สวัสดีครับเพื่อนสมาชิกห้องเฉลิมไทย   
วันนี้จะมารีวิวภาพยนตร์เรื่อง The Seed of the Sacred Fig ชื่อไทยคือ "เมล็ดพันธุ์คนดีย์"


ภาพยนตร์เรื่องนี้มีความพิเศษครับ ..... พิเศษตรงที่ถูกสร้างขึ้นมาด้วยความยากลำบากและท่ามกลางความขัดแย้งของทีมผู้สร้าง ผู้กำกับ และรัฐบาลอิหร่าน 

ผมขอพูดถึงผู้กำกับภาพยนตร์เรื่องนี้ก่อนครับ 

โมฮัมหมัด ราซูลอฟ  เป็นผู้สร้างภาพยนตร์อิสระชาวอิหร่าน  เขาถูกจับกุมหลายครั้งและถูกยึดหนังสือเดินทางเนื่องจากลักษณะและเนื้อหาของภาพยนตร์ของเขาทำให้เกิดความขัดแย้งกับรัฐบาลอิหร่าน  

ในอดีต ราซูลอฟเคยละเมิดกฎการเซ็นเซอร์ของอิหร่านซ้ำแล้วซ้ำเล่าด้วยภาพยนตร์ของเขา และถูกตัดสินจำคุก 4 ครั้ง รวมถึงถูกสั่งห้ามทำงานเกี่ยวกับภาพยนตร์และห้ามออกนอกประเทศ  ในปี 2020 ภาพยนตร์เรื่อง There Is No Evil ของเขา ได้รับรางวัลสูงสุดในเทศกาลภาพยนตร์นานาชาติเบอร์ลินครั้งที่ 70 ซึ่งการรับรางวัลนี้เขาไปร่วมงานไม่ได้เพราะถูกรัฐบาลอิหร่านห้ามออกนอกประเทศ

หลังจากมีการประกาศการคัดเลือกภาพยนตร์เข้าฉายที่เมืองคานส์เรื่อง Seed of the Sacred Fig นี้  ทางเจ้าหน้าที่อิหร่านได้สอบสวนนักแสดงและทีมงาน โดยห้ามพวกเขาออกนอกประเทศและกดดันให้พวกเขาโน้มน้าวให้ราซูลอฟถอนภาพยนตร์เรื่องดังกล่าวออกจากการเข้าฉายในเทศกาลภาพยนตร์เมืองคานส์  

และในเดือนพฤษภาคม 2024 ก็ถึงจุด peak หลังจากมีการประกาศว่าภาพยนตร์ของเขาเรื่อง The Seed of the Sacred Fig ได้รับเลือกให้เข้าในเทศกาลภาพยนตร์เมืองคานส์ปี 2024 .... ราซูลอฟถูกดำเนินคดีและตัดสินจำคุก 8 ปี ถูกเฆี่ยนตี และถูกยึดทรัพย์สิน   และระหว่างการรอถูกควบคุมตัวเข้าคุก  ราซูลอฟหลบหนีไปยังที่ปลอดภัยในเยอรมนี 

ราซูลอฟบรรยายการหลบหนี 28 วันจากอิหร่านของเขาว่าเป็น "การเดินทางที่เหนื่อยล้า ยาวนาน ซับซ้อน และทรมาน" เขาเดินทางด้วยเท้าระหว่างหมู่บ้านชายแดน ในที่สุดก็มาถึงเมืองที่มีสถานกงสุลเยอรมันซึ่งระบุตัวตนของเขาโดยใช้ลายนิ้วมือ  และออกเอกสารการเดินทางชั่วคราวซึ่งเขาใช้ในการเดินทางไปยังเยอรมัน

Missagh Zareh รับบทเป็น "Iman"  และ Soheila Golestani รับบทเป็นภรรยา Iman ,แม่ของลูกสาวทั้ง 2 ..... ตอนนี้ผมยังหาข้อมูลไม่ได้ชัดเจนนักว่านักแสดงทั้งหมดในเรื่องนี้มีแนวคิดต่อระบบ/ระบอบในอิหร่านอย่างไร  แต่ที่ทราบก็คือนักแสดงหลัก 2 ท่านนี้ยังไม่สามารถออกจากประเทศอิหร่านไปลี้ภัยที่อื่นได้

ต่อไปเป็นเรื่องราวในภาพยนตร์นี้ครับ

ตัวละครหลัก " Iman " เป็นเจ้าหน้าที่ในสำนักงานอัยการและได้รับแต่งตั้งเป็นตุลาการสืบสวนของศาลอิหร่าน ศาลที่ได้ชื่อว่าเป็นเผด็จการและตัดสินโทษโดยไม่มีหลักฐาน (สื่อ The Guardian กล่าวไว้)  ขณะที่เขากำลังมุ่งมั่นทำงานด้วยความสุจริตที่สำนักอัยการนั้น ครอบครัวของเขาภรรยาและลูกสาวก็เริ่มสงสัยในตัวเขามากขึ้นเมื่อพวกเธอรับรู้ว่าเขาคือหนึ่งในฟันเฟืองของ "ระบอบ" ที่กำลังเข่นฆ่าประชาชน  

