ส่วนตัวผมชอบและเชื่อในเรื่อง อริยสัจ 4 ขันธ์ 5 และคำสอนอื่นๆของพระพุทธองค์นะ ครับ เพราะฉนั้นอยากให้ทุกคนเข้าใจไว้ก่อน ว่าผมไม่ได้ต้องการกล่าวตู่พระพุทธเจ้า หากแต่ต้องการที่จะปลงใจเชื่อสิ่งใดสิ่งหนึ่งให้ได้
วิทยาศาสตร์ กับ พุทธศาสนา มีความเหมือน กันคือ มีกระบวนการคิดที่เป็นเหตุเป็นผล เหมือนกัน แต่มีจุดต่างกันคือ บางครั้งการศึกษาหรือ ความรู้หรือข้อมูลที่วิทยาศาสตร์ค้นพบ มันไม่ ตรงกับที่พระพุทธองค์ทำนายไว้ ตรงที่พระพุทธองค์ทำนายว่าโลกมีอายุหลายแสนกัป แต่วิทยาศาสตร์ศึกษาและพบว่าโลกมีอายุ 4500 ล้านปี
และอีกเรื่อง ในศาสนาพุทธจะมีเรื่องอดีตชาติ เช่น 10 ทศชาติ (ซึ่ง 10 ทศชาตินี้ เกิดเป็นมนุษย์ทั้งหมด) ซึ่งตรงนี้มีความย้อนแย้งทางวิทยาศาสตร์ตรงที่ ไทม์ไลน์มันไม่ตรงกับวิทยาศาสตร์ตรงที่มนุษย์เราที่เกิดมาได้ 5 ล้านปีที่แล้ว (บรรพบุรุษของมนุษย์พึ่งแยกออกมาจากลิงชิมแปนซีเมื่อ 5 ล้านปีที่แล้ว) แล้วพระเวสสันดร จะเกิดเป็นมนุษย์ได้อย่างไร นี่ก็เป็นอีกจุดต่างระหว่างวิทยาศาสตร์กับศาสนาพุทธ
แต่ทั้งนี้ทั้งนั้นคนเราจะใช้ชีวิตอยู่ได้ต้องมีการเยียวยาจิตใจ ดังนั้นศาสนาพุทธยังตอบโจทย์ตรงนี้ได้อยู่ แต่บางทีเราจะเชื่ออะไรเรื่องนั้นก็ต้องเป็นเรื่องที่พิสูจน์ได้ซึ่งศาสนาพุทธไม่ค่อยตอบโจทย์ตรงนี้เท่าไรเพราะในพระไตรปิฎกยังมีเรื่องราวที่อยู่เหนือธรรมชาติอีกเยอะ ในขณะเดียวกันวิทยาศาสตร์จะตอบโจทย์ตรงนี้ได้มากกว่าตรงที่วิทยาศาตร์จะยืนยันว่าอะไรมีอยู่จริง หรือสิ่งนั้นเกิดขึ้นจริง มันจะต้องวัดค่าออกมาเป็นตัวเลขได้ หรือคำนวณได้ หรือถ่ายภาพได้ หรือทดลองซ่ำแล้วทุกครั้งให้ผลการทดลองที่เหมือนกัน แต่วิทยาศาสตร์กลับไม่สามารถตอบโจทย์ในเรื่องการพัฒนาจิตใจของคนได้
เมื่อเป็นแบบนี้แล้วจะต้องวางใจอย่างไรครับ โดยที่เราจะต้องไม่งมงาย ในขณะเดียวกันเราจะพัฒนาจิตใจเราไปด้วย และศาสตร์ทั้งสองมันไม่ลงรอยกัน คือมันเป็นเส้นขนานกัน และนี่ก็ทำลังเลใจว่าควรจะเชื่อวิทยาศาสตร์หรือศาสนาพุทธ
แต่ในส่วนหลักธรรมต่างๆ ผมยอมรับว่า ในโลกปัจจุบันเรานี้ หลักของศาสนาพุทธตอบโจทย์มากๆ และใช้ได้จริง ไม่ว่าจะเป็นคำสอนในบทธรรมจักร ในบทอนัตลักขณะสูตร และอื่นๆ ตรงนี้ผมเชื่อสนิทใจ แต่ในขณะเดียวกันผมก็ตัดวิทยาศาสตร์ไม่ได้ เพราะในแง่ของการอธิบายความจริงของธรรมชาติ วิทยาศาสตร์ตอบโจทย์มากที่สุด
ควรต้องวางใจอย่างไรดีครับ
อีกอย่างที่ผมอยากจะพูด คือ หลายครั้งที่อาจารย์หลายคนสอนศาสนาพุทธ มักจะพูดว่าศาสนาพุทธเป็นศาสนาวิทยาศาสตร์ ตรงนี้ผมว่าอาจจะไม่ถูกเท่าไร แต่ควรจะต้องมีการพูดถึงความเหมือนและความแตกต่างระหว่างศาสนาพุทธกับวิทยาศาสตร์ เพราะมันมีจุดที่ต่างกันอยู่ แต่หากจะพูดว่าศาสนาพุทธเป็นศาสนาที่มีเหตุผลมากที่สุดอันก็สมควรครับ
