อัมพฤกษ์ อัมพาต เป็นอาการของ “โรคหลอดเลือดสมอง” หรือ STROKE เกิดขึ้นเมื่อเลือดไปเลี้ยงสมองไม่เพียงพอ สาเหตุหลักๆ มี 2 อย่าง คือ
-เส้นเลือดสมองตีบ : เกิดจากลิ่มเลือด หรือ ไขมัน ไปอุดตันหลอดเลือดในสมอง ทำให้เลือดไหลเวียนไปเลี้ยงสมองไม่สะดวก
-เส้นเลือดสมองแตก: เกิดจากหลอดเลือดในสมองแตก ทำให้เลือดออกในสมอง
ทั้งสองกรณีนี้ ส่งผลให้เซลล์สมองขาดออกซิเจน หากไม่ได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที อาจทำให้เซลล์สมองตาย เกิดความพิการ หรือ เสียชีวิตได้
.
F.A.S.T คืออะไร? สำคัญอย่างไร?
F.A.S.T เป็นคำย่อที่ช่วยให้เราจดจำสัญญาณเตือนของโรคหลอดเลือดสมองได้ง่ายๆ หากพบว่าตนเองหรือคนรอบข้างมีอาการเหล่านี้ แม้เพียงข้อเดียว ให้รีบไปโรงพยาบาลทันที! ยิ่งไปถึงมือแพทย์เร็วเท่าไหร่ โอกาสฟื้นตัวก็ยิ่งมากขึ้นเท่านั้น
.
F = Face (ใบหน้า) ให้สังเกตใบหน้าของผู้ป่วย
-ปากเบี้ยว: ขอให้ผู้ป่วยยิ้ม สังเกตว่ามุมปากตกข้างใดข้างหนึ่งหรือไม่
-หน้าเบี้ยว: สังเกตว่าใบหน้าสองข้างสมมาตรกันหรือไม่ เช่น ตาข้างหนึ่งปิดไม่สนิท หน้าผากย่นไม่ได้ข้างใดข้างหนึ่ง
-ลิ้นแข็ง: ขอให้ผู้ป่วยแลบลิ้นออกมา สังเกตว่าลิ้นเบี้ยว หรือ โงนเงนไปข้างใดข้างหนึ่งหรือไม่
.
A = Arm (แขน) ให้สังเกตว่า
-แขนหรือขาอ่อนแรงหรือไม่ยกแขน: ขอให้ผู้ป่วยยกแขนทั้งสองข้างขึ้นพร้อมกัน สังเกตว่ายกแขนข้างใดข้างหนึ่งไม่ขึ้น หรือ แขนตกข้างใดข้างหนึ่งหรือไม่
-ความรู้สึก: สัมผัสที่แขนหรือขา ถามผู้ป่วยว่ารู้สึกหรือไม่ หรือรู้สึกน้อยกว่าอีกข้างหรือไม่
-เดิน: สังเกตว่าผู้ป่วยเดินเซ ทรงตัวไม่ได้ หรือเดินลำบากหรือไม่
.
S = Speech (การพูด) ให้สังเกตว่าผู้ป่วยมีปัญหาในการพูดหรือไม่
-พูดประโยค: ขอให้ผู้ป่วยพูดประโยคสั้นๆ ง่ายๆ เช่น “วันนี้ท้องฟ้าแจ่มใส”
-ตั้งคำถาม: ถามคำถามง่ายๆ กับผู้ป่วย เช่น “คุณชื่ออะไร” “วันนี้วันอะไร”
-สังเกต: ว่าผู้ป่วยพูดช้า พูดไม่ชัด พูดตะกุกตะกัก พูดวกวน หรือ พูดสิ่งที่ไม่เข้าใจ
.
T = Time (เวลา)
-จดจำเวลา: เมื่อสังเกตเห็นอาการ ให้รีบจดจำเวลาที่เริ่มมีอาการให้แม่นยำที่สุด
รีบไปโรงพยาบาล: ยิ่งเร็ว ยิ่งดี!
-โทร 1669: หากไม่สามารถไปโรงพยาบาลได้เอง ให้รีบโทรเรียกรถพยาบาล
.
อัมพฤกษ์ อัมพาต… ภัยร้ายจากโรคหลอดเลือดสมองตีบ ซึ่งส่งผลกระทบต่อผู้ป่วย ดังนี้
-ความพิการ: แขนขาอ่อนแรง เคลื่อนไหวลำบาก หรือ เคลื่อนไหวไม่ได้
-ปัญหาการพูด: พูดไม่ชัด พูดลำบาก หรือ พูดไม่ได้เลย
-ปัญหาการมองเห็น: มองเห็นภาพซ้อน มองเห็นภาพไม่ชัด หรือ ตาบอด
-ปัญหาการรับรู้ และ การเรียนรู้: สมองส่วนที่ควบคุมความจำ การคิด การตัดสินใจ ได้รับความเสียหาย
-ปัญหาการควบคุมอารมณ์: เช่น ซึมเศร้า วิตกกังวล
-ปัญหาการเข้าสังคม: ผู้ป่วยอาจรู้สึก ด้อยค่า หรือ ไม่มั่นใจในตัวเอง ทำให้ไม่อยากเข้าสังคม
-ภาระค่าใช้จ่าย: ค่ารักษาพยาบาล ค่าฟื้นฟู ฯลฯ
.
