.

คนเราดูพยากรณ์อากาศ
แล้วเตรียมหมวก เสื้อโค้ท ผ้าพันคอ และถุงมือ
แต่ก็ยังรู้สึกหนาวเหน็บ
ถ้าอยู่ท่ามกลางหิมะ/ลมแรงเพียงช่วงสั้น ๆ
หากคนเราต้องเผชิญกับความท้าทายเหล่านี้
ในการทำให้ร่างกายอบอุ่นจะทำอย่างไร

พวกนก โดยเฉพาะนกตัวเล็ก ๆ ที่บอบบาง
อย่างนก Chickadees และนก Titmice
จะสามารถเอาชีวิตรอด
จากอุณหภูมิที่ต่ำเพียงหลักหน่วย
และลมแรงในฤดูหนาวได้อย่างไร

ปรากฏว่านก (แม้แต่นกตัวเล็ก ๆ)
ก็ไม่ได้บอบบางเช่นที่คิดขนาดนั้น
และยังมีกลอุบายซ่อนอยู่ (ที่ปีก/ขน) อีกด้วย
ชั้นป้องกันแรกสุดของนกต่อความหนาวเย็น
คือ ชั้นนอกสุด นั่นก็คือ ขนนก

จึงมีเหตุผลดี ๆ มากมายที่ผู้คนชื่นชอบ
เสื้อโค้ทสำหรับฤดูหนาวที่บุขนเป็ด
ขนนกเป็นฉนวนกันความร้อนที่ยอดเยี่ยม
.
.

Peter Marra ผู้อำนวยการ
Smithsonian Migratory Bird Center ที่ National Zoo
ได้สรุปความคิดเห็นว่า
 
“ ขนนกเป็นโครงสร้างพิเศษ
ที่ทำหน้าที่หลายอย่าง
รวมถึงช่วยให้สัตว์หลายสายพันธุ์อบอุ่น 

ขนนกเป็นฉนวนป้องกัน
ความหนาวเย็นได้อย่างดี 
และน้ำมันที่เคลือบขนนกยังช่วยกันน้ำได้ด้วย 
ซึ่งเป็นสิ่งสำคัญสำหรับนกในการลงน้ำ
เพราะสิ่งเดียวที่แย่กว่าความหนาวเย็น
ก็คือ ความหนาวเย็นและความเปียกชื้น

และเช่นเดียวกับเสื้อโค้ทที่คนเราสวมใส่
นกมักจะตัวพองขึ้นในฤดูหนาว
ความร้อนในร่างกายของนก
จะทำให้เกิดความอบอุ่นของอากาศระหว่างขน

ดังนั้น  ขนนกจึงฟูขึ้นในความหนาวเย็น
เพื่อกักเก็บอากาศไว้ในขนให้ได้มากที่สุด
ยิ่งมีอากาศกักไว้มาก นกก็จะยิ่งอบอุ่น

ขนนกจึงเหมาะสำหรับส่วนต่าง ๆ ของนก
.
.

แล้วขาและเท้าของนกล่ะ
นกไม่ได้มีกระเป๋าที่เอาไว้สอดใส่...หรือว่ามี ?

วิธีหนึ่งที่นกทำให้ขาและเท้าอบอุ่น
คือ ยืนด้วยขาข้างเดียวก่อน
ในขณะที่ขาอีกข้างซุกใต้ปีกไว้
เพื่อให้ขาได้รับความอบอุ่นจากขน
จากนั้นจึงสลับขาอีกข้างหมุนเวียน
.
.

ทำไมขาของเป็ด/ห่านจึงไม่แข็งตัว
ในน้ำเย็นยะเยือกของฤดูหนาว
เพราะพวกมันมีวิธีที่มีประสิทธิภาพอย่างยิ่ง
ในการทำให้ขาของพวกมันอบอุ่น

พวกมันมีระบบ
แลกเปลี่ยนความร้อน
แบบทวนกระแสที่ขา
เส้นหลอดเลือดดำ
และหลอดเลือดแดง
ในขาจะอยู่ใกล้กัน
และเมื่อเลือดอุ่นไหลออกจากเส้นเลือดแดง
เลือดเย็นที่ไหลกลับเข้าสู่เส้นเลือดดำ
ก็จะร้อนขึ้นด้วย นี่มันยอดเยี่ยมมาก

นกหลายสายพันธุ์จะรวมฝูงกันในฤดูหนาว
เพื่อคอยระวังสัตว์นักล่า
และมองหาอาหารที่หายาก

ในเวลากลางคืน
พวกนกบางชนิดยังรวมฝูงกันเป็นลูกบอล
เพื่อป้องกันความหนาวเย็นฤดูหนาว

นกตัวเล็กหลายชนิด เช่น
นก Black-capped chickadees
นก Eastern bluebirds
และ นก House wrens
จะมารวมตัวกันเป็นกลุ่มใหญ่
ในเวลากลางคืนและรวมตัวกันในพื้นที่แคบ ๆ
เพื่อแบ่งปันความร้อนในร่างกาย
.
.

พวกมันสามารถเกาะกลุ่มกันแน่น
ในพุ่มไม้หรือต้นไม้ที่หนาแน่นได้
และแม้แต่บ้านนกและโพรงต้นไม้ที่ว่างเปล่า
ก็เป็นสถานที่ยอดนิยมในการรวมตัวกัน
เพื่อรักษาความร้อน/ความอบอุ่น

ดังนั้น คนเราในช่วงฤดูหนาว
ให้สวมเสื้อคลุมที่ดี โดยควรเป็นขนอ่อนนุ่ม
และอย่าลืมทำให้ส่วนปลายร่างกายอบอุ่น
กับเข้าสังคมในช่วงฤดูหนาวที่มืดมิด
ซึ่งเป็นคำแนะนำทั้งหมด
ที่เราอาจเคยได้ยินมาบ้างในบางครั้ง
แต่ตอนนี้เรารู้แหล่งที่มาแล้ว “

(นก คือ ต้นแบบในช่วงฤดูหนาว)
.

เรียบเรียง/ที่มา

Keeping warm in winter is for the birds
.