถือเป็นความภาคภูมิใจของ คนกุดหว้า ซึ่งถือว่าเป็นภูมิปัญญาภูไทสืบทอดต่อให้ลูกหลาน แต่เดิมบุญบั้งไฟของตำบลก็จัดงานโดยจุดบั้งไฟหางเหมือนเช่นในพื้นที่อื่น ต่อมาช่างทำบั้งไฟในหมู่บ้าน ได้คิดค้นวิธีทำบั้งไฟเพื่อให้แตกต่างจากพื้นที่อื่นจนกลายเป็นการทำบั้งไฟ ตะไลแสน และได้มีการจุดบั้งไฟตะไลบั้งแรกในงานบุญบั้งไฟปี 2521 และตำบลกุดหว้าก็ได้สืบสานเปลี่ยนเป็นการจัดงานบุญบั้งไฟตะไลเรื่อยมา
บุญบั้งไฟตะไล บ้านกุดหว้า 2553เทศบาล ตำบลกุดหว้าเริ่มมีการประชาสัมพันธ์งานบุญบั้งไฟตะไลอย่างกว้างขวางเมื่อ ประมาณ 4-5 ปี ที่ผ่านมา และมีรายการเข้าไปถ่ายทำสารคดี เช่น รายการวันหยุดสุดขีด ของช่อง 7 ได้เข้าไปถ่ายทำในปี 2550 เดิมนั้นจัดเป็นงานบั้งไฟตะไลแสน และเริ่มเป็นงานบุญบั้งไฟตะไลล้านในปี 2549 ในงานมีการจัดประกวดขบวนแห่งบั้งไฟตะไล แข่งขันจุดบั้งไฟตะไล การจุดบั้งไฟตะไลล้านบูชาแถน ซึ่งเป็นการสืบสานงานวัฒนธรรมผู้ไทย เสริมสร้างความสมานสามัคคี ความเข้มแข็งของชุมชน และส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์
บั้งไฟตะไลแสนซึ่งเป็นบั้งไฟขนาดใหญ่ แต่พระเอกของงานนี้ก็คือบั้งไฟตะไลล้านที่มีขนาดใหญ่กว่าบั้งไฟตะไลแสน ซึ่งพื้นที่จุดบั้งไฟก็คือทุ่งนาที่อยู่ท้ายหมู่บ้านนั่นเอง
บั้งไฟตะไลนั้นเวลาแตกนั้นอันตรายมาก แต่พื้นที่จุดฉนวนกับพื้นที่ชมนั้นห่างไกลกันมาก จึงค่อนข้างปลอดภัยไม่มีปัญหาครับ
ประเพณีบุญบั้งเกิดขึ้นตามความเชื่อของชาวบ้านสมัยก่อนด้วยเชื่อว่า การส่งส่งบั้งไฟขึ้นบนท้องฟ้าจะเป็นสัญญาญบอกให้พญาแถนที่อยู่บนสวรรค์รู้ว่า ถึงฤดูกาลทำนาแล้ว เพื่อขอให้ฝนตกต้องตามฤดูกาลครับ
ประเพณี่บุญบั้งไฟตะไล ที่บ้านกุดหว้า อำเภอกุฉินารายณ จังหวัดกาฬสินธุ์จัดขึ้นเป็นประจำทุกปีซึ่งตรงกับ เสาร์-อาทิตย์ ที่สามของเดือนพฤษภาคม เมื่อรู้กันแบบนี้แล้วปีหน้าก็หาโอกาศไปเที่ยวกันให้ได้นะครับ
ภาพจาก : โยโมส shuttermost.multiply.com ถ่ายจาก Nikon D300