ปลายเดือนธันวาคม 2567 ที่ผ่านมา นึกอยากไปแม่ฮ่องสอน สถานที่ที่ยังไม่ได้ไปและอยากไปคือสะพานกิ่วกุ้ง อำเภอขุนยวม 
พอดีได้รู้จักรถตู้ที่ถูกใจ เป็นคนแม่ฮ่องสอน จึงติดต่อให้พาไป 
จึงเกิดทัวร์ จากอำเภอฮอดทิศใต้ของเชียงใหม่ ค้างแม่ฮ่องสอน วนไปลงที่แม่แตงทิศเหนือของเชียงใหม่
และได้ผนวก การเดินทางไปแม่ฮ่องสอน 3 ครั้ง ที่ไปเที่ยวมา ฟังเขาเล่ามา ค้นอ่านที่เขาเขียนมา
เพื่อเอามา เล่าสู่กันฟังแบบไกด์ที่ไม่ได้สอบบัตรไกด์เองนะคะ
เดิมชาวไทใหญ่ลุ่มแม่น้ำสาละวินในรัฐฉาน ได้เข้ามาทำไร่ปลูกพืชตามฤดูกาล เมื่อเก็บเกี่ยวผลผลิตได้ก็กลับไป
ต่อมาได้อพยพมาปักหลักตั้งถิ่นฐาน ที่บ้านปางหมู - โป่งหมู มีหมูมากินดินโป่ง
ที่บ้านปางหมูมีน้ำปายไหลผ่าน - ฝรั่งน่าจะล่องแพมาจากปาย
แม่น้ำปายมีต้นน้ำอยู่ที่ดอยผีลู ชื่อน้ำของ
ไหลผ่านอำเภอปาย อำเภอปางมะผ้า อำเภอเมือง 
ไหลลงไปสู่แม่น้ำสาละวิน ในรัฐกะยา (พม่า)

แม่น้ำสาละวิน มาจากธิเบต เรียกน้ำ naqu (แปลว่าน้ำสีดำ) ผ่านจีนยูนาน เรียก nu jiang เข้าพม่าเรียก สาละวิน หรือ น้ำคง

ในพ.ศ.2393 สมัยเจ้าหลวงพุทธวงศ์ผู้ครองนครเชียงใหม่องค์ที่ 4 ได้ส่งเจ้าแก้วเมืองมาให้มาจับช้างป่าฝึกสอนไปเพื่อใช้งาน 
พบทำเลที่มีร่องน้ำผ่าน มีที่ราบกว้าง เหมาะที่จะเป็นที่สำหรับฝึกสอนช้างป่าไว้ใช้งาน 
เรียกร่องน้ำนั้นว่าแม่ฮ่องสอน : แม่ - แม่น้ำ, ฮ่อง- ร่อง, สอน -สอน

เมื่อตั้งขึ้นเป็นเมือง เรียกเมืองนั้นว่าแม่ฮ่องสอน

ตั้งให้ชาวไทใหญ่ ชื่อชานกะเล เป็นเจ้าเมืองคนแรก มีบรรดาศักดิ์เป็นพญาสิงหนาทราชา 

คนในแม่ฮ่องสอนส่วนใหญ่จึงเป็นคนไทยใหญ่ ซึ่งมีการถ่ายทอดวัฒนธรรมดูได้จาก
อาหาร เช่นในตลาดเช้า ข้าวต้มมัดโรยน้ำตาลมะพร้าวขูด ข้าวนุกงา ข่างปองหรือกระบอง ข้าวแรมฟืน

ศาสนาพุทธ จากศิลปะวัด
วัดจองคำพระอารามหลวง
จอง = วัด, คำ - ทอง
วิหาร - ที่อยู่ของพระพุทธ และกุฎิ - ที่อยู่ของพระสงฆ์อยู่ในอาคารเดียวกัน
หลังคาแบบปราสาทยอดซ้อนชั้น เชิงชายตอกลวดลายบนแผ่นสังกะสี หรือแผ่นเงินฉลุลวดลาย

วัดพระธาตุดอยกองมู
เดิมชื่อวัดปลายดอย - คิดว่ากำเมืองน่าจะเรียกวัดป๋ายดอย - สุดปลายดอย
กองมูแปลว่าพระเจดีย์ มีพระธาตุเจดีย์ 2 องค์ 

พระธาตุเจดีย์องค์ใหญ่ เป็นที่บรรจุพระธาตุของพระโมคคัลลานะเถระ
สร้างเมื่อ พ.ศ. 2403 โดย จองต่องสู่ ช่างจากเมืองมะละแหม่ง จึงเป็นเจดีย์ระฆังกลม ฐานแปดเหลี่ยมแบบมอญ 
ฐานปัทม์เป็นบัวคว่ำ ชั้นล่างทั้งแปดด้านมีซุ้มแก้วประดิษฐานพระพุทธรูป
ถัดจากองค์ระฆังเป็น บัวคอเสื้อ, ปล้องไฉน, ปัทมบาท, ปลียาว, ฉัตร, ธงใบพัด และลูกแก้ว

