อาการท้องผูก ถ่ายยาก ถือเป็นปัญหาสุขภาพที่หลายคนหนักใจ อาจจะดูเหมือนเป็นเรื่องเล็กน้อย แต่หากปล่อยทิ้งไว้โดยไม่แก้ไข อาจส่งผลร้ายต่อสุขภาพในระยะยาว และเพิ่มความเสี่ยงในการเกิด ริดสีดวงทวาร โรคที่ไม่เพียงแค่ทำให้รู้สึกไม่สบาย แต่ยังสร้างความเจ็บปวดและทรมานได้มากในระยะยาว
.
ริดสีดวงทวาร คืออะไร
ริดสีดวง คือ ภาวะที่เส้นเลือดบริเวณทวารหนักและไส้ตรง (rectum) มีการโป่งพองและบวม เกิดจากการเพิ่มแรงดันในเส้นเลือดที่บริเวณดังกล่าว ซึ่งสามารถเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ เช่น การท้องผูกเรื้อรัง การเบ่งถ่ายแรงเกินไป การนั่งเป็นเวลานาน หรือการตั้งครรภ์ ซึ่งทำให้เกิดความ ปวด เจ็บ หรือมีเลือดออกหลังจากถ่ายอุจจาระ
.
ทำไมท้องผูกถึงเสี่ยงต่อริดสีดวง?
อาการท้องผูก หมายถึง ภาวะมีปัญหาในการขับถ่าย ที่ต้องใช้แรงมากกว่าปกติหรือถ่ายออกมาเป็นก้อนแข็ง ซึ่งเมื่อมีการเบ่งถ่ายบ่อยครั้ง จะเพิ่มแรงดันภายในช่องท้องและบริเวณทวารหนัก แรงดันที่มากเกินไปนี้จะทำให้เส้นเลือดในบริเวณทวารหนักบวมและอักเสบ จนเกิดเป็นริดสีดวงทวารได้
.
สาเหตุของท้องผูก
-การทานอาหารที่มีไฟเบอร์ไม่เพียงพอ ทำให้อุจจาระแข็งและถ่ายออกยาก
-ดื่มน้ำน้อย: น้ำช่วยให้อุจจาระมีความนุ่มและเคลื่อนผ่านลำไส้ได้ง่ายขึ้น
-เคลื่อนไหวร่างกายน้อยในชีวิตประจำวัน: เช่น นั่งทำงานเป็นเวลานาน นั่งทำกิจกรรมบางอย่างต่อเนื่องไม่เคลื่อนที่ หรือขาดการออกกำลังกายทำให้ระบบย่อยอาหารทำงานได้ไม่เต็มที่ ส่งผลให้การขับถ่ายยากขึ้น
-กลั้นอุจจาระ: การกลั้นอุจจาระบ่อยครั้งทำให้ร่างกายไม่สามารถขับถ่ายได้อย่างปกติ และอาจเกิดการสะสมของอุจจาระที่แข็งและยากต่อการถ่ายออก
-เครียด: ส่งผลต่อระบบย่อยอาหาร ทำให้การขับถ่ายผิดปกติได้
-การใช้ยาบางชนิด: ยาบางชนิด เช่น ยาแก้ปวด ยาลดกรด ยารักษาโรคซึมเศร้า อาจทำให้เกิดอาการท้องผูกได้
.
อาการของท้องผูก
-ถ่ายอุจจาระยาก หรือถ่ายน้อยกว่า 3 ครั้งต่อสัปดาห์
-อุจจาระแข็งและมีขนาดเล็ก
-ต้องใช้แรงเบ่งในการขับถ่ายมากกว่าปกติ
-รู้สึกว่าถ่ายไม่สุดหรืออึดอัดหลังถ่ายเสร็จ
-อาจมีอาการปวดท้องหรือท้องอืดร่วมด้วย
.
สัญญาณเตือนริดสีดวงจากท้องผูก
-มีก้อนนูนหรือปุ่มที่ทวารหนัก: รู้สึกเหมือนมีก้อนหรือปุ่มที่บริเวณทวารหนัก โดยเฉพาะหลังจากถ่ายอุจจาระ
-เลือดออกหลังถ่ายอุจจาระ: เลือดสดอาจปนกับอุจจาระหรืออยู่บนกระดาษชำระ
-เจ็บหรือคันที่ทวารหนัก: อาจรู้สึกคันหรือเจ็บบริเวณทวารหนัก โดยเฉพาะหลังการถ่ายอุจจาระ
-อาการถ่ายไม่สุดหรือไม่สบายที่ทวารหนัก: รู้สึกเหมือนถ่ายไม่สุดหรือยังมีอุจจาระหลงเหลือ
.
วิธีป้องกันการเกิดริดสีดวงจากท้องผูก
-เพิ่มไฟเบอร์ในอาหาร: การทานผัก ผลไม้ และธัญพืชเต็มเมล็ดช่วยเพิ่มกากใยอาหาร ทำให้อุจจาระนุ่มและขับถ่ายง่าย
-ดื่มน้ำมากขึ้น: การดื่มน้ำเพียงพอจะช่วยให้ระบบย่อยอาหารทำงานได้ดีขึ้น และทำให้อุจจาระไม่แข็งจนเกินไป
-ออกกำลังกายเป็นประจำ: การเคลื่อนไหวร่างกายช่วยกระตุ้นการทำงานของลำไส้และป้องกันอาการท้องผูก
-ไม่กลั้นอุจจาระ: ควรถ่ายเมื่อรู้สึกอยากถ่าย และหลีกเลี่ยงการกลั้นอุจจาระเป็นเวลานาน
-ลดการเบ่งถ่าย: ไม่ควรเบ่งถ่ายมากเกินไป ควรให้การขับถ่ายเป็นไปตามธรรมชาติ
.
เมื่อมีอาการท้องผูก ถ่ายยาก อย่าคิดว่าเป็นเรื่องเล็ก เพราะถือเป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้เกิดริดสีดวงทวาร คุณมีปัญหาในการขับถ่าย ควรปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการทานอาหาร การออกกำลังกาย และการดื่มน้ำ หลีกเลี่ยงการเบ่งถ่ายที่แรงเกินไป นอกจากนี้หากมีอาการของริดสีดวง ควรดูแลรักษาเบื้องต้นและปรึกษาแพทย์ทันที เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดอาการที่รุนแรงขึ้นนะคะ
.