ลูกสาว 2 คนที่เป็นเด็กรุ่นใหม่เริ่มคิดตั้งคำถามกับสื่อที่ควบคุมโดยรัฐ (โกหกออก TV) และไม่ยอมรับสังคมชายเป็นใหญ่ที่จำกัดสิทธิของผู้หญิงจนแทบไม่มีพื้นที่ให้หายใจ ..... และเหตุการณ์ที่ peak ได้เริ่มขึ้นเมื่ออาวุธปืนที่ทางสำนักอัยการได้ให้เขาไว้ติดตัวได้หายไปในบ้านของเขาเอง นี่ให้ Iman เครียดมากกลัวจะเสียหน้าที่การงาน  และต่อจากนี้ก็เป็นเหตุการณ์ช่วง peak ที่พฤติกรรมของ Iman เปลี่ยนไปจากหน้ามือเป็นหลังมือที่ผู้กำกับได้พยายามสื่อนั้น ให้เพื่อนสมาชิกไปดูเองในภาพยนตร์เรื่องนี้นะครับ 

ในช่วงแรกของภาพยนตร์ก็ดูเหมือน Iman จะเป็นคนที่ตั้งใจทำงานมาก มีอุดมการณ์ ไม่อยากจะลงโทษคนบริสุทธิ์ ไม่อยากจะเปลี่ยนจากผิดเป็นถูก .....  แต่เมื่อภาพยนตร์ดำเนินเรื่องไปทางผู้กำกับก็ได้เริ่มแสดงให้เห็นว่า "ระบอบ" การปกครองของอิหร่านนั้นมีความกดขี่สตรีเพศ และปิดกั้นสิทธิเสรีภาพของประชาชนมากเพียงใด 

และที่สำคัญคือต้องการจะสื่อว่าคนที่ดูซื่อสัตย์สุจริตอย่าง Iman นั้น ได้ถูกครอบงำด้วยระบอบนี้จนโงหัวไม่ขึ้น เขาถูกปลูกฝังแนวคิดของเรื่อง "กฎหมายแห่งพระเจ้า" พระเจ้าถูกเสมอ ไม่มีใคร โต้แย้งกฎหมายแห่งพระเจ้านี้ได้  ดังนั้นสิ่งที่เกิดขึ้นกับครอบครัวก็คือภรรยาและลูกสาว 2 คนของเขา ว่าเขาซึ่งเป็นหัวหน้าครอบครัวนั้นได้กระทำต่อภรรยาและลูกสาว 2 คนอย่างไรบ้าง  เพียงเพื่อจะค้นหาความจริงว่าอาวุธปืนหายไปไหนเขาต้องทำถึงขนาดนี้เลย ผมคิดว่านี่คือสิ่งที่ผู้กำกับต้องการจะสื่อว่าระบอบการปกครองแบบนี้ได้ละเมิดสิทธิ์ประชาชนอย่างไร  

ความเห็นส่วนตัวของผมหลังจากดูพฤติกรรมของ Iman นี้แล้ว  ถึงแม้ว่ามันจะเป็นพฤติกรรมส่วนบุคคลที่สมมติขึ้น  แต่ผมคิดว่าน่าจะมีชาวอิหร่านหลายคนถูกครอบงำด้วยระบอบแบบนี้จนปฏิบัติกับลูกเมียของเขาแบบภาพยนตร์เรื่องนี้ครับ  อันนี้ขอพูดตรง ๆ เลยว่าดูเรื่องนี้จบแล้วทำให้ผมเกลียดระบบ-ระบอบความเคร่งและสิ่งต่างๆของกฎหมายของอิหร่าน (และประเทศอื่นที่ใช้กฏหมาย/ความเชื่อนี้) มากขึ้นอย่างเยอะเลย 

ภาพยนตร์เรื่องนี้ยาว 165 นาที  ดูกันแบบฉ่ำ ๆ เลย


รอบฉายของเมเจอร์
https://www.majorcineplex.com/booking2/search_showtime/movie=2614

รอบฉายของ SF
https://www.sfcinemacity.com/showtime/movie/The-Seed-of-the-Sacred-Fig.HO00002337

เนื้อหาแปล/เรียบเรียงจาก
- https://www.theguardian.com/film/article/2024/may/17/exhausting-and-extremely-dangerous-mohammad-rasoulof-on-his-hazardous-escape-from-eight-year-sentence
- https://www.theguardian.com/film/2025/feb/09/the-seed-of-the-sacred-fig-review-mohammad-rasoulof-heroic-drama-is-a-direct-challenge-to-irans-rulers
- https://en.wikipedia.org/wiki/The_Seed_of_the_Sacred_Fig

---