ประวัติศาสตร์ของดินแดนที่เป็นกัมพูชาในปัจจุบัน มีเรื่องราวให้เล่าสืบย้อนไปถึงสมัยเมืองพระนคร และก่อนพระนคร
มีจารึกต่างๆเล่าเรื่องราวกษัตริย์องค์ต่างๆและพระกรณียกิจไว้ค่อนข้างมาก อย่างน้อยก็มากพอที่จะสามารถนำมาลำดับเหตุการณ์สำคัญต่างๆได้อย่างแทบไม่ขาดตอน
ฉะนั้น เพราะเหตุใดพงศาวดารฉบับนักองค์เองซึ่งเรียบเรียงขึ้นสมัยรัตนโกสินทร์(และผมเข้าใจว่าน่าจะเป็นฉบับที่เก้าที่สุด?) จึงเริ่มเล่าเรื่องราวขึ้นจากเพียงรัชกาลพระบรมนิพพานบท อีกทั้งยังไม่กล่าวถึงความสัมพันธ์ระหว่างพระบรมนิพพานบทกับกษัตริย์กัมพูชาองค์ก่อนๆหน้า (แม้ภายหลังจะมีการแต่งเติมเรื่องของพระเจ้าแตงหวานเข้าไป แต่ก็ดูมีลักษณะเป็นตำนานเสียมากกว่า อีกทั้งจากเรื่องของพระเจ้าแตงหวาน เราก็ยังไม่สามารถหาจุดเชื่อมโยงที่ชัดเจนกับกษัตริย์เมืองพระนครหลวงองค์ก่อนๆหน้าได้อยู่ดี)
การเริ่มต้นพงศาวดารกัมพูชาเช่นนี้ แสดงถึงนัยสำคัญทางประวัติศาสตร์อะไรหรือไม่ครับ เช่น มีการเปลี่ยนวงศ์กษัตริย์เป็นต่างราชวงศ์(หรืออาจต่างเชื้อชาติ)ไปเลย หรือเป็นจุดเปลี่ยนผ่านจากการนับถือศาสนาฮินดู-พุทธมหายาน มาเป็นพุทธเถรวาท-ลังกาวงวงศ์
ผมคิดว่ามันเป็นจุดตัดที่ดูขาดสะบั้นกับประวัติศาสตร์ก่อนหน้าอย่างแปลกๆ บอกไม่ถูก เหมือนอยู่ๆกัมพูชาก็แทบจะกลายเป็นประเทศใหม่ มีศิลปวัฒนธรรมแบบใหม่ นับถือศาสนาใหม่ แม้แต่การออกพระนามกษัตริย์ก็ยังดูจะเปลี่ยนไปจากแบบเดิม
สิ่งเหล่านี้มีความเกี่ยวข้องไหมครับ กับการที่พงศาวดารกัมพูชาเลือกที่จะเริ่มเรื่องราวของพวกเขาที่รัชกาลพระบรมนิพพานบท
เหตุใดพงศาวดารกัมพูชาจึงเริ่มลำดับเหตุการณ์จากรัชสมัยของพระบรมนิพพานบท
ประวัติศาสตร์ของดินแดนที่เป็นกัมพูชาในปัจจุบัน มีเรื่องราวให้เล่าสืบย้อนไปถึงสมัยเมืองพระนคร และก่อนพระนคร
มีจารึกต่างๆเล่าเรื่องราวกษัตริย์องค์ต่างๆและพระกรณียกิจไว้ค่อนข้างมาก อย่างน้อยก็มากพอที่จะสามารถนำมาลำดับเหตุการณ์สำคัญต่างๆได้อย่างแทบไม่ขาดตอน
ฉะนั้น เพราะเหตุใดพงศาวดารฉบับนักองค์เองซึ่งเรียบเรียงขึ้นสมัยรัตนโกสินทร์(และผมเข้าใจว่าน่าจะเป็นฉบับที่เก้าที่สุด?) จึงเริ่มเล่าเรื่องราวขึ้นจากเพียงรัชกาลพระบรมนิพพานบท อีกทั้งยังไม่กล่าวถึงความสัมพันธ์ระหว่างพระบรมนิพพานบทกับกษัตริย์กัมพูชาองค์ก่อนๆหน้า (แม้ภายหลังจะมีการแต่งเติมเรื่องของพระเจ้าแตงหวานเข้าไป แต่ก็ดูมีลักษณะเป็นตำนานเสียมากกว่า อีกทั้งจากเรื่องของพระเจ้าแตงหวาน เราก็ยังไม่สามารถหาจุดเชื่อมโยงที่ชัดเจนกับกษัตริย์เมืองพระนครหลวงองค์ก่อนๆหน้าได้อยู่ดี)
การเริ่มต้นพงศาวดารกัมพูชาเช่นนี้ แสดงถึงนัยสำคัญทางประวัติศาสตร์อะไรหรือไม่ครับ เช่น มีการเปลี่ยนวงศ์กษัตริย์เป็นต่างราชวงศ์(หรืออาจต่างเชื้อชาติ)ไปเลย หรือเป็นจุดเปลี่ยนผ่านจากการนับถือศาสนาฮินดู-พุทธมหายาน มาเป็นพุทธเถรวาท-ลังกาวงวงศ์
ผมคิดว่ามันเป็นจุดตัดที่ดูขาดสะบั้นกับประวัติศาสตร์ก่อนหน้าอย่างแปลกๆ บอกไม่ถูก เหมือนอยู่ๆกัมพูชาก็แทบจะกลายเป็นประเทศใหม่ มีศิลปวัฒนธรรมแบบใหม่ นับถือศาสนาใหม่ แม้แต่การออกพระนามกษัตริย์ก็ยังดูจะเปลี่ยนไปจากแบบเดิม
สิ่งเหล่านี้มีความเกี่ยวข้องไหมครับ กับการที่พงศาวดารกัมพูชาเลือกที่จะเริ่มเรื่องราวของพวกเขาที่รัชกาลพระบรมนิพพานบท