เมื่อคนครั่งวิทยาศาสตร์ เข้ามาบวชเป็นพระ จึงเกิดความขัดแย้งในใจ
วิทยาศาสตร์ กับ พุทธศาสนา มีความเหมือน กันคือ มีกระบวนการคิดที่เป็นเหตุเป็นผล เหมือนกัน แต่มีจุดต่างกันคือ บางครั้งการศึกษาหรือ ความรู้หรือข้อมูลที่วิทยาศาสตร์ค้นพบ มันไม่ ตรงกับที่พระพุทธองค์ทำนายไว้ ตรงที่พระพุทธองค์ทำนายว่าโลกมีอายุหลายแสนกัป แต่วิทยาศาสตร์ศึกษาและพบว่าโลกมีอายุ 4500 ล้านปี
และอีกเรื่อง ในศาสนาพุทธจะมีเรื่องอดีตชาติ เช่น 10 ทศชาติ (ซึ่ง 10 ทศชาตินี้ เกิดเป็นมนุษย์ทั้งหมด) ซึ่งตรงนี้มีความย้อนแย้งทางวิทยาศาสตร์ตรงที่ ไทม์ไลน์มันไม่ตรงกับวิทยาศาสตร์ตรงที่มนุษย์เราที่เกิดมาได้ 5 ล้านปีที่แล้ว (บรรพบุรุษของมนุษย์พึ่งแยกออกมาจากลิงชิมแปนซีเมื่อ 5 ล้านปีที่แล้ว) แล้วพระเวสสันดร จะเกิดเป็นมนุษย์ได้อย่างไร นี่ก็เป็นอีกจุดต่างระหว่างวิทยาศาสตร์กับศาสนาพุทธ
แต่ทั้งนี้ทั้งนั้นคนเราจะใช้ชีวิตอยู่ได้ต้องมีการเยียวยาจิตใจ ดังนั้นศาสนาพุทธยังตอบโจทย์ตรงนี้ได้อยู่ แต่บางทีเราจะเชื่ออะไรเรื่องนั้นก็ต้องเป็นเรื่องที่พิสูจน์ได้ซึ่งศาสนาพุทธไม่ค่อยตอบโจทย์ตรงนี้เท่าไรเพราะในพระไตรปิฎกยังมีเรื่องราวที่อยู่เหนือธรรมชาติอีกเยอะ ในขณะเดียวกันวิทยาศาสตร์จะตอบโจทย์ตรงนี้ได้มากกว่าตรงที่วิทยาศาตร์จะยืนยันว่าอะไรมีอยู่จริง หรือสิ่งนั้นเกิดขึ้นจริง มันจะต้องวัดค่าออกมาเป็นตัวเลขได้ หรือคำนวณได้ หรือถ่ายภาพได้ หรือทดลองซ่ำแล้วทุกครั้งให้ผลการทดลองที่เหมือนกัน แต่วิทยาศาสตร์กลับไม่สามารถตอบโจทย์ในเรื่องการพัฒนาจิตใจของคนได้
เมื่อเป็นแบบนี้แล้วจะต้องวางใจอย่างไรครับ โดยที่เราจะต้องไม่งมงาย ในขณะเดียวกันเราจะพัฒนาจิตใจเราไปด้วย และศาสตร์ทั้งสองมันไม่ลงรอยกัน คือมันเป็นเส้นขนานกัน และนี่ก็ทำลังเลใจว่าควรจะเชื่อวิทยาศาสตร์หรือศาสนาพุทธ
แต่ในส่วนหลักธรรมต่างๆ ผมยอมรับว่า ในโลกปัจจุบันเรานี้ หลักของศาสนาพุทธตอบโจทย์มากๆ และใช้ได้จริง ไม่ว่าจะเป็นคำสอนในบทธรรมจักร ในบทอนัตลักขณะสูตร และอื่นๆ ตรงนี้ผมเชื่อสนิทใจ แต่ในขณะเดียวกันผมก็ตัดวิทยาศาสตร์ไม่ได้ เพราะในแง่ของการอธิบายความจริงของธรรมชาติ วิทยาศาสตร์ตอบโจทย์มากที่สุด
ควรต้องวางใจอย่างไรดีครับ
อีกอย่างที่ผมอยากจะพูด คือ หลายครั้งที่อาจารย์หลายคนสอนศาสนาพุทธ มักจะพูดว่าศาสนาพุทธเป็นศาสนาวิทยาศาสตร์ ตรงนี้ผมว่าอาจจะไม่ถูกเท่าไร แต่ควรจะต้องมีการพูดถึงความเหมือนและความแตกต่างระหว่างศาสนาพุทธกับวิทยาศาสตร์ เพราะมันมีจุดที่ต่างกันอยู่ แต่หากจะพูดว่าศาสนาพุทธเป็นศาสนาที่มีเหตุผลมากที่สุดอันก็สมควรครับ