ใครชอบดูดาว ก็คงต้องมีความสนใจเรื่องกล้องดูดาว อาจจะเคยเห็นกล้องสไตล์ DIY สร้างเองทั้งตัว
ทั้งตัวที่ว่า คือ กล้องและฐาน แบบง่าย ๆ เลยคือกล้องที่เรียกว่า Dobsonian โครงไม่ซับซ้อน ใช้งานง่ายด้วยมือผลักให้หันด้วยแกนหมุน 2 แกน คือ หมุนรอบตัว และ กระดก
ขนาดมีตั้งแต่เล็ก ๆ ตั้งบนโต๊ะจนถึงตัวใหญ่ ๆ สูงท่วมหัวต้องยืนบันไดเวลาส่อง ตามรูป
แล้วกล้องตัวใหญ่ ๆ ขนาดนี้มันจะเห็นอะไรได้แค่ไหน ก็ต้องยกตัวอย่างให้เห็นจากวัตถุท้องฟ้าที่คุ้นตาที่สุด คือ ดวงจันทร์
ดวงจันทร์มองด้วยตา แค่ยื่นแขนใช้ปลายนิ้วไปเทียบ
ใช้ปลายนิ้วเลื่อนไปทับดวงจันทร์ก็ปิดทับได้หมด
แต่ถ้าส่องดูด้วยกล้องอย่างที่ว่า จะเห็นได้แค่ไหน
ก็ต้องขึ้นอยู่กับขนาดของกล้องอีกแหละ
กล้องเล็กก็เห็นแค่เล็ก ๆ
ตาเปล่าเห็นเท่าผลมะเขือพวง
ส่องด้วยกล้องก็เห็นได้เท่าแตงโม
หรือ
กล้องตัวใหญ่ ๆ สูงท่วมหัวอาจเห็นได้เท่าถังลูกโลก
ที่อยู่ตรงหน้าแค่เอื้อมมือถึง
คงไม่เวอร์ไป กํบ ขนาดลูกทรงกลม ๆ ที่เอามาเปรียบเทียบนะ
😅😅😅
มันประมาณนั้นจริง ๆ
..................
กล้อง Dobsonian ใช้ง่ายงานด้วยการหันด้วยมืออย่างว่า
แต่ใช้ไปนาน ๆ เข้าก็จะเริ่มเบื่อที่ต้องโยกกล้องตามดวงจันทร์ หรือ ดาวก็แล้วแต่
เราต้องต้องโยกกล้องตามมันตลอดเพราะมันขึ้นและตกเคลื่อนที่ไปบนฟ้าตามที่เรา ๆ รู้กัน
ก็เริ่มอยากจะให้มันหันตามดาวได้ละสิ
กล้อง Dobsonian ตัวเก่ง ก็ต้องถอดเอากระจกออกไปเก็บไว้ก่อน
(ภาพจาก เวป thaiexcite)
แล้วลงมือสร้างกล้องและฐานใหม่
ที่จะสร้างให้มันเป็นกล้องดูดาวที่หันตามดาวได้
โดยใช้วัสดุจากร้านวัสดุ และเครื่องมือบ้าน ๆ ที่เรามีในมือ
จะสร้างแบบไหนล่ะ
🤔🤔🤔🤔
ไม่คิดนานเลยสำหรับรูปร่างหน้าตาที่เราอยากจะสร้าง
เพราะเรามีรูปแบบที่จะทำเลียนแบบได้เยอะแยะ
เช่นตามรูป
ตามรูป เป็นต้นแบบที่เราอยากจะสร้าง
เลียนแบบเขา
เป็นกล้องติดตั้งอยู่กับฐานที่เรียกว่า "ฐานเกือกม้า"
Horseshoe mount )
หรือแม้แต่ในรูปนี้ ก็เรียกฐานเกือกม้า
เป็นฐานแบบเดียวกันที่ใช้กล้อง Hale
ที่ใช้กระจกขนาด 200"
https://youtu.be/64_3I5gukwQ?si=6D2zFV0eZ44kdRks
โครงสร้างน่าจะทำได้เองง่าย ๆ หากเครื่องมือพร้อม
😅😅😅
ฐานจะแบ่งเป็นชิ้นหลัก ๆ ได้ 3 ชิ้น คือ
1. ฐานล่าง มีลูกกลิ้งและขา สำหรับรับชิ้นส่วนวงล้อ แกน RA