อย่าลืม! F.A.S.T เป็นเพียงสัญญาณเตือนเบื้องต้น หากสงสัยว่าตนเองหรือคนรอบข้างมีอาการ ควรรีบไปพบแพทย์ทันที เพื่อรับการวินิจฉัยและรักษาที่ถูกต้องนะคะ
รู้จัก F.A.S.T ป้องกันอัมพฤกษ์ อัมพาต จากโรคหลอดเลือดสมองตีบ
-เส้นเลือดสมองตีบ : เกิดจากลิ่มเลือด หรือ ไขมัน ไปอุดตันหลอดเลือดในสมอง ทำให้เลือดไหลเวียนไปเลี้ยงสมองไม่สะดวก
-เส้นเลือดสมองแตก: เกิดจากหลอดเลือดในสมองแตก ทำให้เลือดออกในสมอง
ทั้งสองกรณีนี้ ส่งผลให้เซลล์สมองขาดออกซิเจน หากไม่ได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที อาจทำให้เซลล์สมองตาย เกิดความพิการ หรือ เสียชีวิตได้
.
F.A.S.T คืออะไร? สำคัญอย่างไร?
F.A.S.T เป็นคำย่อที่ช่วยให้เราจดจำสัญญาณเตือนของโรคหลอดเลือดสมองได้ง่ายๆ หากพบว่าตนเองหรือคนรอบข้างมีอาการเหล่านี้ แม้เพียงข้อเดียว ให้รีบไปโรงพยาบาลทันที! ยิ่งไปถึงมือแพทย์เร็วเท่าไหร่ โอกาสฟื้นตัวก็ยิ่งมากขึ้นเท่านั้น
.
F = Face (ใบหน้า) ให้สังเกตใบหน้าของผู้ป่วย
-ปากเบี้ยว: ขอให้ผู้ป่วยยิ้ม สังเกตว่ามุมปากตกข้างใดข้างหนึ่งหรือไม่
-หน้าเบี้ยว: สังเกตว่าใบหน้าสองข้างสมมาตรกันหรือไม่ เช่น ตาข้างหนึ่งปิดไม่สนิท หน้าผากย่นไม่ได้ข้างใดข้างหนึ่ง
-ลิ้นแข็ง: ขอให้ผู้ป่วยแลบลิ้นออกมา สังเกตว่าลิ้นเบี้ยว หรือ โงนเงนไปข้างใดข้างหนึ่งหรือไม่
.
A = Arm (แขน) ให้สังเกตว่า
-แขนหรือขาอ่อนแรงหรือไม่ยกแขน: ขอให้ผู้ป่วยยกแขนทั้งสองข้างขึ้นพร้อมกัน สังเกตว่ายกแขนข้างใดข้างหนึ่งไม่ขึ้น หรือ แขนตกข้างใดข้างหนึ่งหรือไม่
-ความรู้สึก: สัมผัสที่แขนหรือขา ถามผู้ป่วยว่ารู้สึกหรือไม่ หรือรู้สึกน้อยกว่าอีกข้างหรือไม่
-เดิน: สังเกตว่าผู้ป่วยเดินเซ ทรงตัวไม่ได้ หรือเดินลำบากหรือไม่
.
S = Speech (การพูด) ให้สังเกตว่าผู้ป่วยมีปัญหาในการพูดหรือไม่
-พูดประโยค: ขอให้ผู้ป่วยพูดประโยคสั้นๆ ง่ายๆ เช่น “วันนี้ท้องฟ้าแจ่มใส”
-ตั้งคำถาม: ถามคำถามง่ายๆ กับผู้ป่วย เช่น “คุณชื่ออะไร” “วันนี้วันอะไร”
-สังเกต: ว่าผู้ป่วยพูดช้า พูดไม่ชัด พูดตะกุกตะกัก พูดวกวน หรือ พูดสิ่งที่ไม่เข้าใจ
.
T = Time (เวลา)
-จดจำเวลา: เมื่อสังเกตเห็นอาการ ให้รีบจดจำเวลาที่เริ่มมีอาการให้แม่นยำที่สุด
รีบไปโรงพยาบาล: ยิ่งเร็ว ยิ่งดี!
-โทร 1669: หากไม่สามารถไปโรงพยาบาลได้เอง ให้รีบโทรเรียกรถพยาบาล
.
อัมพฤกษ์ อัมพาต… ภัยร้ายจากโรคหลอดเลือดสมองตีบ ซึ่งส่งผลกระทบต่อผู้ป่วย ดังนี้
-ความพิการ: แขนขาอ่อนแรง เคลื่อนไหวลำบาก หรือ เคลื่อนไหวไม่ได้
-ปัญหาการพูด: พูดไม่ชัด พูดลำบาก หรือ พูดไม่ได้เลย
-ปัญหาการมองเห็น: มองเห็นภาพซ้อน มองเห็นภาพไม่ชัด หรือ ตาบอด
-ปัญหาการรับรู้ และ การเรียนรู้: สมองส่วนที่ควบคุมความจำ การคิด การตัดสินใจ ได้รับความเสียหาย
-ปัญหาการควบคุมอารมณ์: เช่น ซึมเศร้า วิตกกังวล
-ปัญหาการเข้าสังคม: ผู้ป่วยอาจรู้สึก ด้อยค่า หรือ ไม่มั่นใจในตัวเอง ทำให้ไม่อยากเข้าสังคม
-ภาระค่าใช้จ่าย: ค่ารักษาพยาบาล ค่าฟื้นฟู ฯลฯ
.
อย่าลืม! F.A.S.T เป็นเพียงสัญญาณเตือนเบื้องต้น หากสงสัยว่าตนเองหรือคนรอบข้างมีอาการ ควรรีบไปพบแพทย์ทันที เพื่อรับการวินิจฉัยและรักษาที่ถูกต้องนะคะ