พระธาตุเจดีย์องค์เล็ก สร้างเมื่อ พ.ศ. 2417 โดย พญาสิงหนาทราชา โดยช่างพม่า จึงเป็นเจดีย์ระฆังกลมฐานสี่เหลี่ยมยกเก็ดแบบพม่า 
ฐานเขียงสี่เหลี่ยม ฐานปัทม์ บัวคว่ำและบัวหงาย สี่เหลี่ยมยกเก็จ มุมประดับ สถูปิกะ(สถูป) หม้อดอก(ปูรณฆฏะ) และนรสิงห์ 
ฐานชั้นล่างมีซุ้มแก้วแยกออกจากเจดีย์ มุมด้านนอกมีสิงห์เฝ้าอยู่

พระพุทธรูปแบบพม่าจะองค์สีขาว พระโอษฐ์แดง ไรพระศกใหญ่สีทอง

วิหารของวัด เมื่อเดือนธันวาที่ผ่านมาถูกรื้อเพื่อสร้างใหม่ มีภาพเก่า เมื่อ พ.ศ. 2555 

วิวเมืองแม่ฮ่องสอน 

ไปค้างแม่ฮ่องสอน 2 ครั้ง ร้านอาหาร 2 ร้านที่ไปคือ
ร้านใบเฟิร์น
เป็นร้านใหญ่ที่รับแขกบ้านแขกเมือง อาหารอร่อย มาตรฐาน

ร้านลาบเป็ดอุบล
ไปเพราะแถวเชียงใหม่ร้านอาหารอิสานไม่ค่อยถูกใจ ลองที่แม่ฮ่องสอนดู แต่ไปถึงก็สั่งแค่ ลาบหมูทอดกะยำหมูย่างแบบฟิวชั่น

ถ้ำปลา
อยู่ในวนอุทยานถ้าปลา-น้ำตกผาเสื่อ เป็นถ้ำใต้เชิงเขา มีธารน้ำไหลออกมาตลอดปี 
มีวังกว้างบริเวณปากถ้ำ มีฝูงปลา มีเกล็ดขนาดใหญ่ สีเทาอมฟ้าอยู่เป็นจำนวนมาก เรียก ปลามุงหรือพลวง

ภูโคลน  ไปปี 2555 ยังเป็นแบบลูกทุ่งอยู่ 

พระตำหนักปางตอง
เป็นหนึ่งในโครงการตามพระราชดำริ เพื่อลดการปลูกฝิ่น ตั้งอยู่ในโครงการพัฒนาพื้นที่สูงปางตอง ก่อตั้งขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2523 
ได้ทดลอง ค้นคว้าวิจัย และส่งเสริมการปลูกพืชและเลี้ยงสัตว์เมืองหนาวแก่ชาวไทยภูเขา 

ศาลมหาราช ประดิษฐานพระบรมรูปพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
ภาพเมื่อ พ.ศ. 2555

ปางอุ๋ง
ปาง แปลว่า ที่พักแรมในป่า อุ๋ง หมายถึงที่ลุ่มต่ำเป็นแอ่งกระทะที่มีน้ำขังเฉอะแฉะ
เป็นอ่างเก็บน้ำขนาดใหญ่บนยอดเขา 

บ้านรักไทย
เป็นหมู่บ้านของคนจีนยูนานที่เป็นทหารฝ่ายของเจียงไคเช็ค ในกองพล 93
กองพล 93 เป็นกองพลที่ระวังหลังขณะที่เจียงไคเช็คหนีไปไต้หวัน ซึ่งจัดตั้งได้ 5 กองทัพคือ กองทัพที่ 1 2 3 4 5
ต่อมาถูกกวาดล้างโดยพม่า กองทัพที่ 1 2 4 ถูกส่งไปไต้หวัน
เหลือกองทัพที่ 3 นายพลลี - ฐานอยู่ที่ถ้ำง๊อบ เชียงดาว  และกองทัพที่ 5 นายพลต๊วน - ฐานอยู่ที่ดอยแม่สลอง
เมื่อได้ช่วยไทยรบในยุค ผ.ก.ค. จึงได้รับอนุญาตให้ตั้งบ้านเรือนบริเวณในชายแดนในภาคเหนือ
หมู่บ้านนี้จากเดิมเป็นไร่ชา ปัจจุบันกลายเป็นแหล่งท่องเที่ยวยอดนิยมไป

ปาง แปลว่า ที่พักแรมในป่า มะผ้า หรือ หมากผ้า แปลว่า มะนาว ที่นี่น่าจะมีมะนาวเยอะ

ถ้ำน้ำลอด - ถ้าผีแมน
ล่องแพพลังงานคนลาก ที่โอ่อ่ากว้างขวางพร้อมไกด์ส่องไฟ พาเข้าไปในถ้ำที่มีหินงอกหินย้อยสวยงาม 

สุดทางที่ปากถ้ำอีกด้าน ซึ่งเป็นถ้าที่พบโลงศพไม้ที่มีโครงกระดูกมนุษย์ เป็นหนึ่งในถ้ำที่เรียกว่าถ้ำผีแมน (ถ้ำผีแมนมีหลายแห่ง)
บอกว่าแถบนี้มีมนุษย์อาศัยอยู่มา 1600-2100 ปีแล้ว
ผี - ผี, แมน - กำเมืองน่าจะแปลว่าโผล่แบบแพลม ๆ แอบแลบออกมา ไม่ได้โผล่จะจะแบบจ๊ะเอ๋

จุดชมวิวปางมะผ้า
พักรถพักคน

จุดชมวิวดอยกิ่วลม
พักรถ พักคน

ยังมีต่อในกล่องคอมเมนท์ ค่ะ