2.วงล้อแกน RA มีแขนสองข้าง มีจุดหมุนที่อยูในแนวตั้งฉากกับศูนย์กลางของวงล้อ
วงล้อนี้จะหมุนหันกล้องในแนวทิศตะวันออก-ตะวันตก
3.วงล้อแกน DEC จะยึดอยู่กับตัวกล้อง และวางไว้กับจุดหมุนที่อยู่ระหว่างแขนทั้งสองข้างของวงล้อ RA
วงล้อนี้จะสำหรับหันกล้องในแนวทิศเหนือ-ใต้
โครงสร้างโดยรวมแทบจะ 90% สร้างจากไม้อัดที่ซื้อจากห้างวัสดุ นำมาตัดให้ได้ชิ้นส่วนที่ประกอบกันได้เป็นฐานตามรูป
แต่ขนาด จะตัดกว้าง ยาว กลม เท่าไร ไม่มีแบบ เพียงแค่มองภาพกว้าง ๆ ให้มันลงตัวกับขนาดกระจกที่มี
คือ กระจกขนาด 150 มม. ทางยาวโฟกัส 750 มม.
เครื่องมือที่ใช้สำหรับตัดไม้ หลัก ๆ จะใช้จิ๊กซอ
และทริมเม่อร์
เริ่มจาก เขียนรูปของชิ้นส่วนลงบนแผ่นไม้ แล้วตัดหยาบ ๆ ออกมาจากแผ่นใหญ่ด้วยจิ๊กซอ
วิธีการตามในคลิป
https://youtube.com/shorts/cieHc0vimXo?si=q98yBBrJ4uZx-X41
แล้วค่อยมาเล็มขอบให้สวยตรงตามเส้นที่ขีดด้วยดอกกัดดตรงปลายลูกปืน
ใช้ไม้ที่มีขอบตรง ๆ เป็นไกด์ตอกตะปูยึดไม้ไกด์ให้ชิดเส้นที่ขีดแล้วใช้ดอกกัดปลายลูกปืนกัด ส่วนคมของดอกก็จะกัดไม้ส่วนเกินที่เราตัดหยาบด้วยจิ๊กซอ พอลูกปืนที่ปลายดอกกัดชิดกับไม้ไปกด์ มันก็กัดไม่เข้า เพราะลูกปืนมันโตเท่ากับดอก
จะได้แนวตัดตรงเป๊ะกับเส้นที่ขีด
ตามคลิป
https://youtu.be/aLL1AGGG-QA?si=PsgRq6cqkwlUzNEQ
สำหรับชิ้นส่วนวงล้อ ต้องโมดิฟายเครื่องมือ
ให้เป็นวงเวียนตัดโดยใช้ไม้อัดหนาประมาณ 5-10มม. ทำเป็นวงเวียนตัด
หน้าตาประมาณในคลิป
https://youtube.com/shorts/J2N3nCHze2s?si=GZhPASVmPY69_9uY
เพียงแต่ทำเองด้วยไม้อัดแผ่นเดียว จุดหมุนที่ศูนย์กลางวงกลมก็ตอกตะปูตรึงไว้เลย หรือถ้าอยากให้แม่นสุด ๆใ ห้ใช้แป้นเพลามาทำไกด์นำเจาะ เพื่อให้รูที่เจาะทะลุกับแผ่นไม้ ทะลุเป็นรูในแนวตั้งฉากกับหน้าเรียบ
(ถ้าไม่ตั้งฉาก หรือโยกเยกไปเอียงมาไม่มั่นคง วงกลมจะไม่เป็นวงกลม เส้นที่เริ่มตัดแล้ววิ่งเราเตอร์ไปจนครบรอบจะไม่มาบรรจบกัน ได้เป็นวงเบี้ยว ไม่กลมดิก มันอาจจะเป็นแบบนั้น)
วิธีการเจาะ
นำแป้นเพลานี้ ไปยึดไว้กับไม้อัด ยึดน้อตไว้ไม่ให้ขยับ แล้วก็ใช้สว่านเจาะลงไปตามรูตรงกลาง
เลือกดอกที่มีขนาดเท่ากับรูสวมเพลา รูที่เจาะทะลุ แนวรูจะตั้งฉากกับหน้าเรียบไม้เพราะแป้นเพล่นี้มันบังคับไม่ให้เราเจาะเอียง
ต้องแม่นขนาดนั้นเลย !
