"ข้าวเหนียวมะม่วงเกิดขึ้นมาเมื่อไหร่?" เคยมีใครตั้งคำถามนี้กันบ้างไหม

คือโตมาเราก็เห็นกันจนชินว่า ข้าวเหนียวมะม่วง = ของหวานไทยระดับโลก ขึ้นชื่อว่าใครมาเที่ยวไทยก็ต้องลองสักครั้ง แต่เคยสงสัยกันไหมว่ามันมีที่มาจากไหน เกิดขึ้นเมื่อไหร่ ใครเป็นคนแรกที่คิดเอาข้าวเหนียวมาราดกะทิกินคู่กับมะม่วงสุก หรือตกลงมันเป็นสูตรดั้งเดิมของไทยจริงๆ หรือแค่เมนูที่เกิดขึ้นภายหลัง?

แล้วถ้ามองย้อนกลับไป สมัยโบราณไทยเรามีข้าวเหนียวมูลอยู่แล้วก็จริง แต่คำถามคือ... ข้าวเหนียวมะม่วงมันเกิดขึ้นพร้อมกับข้าวเหนียวมูลเลยไหม หรือเป็นของหวานที่เพิ่งถูกดัดแปลงภายหลัง?

แล้วใครเป็นคนแรกที่เอามะม่วงมากินคู่กับข้าวเหนียว?

คิดดูแล้วก็ตลกเหมือนกันนะ สมมติว่าคนไทยสมัยก่อนกินข้าวเหนียวมูลกับกล้วย ทุเรียน หรืออะไรก็ตามอยู่ดีๆ แล้วมีใครสักคนเดินมาเห็นมะม่วงสุก เหลืองอร่ามอยู่ข้างๆ ข้าวเหนียวมูลแล้วคิดว่า "เฮ้ย ลองเอาสองอย่างนี้มากินด้วยกันสิ" พอลองแล้วมันอร่อย กลายเป็นเมนูยอดฮิตที่เรากินกันมาจนทุกวันนี้

แต่เดี๋ยวก่อน... หรือจริงๆ แล้วมันจะมีที่มาอย่างอื่น?

ความจริงที่คนไทยหลายคนอาจไม่เคยรู้

1. "ข้าวเหนียวมะม่วง" อาจไม่ได้เป็นของไทยแท้ 100% บางแหล่งข้อมูลบอกว่าข้าวเหนียวมะม่วงอาจได้รับอิทธิพลจากอาหารแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เพราะ กะทิ มะม่วง ข้าวเหนียว เป็นของที่มีเยอะในแถบนี้ ไม่ใช่เฉพาะแค่ไทย

2. มะม่วงเป็นผลไม้พื้นเมืองของอินเดียมาก่อน ใช่ครับ มะม่วงไม่ได้มีถิ่นกำเนิดในไทย แต่มันถูกนำเข้ามา และคนไทยก็นำมาปลูกจนกลายเป็นผลไม้ยอดฮิต แต่เดิมที มะม่วงเคยถูกเรียกว่า "อัมระผล" ในภาษาสันสกฤต ซึ่งสะท้อนว่ามันเดินทางมาจากอินเดียก่อนที่เราจะนำมาปรับให้เป็นแบบไทยๆ

3. ข้าวเหนียวมูลเคยถูกกินคู่กับผลไม้อื่นก่อนมะม่วง? หลักฐานทางประวัติศาสตร์บางชิ้นชี้ให้เห็นว่า คนไทยสมัยก่อนอาจกินข้าวเหนียวมูลกับ ทุเรียน กล้วย หรือขนุน มาก่อนที่มะม่วงจะได้รับความนิยม

แล้วตกลงข้าวเหนียวมะม่วงมีมาตั้งแต่เมื่อไหร่?

คำถามนี้ยังไม่มีคำตอบชัดเจนว่ามันถูกคิดค้นขึ้นมาเมื่อไหร่แน่ๆ แต่สิ่งที่เรารู้คือ... มันไม่ได้มีอยู่ตั้งแต่สมัยอยุธยาแน่นอน เพราะข้าวเหนียวมะม่วงไม่ได้ถูกกล่าวถึงในบันทึกเก่าๆ แต่เริ่มปรากฏเด่นชัดในยุครัตนโกสินทร์ตอนปลาย ซึ่งอาจเป็นไปได้ว่าเพิ่งได้รับความนิยมในช่วง 100-200 ปีที่ผ่านมา

ข้าวเหนียวมะม่วงกับความดังระดับโลก

ทุกวันนี้ข้าวเหนียวมะม่วงกลายเป็นของหวานที่นักท่องเที่ยวต่างชาติชื่นชอบ แถมเคยเป็นกระแสระดับโลกเพราะศิลปินไทยเอาไปโชว์ในเวทีนานาชาติ แต่คิดๆ ดูแล้ว... คนไทยเราก็ยังเถียงกันเองอยู่เลยว่ามันเป็นสูตรดั้งเดิมของไทยจริงๆ หรือเปล่า

สรุป... ข้าวเหนียวมะม่วงเป็นของไทยแท้ไหม?

คำตอบอาจจะเป็น "เป็นของไทยที่พัฒนาขึ้นมา แต่ได้รับอิทธิพลจากวัตถุดิบที่มีอยู่ทั่วเอเชีย" หรือพูดง่ายๆ ว่า "ไทยเป็นคนจับคู่กันให้ลงตัว และทำให้มันอร่อยจนกลายเป็นเอกลักษณ์ของไทย"

ว่าแต่... แล้วคุณล่ะ คิดว่าข้าวเหนียวมะม่วงเป็นของไทยแท้ 100% ไหม? หรือจริงๆ แล้ว... มันเป็นแค่เมนูที่เกิดจากความบังเอิญของใครบางคนที่อยากลองอะไรใหม่ๆ?

#มะม่วงกับข้าวเหนียวใครคิดก่อน

#ข้าวเหนียวมะม่วงของไทยหรือของโลก

#ของอร่อยไม่ต้องมีสัญชาติ