😯😯😯😯
แน่นอน เพราะถ้าไม่แม่น ก็คือเสียศูนย์ มันจะหมุนส่าย ทำให้ตามดาวได้ไม่เป๊ะ
รูป แป้นเพลาที่ใช้เป็นไกด์นำเจาะ
ถ้าอยากให้กล้องหน้าตาอย่างในรูปหันตามดาวได้(ตามดาวในที่นี้ คือ หันตามได้ทุกอย่างบนฟ้า เว้นแต่ยานอวกาศ นก เครื่องบิน......ที่ไม่ใช่ดาวอ่ะ)
สิ่งที่เราต้องทำคือ หามอเตอร์มาขับวงล้อแกน RA
ให้มันหมุนจากทิศตะวันออกไปทิศตะวันตก ด้วยความเร็วเดียวกันกับที่โลกหมุน คือ 1รอบ/24ชม.
มันต้องใช้มอเตอร์ที่หมุนช้ามาก ๆ จะใช้มอเตอร์แบบไหนดี
จนวันหนึ่งได้เอาผลงานที่สร้าง ไปโพสอวดในกลุ่มเฟสบุค
ชื่อกลุ่ม "คนดูดาว กล้องดูดาว (แบ่งปัน)"
https://www.facebook.com/groups/711823398888858/?ref=share&mibextid=NSMWBT
สมาชิกในกลุ่มท่านหนึ่ง แนะนำให้ใช้ "สเตป มอเตอร์"
พร้อมทั้งวิธีการที่จะใช้งาน
แต่ทั้งหมด ต้องจัดหาอุปกรณ์ที่เกี่ยวกับอิเล็กทรอนิกส์ และ ต้องใช้คอมด้วย ต้องลงโปรแกรม ต้องดาวน์โหลด อะไรหลายอย่าง
ไม่ถนัดอะไรพวกนี้ซะด้วยสิ
😥😥😥
เคยใช้คอมในงานและก็แบบงู ๆ ปลา ๆ กับ Excel ที่เขาทำแบบฟอร์มไว้แล้ว แค่แปะรูป กรอกตัวเลข ใส่เนื้อหานิด หน่อย ๆ
ทักษะงานแบบนี้ แทบเป็นศูนย์
🥺🥺🥺
แต่....ก็ต้องลองสิ.....เพื่อกล้องดูดาวเรา จะได้หันตามดาวได้
เครื่องมือมีอยู่แล้ว คอมก็มี ต้องลอง ๆ
เริ่มจาก โหลดโปรแกรม Arduino ide ลงไว้ในคอม
ดาวน์โหลดโหลดมาแล้ว
เปิดเข้าไปจะหน้าตาก็ประมาณนี้
ซื้อหาอุปกรณ์มา เพื่อสร้างวงจรควบคุม
1.บอร์ด Arduino NANO
2.Driver A4988
3.สายไฟจั๊มเปอร์
และ
4.สเตป มอเตอร์ NEMA17
ที่เหลือที่มีอยู่กับตัวอยู่แล้วก็เครื่องมือช่าง
ที่ต้องใช้ บ้าง หรืออาจจะไม่ใช่เลย เช่น คีมตัด
หัวแร้ง มิเตอร์ อเดปเตอร์แปลงไฟ
เริ่มสร้างมอเตอร์ตามดาวกันเลย. โดยต่อสายของอุปกรณ์ที่ซื้อมา ต่อตามรูปนี้
😧😧😧
เอาละสิ.......ยังไงวะเนี่ย....ย.....ย
ความคิดแรกเมื่อได้เห็น(ทั้งที่มันใช้สายไม่กี่เส้นเอง)
ด้วยความที่ไม่เคยจับงานแบบนี้เลยก็ว่าได้
สายไหนมาจากไหน
ทำกล้องดูดาวพร้อมฐานตามดาวด้วยวัสดุและเครื่องมือช่างบ้าน ๆ
ทั้งตัวที่ว่า คือ กล้องและฐาน แบบง่าย ๆ เลยคือกล้องที่เรียกว่า Dobsonian โครงไม่ซับซ้อน ใช้งานง่ายด้วยมือผลักให้หันด้วยแกนหมุน 2 แกน คือ หมุนรอบตัว และ กระดก
ขนาดมีตั้งแต่เล็ก ๆ ตั้งบนโต๊ะจนถึงตัวใหญ่ ๆ สูงท่วมหัวต้องยืนบันไดเวลาส่อง ตามรูป
แล้วกล้องตัวใหญ่ ๆ ขนาดนี้มันจะเห็นอะไรได้แค่ไหน ก็ต้องยกตัวอย่างให้เห็นจากวัตถุท้องฟ้าที่คุ้นตาที่สุด คือ ดวงจันทร์
ดวงจันทร์มองด้วยตา แค่ยื่นแขนใช้ปลายนิ้วไปเทียบ
ใช้ปลายนิ้วเลื่อนไปทับดวงจันทร์ก็ปิดทับได้หมด
แต่ถ้าส่องดูด้วยกล้องอย่างที่ว่า จะเห็นได้แค่ไหน
ก็ต้องขึ้นอยู่กับขนาดของกล้องอีกแหละ
กล้องเล็กก็เห็นแค่เล็ก ๆ
ตาเปล่าเห็นเท่าผลมะเขือพวง
ส่องด้วยกล้องก็เห็นได้เท่าแตงโม
หรือ
กล้องตัวใหญ่ ๆ สูงท่วมหัวอาจเห็นได้เท่าถังลูกโลก
ที่อยู่ตรงหน้าแค่เอื้อมมือถึง
คงไม่เวอร์ไป กํบ ขนาดลูกทรงกลม ๆ ที่เอามาเปรียบเทียบนะ
😅😅😅
มันประมาณนั้นจริง ๆ
..................
กล้อง Dobsonian ใช้ง่ายงานด้วยการหันด้วยมืออย่างว่า
แต่ใช้ไปนาน ๆ เข้าก็จะเริ่มเบื่อที่ต้องโยกกล้องตามดวงจันทร์ หรือ ดาวก็แล้วแต่
เราต้องต้องโยกกล้องตามมันตลอดเพราะมันขึ้นและตกเคลื่อนที่ไปบนฟ้าตามที่เรา ๆ รู้กัน
ก็เริ่มอยากจะให้มันหันตามดาวได้ละสิ
กล้อง Dobsonian ตัวเก่ง ก็ต้องถอดเอากระจกออกไปเก็บไว้ก่อน
(ภาพจาก เวป thaiexcite)
ที่จะสร้างให้มันเป็นกล้องดูดาวที่หันตามดาวได้
โดยใช้วัสดุจากร้านวัสดุ และเครื่องมือบ้าน ๆ ที่เรามีในมือ
จะสร้างแบบไหนล่ะ
🤔🤔🤔🤔
ไม่คิดนานเลยสำหรับรูปร่างหน้าตาที่เราอยากจะสร้าง
เพราะเรามีรูปแบบที่จะทำเลียนแบบได้เยอะแยะ
เช่นตามรูป
ตามรูป เป็นต้นแบบที่เราอยากจะสร้าง
เลียนแบบเขา
เป็นกล้องติดตั้งอยู่กับฐานที่เรียกว่า "ฐานเกือกม้า"
หรือแม้แต่ในรูปนี้ ก็เรียกฐานเกือกม้า
เป็นฐานแบบเดียวกันที่ใช้กล้อง Hale
ที่ใช้กระจกขนาด 200"
https://youtu.be/64_3I5gukwQ?si=6D2zFV0eZ44kdRks
โครงสร้างน่าจะทำได้เองง่าย ๆ หากเครื่องมือพร้อม
😅😅😅
ฐานจะแบ่งเป็นชิ้นหลัก ๆ ได้ 3 ชิ้น คือ
1. ฐานล่าง มีลูกกลิ้งและขา สำหรับรับชิ้นส่วนวงล้อ แกน RA
2.วงล้อแกน RA มีแขนสองข้าง มีจุดหมุนที่อยูในแนวตั้งฉากกับศูนย์กลางของวงล้อ
วงล้อนี้จะหมุนหันกล้องในแนวทิศตะวันออก-ตะวันตก
3.วงล้อแกน DEC จะยึดอยู่กับตัวกล้อง และวางไว้กับจุดหมุนที่อยู่ระหว่างแขนทั้งสองข้างของวงล้อ RA
วงล้อนี้จะสำหรับหันกล้องในแนวทิศเหนือ-ใต้
โครงสร้างโดยรวมแทบจะ 90% สร้างจากไม้อัดที่ซื้อจากห้างวัสดุ นำมาตัดให้ได้ชิ้นส่วนที่ประกอบกันได้เป็นฐานตามรูป
แต่ขนาด จะตัดกว้าง ยาว กลม เท่าไร ไม่มีแบบ เพียงแค่มองภาพกว้าง ๆ ให้มันลงตัวกับขนาดกระจกที่มี
คือ กระจกขนาด 150 มม. ทางยาวโฟกัส 750 มม.
เครื่องมือที่ใช้สำหรับตัดไม้ หลัก ๆ จะใช้จิ๊กซอ
และทริมเม่อร์
เริ่มจาก เขียนรูปของชิ้นส่วนลงบนแผ่นไม้ แล้วตัดหยาบ ๆ ออกมาจากแผ่นใหญ่ด้วยจิ๊กซอ
วิธีการตามในคลิป
https://youtube.com/shorts/cieHc0vimXo?si=q98yBBrJ4uZx-X41
แล้วค่อยมาเล็มขอบให้สวยตรงตามเส้นที่ขีดด้วยดอกกัดดตรงปลายลูกปืน
ใช้ไม้ที่มีขอบตรง ๆ เป็นไกด์ตอกตะปูยึดไม้ไกด์ให้ชิดเส้นที่ขีดแล้วใช้ดอกกัดปลายลูกปืนกัด ส่วนคมของดอกก็จะกัดไม้ส่วนเกินที่เราตัดหยาบด้วยจิ๊กซอ พอลูกปืนที่ปลายดอกกัดชิดกับไม้ไปกด์ มันก็กัดไม่เข้า เพราะลูกปืนมันโตเท่ากับดอก
จะได้แนวตัดตรงเป๊ะกับเส้นที่ขีด
ตามคลิป
https://youtu.be/aLL1AGGG-QA?si=PsgRq6cqkwlUzNEQ
สำหรับชิ้นส่วนวงล้อ ต้องโมดิฟายเครื่องมือ
ให้เป็นวงเวียนตัดโดยใช้ไม้อัดหนาประมาณ 5-10มม. ทำเป็นวงเวียนตัด
หน้าตาประมาณในคลิป
https://youtube.com/shorts/J2N3nCHze2s?si=GZhPASVmPY69_9uY
เพียงแต่ทำเองด้วยไม้อัดแผ่นเดียว จุดหมุนที่ศูนย์กลางวงกลมก็ตอกตะปูตรึงไว้เลย หรือถ้าอยากให้แม่นสุด ๆใ ห้ใช้แป้นเพลามาทำไกด์นำเจาะ เพื่อให้รูที่เจาะทะลุกับแผ่นไม้ ทะลุเป็นรูในแนวตั้งฉากกับหน้าเรียบ
(ถ้าไม่ตั้งฉาก หรือโยกเยกไปเอียงมาไม่มั่นคง วงกลมจะไม่เป็นวงกลม เส้นที่เริ่มตัดแล้ววิ่งเราเตอร์ไปจนครบรอบจะไม่มาบรรจบกัน ได้เป็นวงเบี้ยว ไม่กลมดิก มันอาจจะเป็นแบบนั้น)
วิธีการเจาะ
นำแป้นเพลานี้ ไปยึดไว้กับไม้อัด ยึดน้อตไว้ไม่ให้ขยับ แล้วก็ใช้สว่านเจาะลงไปตามรูตรงกลาง
เลือกดอกที่มีขนาดเท่ากับรูสวมเพลา รูที่เจาะทะลุ แนวรูจะตั้งฉากกับหน้าเรียบไม้เพราะแป้นเพล่นี้มันบังคับไม่ให้เราเจาะเอียง
ต้องแม่นขนาดนั้นเลย !
😯😯😯😯
แน่นอน เพราะถ้าไม่แม่น ก็คือเสียศูนย์ มันจะหมุนส่าย ทำให้ตามดาวได้ไม่เป๊ะ
รูป แป้นเพลาที่ใช้เป็นไกด์นำเจาะ
ถ้าอยากให้กล้องหน้าตาอย่างในรูปหันตามดาวได้(ตามดาวในที่นี้ คือ หันตามได้ทุกอย่างบนฟ้า เว้นแต่ยานอวกาศ นก เครื่องบิน......ที่ไม่ใช่ดาวอ่ะ)
สิ่งที่เราต้องทำคือ หามอเตอร์มาขับวงล้อแกน RA
ให้มันหมุนจากทิศตะวันออกไปทิศตะวันตก ด้วยความเร็วเดียวกันกับที่โลกหมุน คือ 1รอบ/24ชม.
มันต้องใช้มอเตอร์ที่หมุนช้ามาก ๆ จะใช้มอเตอร์แบบไหนดี
จนวันหนึ่งได้เอาผลงานที่สร้าง ไปโพสอวดในกลุ่มเฟสบุค
ชื่อกลุ่ม "คนดูดาว กล้องดูดาว (แบ่งปัน)"
https://www.facebook.com/groups/711823398888858/?ref=share&mibextid=NSMWBT
สมาชิกในกลุ่มท่านหนึ่ง แนะนำให้ใช้ "สเตป มอเตอร์"
พร้อมทั้งวิธีการที่จะใช้งาน
แต่ทั้งหมด ต้องจัดหาอุปกรณ์ที่เกี่ยวกับอิเล็กทรอนิกส์ และ ต้องใช้คอมด้วย ต้องลงโปรแกรม ต้องดาวน์โหลด อะไรหลายอย่าง
ไม่ถนัดอะไรพวกนี้ซะด้วยสิ
😥😥😥
เคยใช้คอมในงานและก็แบบงู ๆ ปลา ๆ กับ Excel ที่เขาทำแบบฟอร์มไว้แล้ว แค่แปะรูป กรอกตัวเลข ใส่เนื้อหานิด หน่อย ๆ
ทักษะงานแบบนี้ แทบเป็นศูนย์
🥺🥺🥺
แต่....ก็ต้องลองสิ.....เพื่อกล้องดูดาวเรา จะได้หันตามดาวได้
เครื่องมือมีอยู่แล้ว คอมก็มี ต้องลอง ๆ
เริ่มจาก โหลดโปรแกรม Arduino ide ลงไว้ในคอม
ดาวน์โหลดโหลดมาแล้ว
เปิดเข้าไปจะหน้าตาก็ประมาณนี้
ซื้อหาอุปกรณ์มา เพื่อสร้างวงจรควบคุม
1.บอร์ด Arduino NANO
2.Driver A4988
3.สายไฟจั๊มเปอร์
และ
4.สเตป มอเตอร์ NEMA17
ที่เหลือที่มีอยู่กับตัวอยู่แล้วก็เครื่องมือช่าง
ที่ต้องใช้ บ้าง หรืออาจจะไม่ใช่เลย เช่น คีมตัด
หัวแร้ง มิเตอร์ อเดปเตอร์แปลงไฟ
เริ่มสร้างมอเตอร์ตามดาวกันเลย. โดยต่อสายของอุปกรณ์ที่ซื้อมา ต่อตามรูปนี้
😧😧😧
เอาละสิ.......ยังไงวะเนี่ย....ย.....ย
ความคิดแรกเมื่อได้เห็น(ทั้งที่มันใช้สายไม่กี่เส้นเอง)
ด้วยความที่ไม่เคยจับงานแบบนี้เลยก็ว่าได้
สายไหนมาจากไหน