ในเมื่อ เราสามารถสอนประวัติศาสตร์ของพื้นที่ ผืนแผ่นดิน และ วัฒนธรรมอันหล่อหลอมให้เกิดเป็น"ประเทศไทย" ในปัจจุบัน นี้ได้

เราสอนว่า "ประเทศไทย" เกิดจากพัฒนาการของสังคมตั้งแต่ยุคก่อนประวัติศาสตร์ มาสู่ยุคประวัติศาสตร์อันเป็นส่วนหนึ่งของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ โดยได้รับอิทธิพลจากรัฐต่างๆที่รับวัฒนธรรม ศาสนา จากฝั่งอินเดียมาผสมปนเปกับวัฒนธรรม ศาสนา ท้องถิ่น มีการติดต่อสัมพันธ์แลกเปลี่ยนกับรัฐใกล้เคยงจากมลายู ชวา ผ่านทางทะเล เกิดเป็นนครรัฐต่างๆที่ผลัดกันขายายอาณาเขต เกิดการค้า แลกเปลี่ยนกับอาณาจักรที่ยิ่งใหญ่ห่างไกล ทั้งจีน เปอร์เซีย อาหรับ จนถึงชาติตะวันตก

เราสอนไม่ได้หรือว่า บนพื้นแผ่นดินที่ตอนนี้เรียกว่า"ประเทศไทย" เคยมีรัฐอะไรเกิดขึ้นบ้าง ทำไมเราต้องละเลยรัฐต่างๆ แล้วเน้นไปที่ระบบการเรียนรู้ประวัติศาสตร์ของชนชาติไทย ที่ก่อตั้งอาณาจักรของคนไทย สร้างตัวอักษรไทย
เราทิ้งรัฐทางภาคใต้ที่เป็นรากฐานวัฒนธรรมของพี่น้องชาวใต้ไปมากมาย เราทิ้งรัฐทางตอนเหนือ ทั้งก่อนการเกิดล้านนา และหลังการมีล้านนา ที่มีความเจริญ มีการค้า มีการรับรู้จากอาณาจักรที่ยิ่งใหญ่ไม่แพ้รัฐในลุ่มน้ำเจ้าพระยา

ทำไมเราต้องทิ้งรัฐ ที่ไม่ได้ใช้ภาษาไทย แต่เป็นแหล่งอารยธรรมและรากวัฒนธรรมของภูมิภาค ซึ่งมีอายุมากกว่ารัฐที่เราเน้นสอนตามวิชาประวัติศาสตร์ดั้งเดิม ให้เด็กตั้งคำถามแบบงงๆว่า ตอนสอบต้องตอบอะไร

เรายังมีรัฐ เมือง ท้องถิ่น ที่ทุกวันนี้ คือส่วนหนึ่งของประเทศไทยอีกมากมาย ที่มีหลักฐานชัดเจน อายุร่วมสมัยหรือเก่ากว่าการเกิดอักษรไทยตามที่เชื่อกัน แล้ว เมืองเหล่านั้น รัฐเหล่านั้น ไม่ใช่ประวัติศาสตร์ รากเหง้า ก่อนจะมาเป็น"เรา" ในฐานะของ"ประเทศไทย" ในเวลานี้งั้นหรือ?
แม้แต่กับเยาวชน คนในท้องถิ่น ก็ไม่รับรู้ถึงประวัติศาสตร์เหล่านั้น ทั้งๆที่ "ประวัติศาสตร์ท้องถิ่น" ที่โดนด้อยค่านี้ หลายๆแหล่ง ก็เป็นปูมสำคัญที่ไข เชื่อมต่อภาพให้กับการรับรู้ประวัติศาสตร์ก่อนจะมาเป็น "ประเทศไทย" 

หรือเพราะ เราต้องเรียนรู้ความเป็น "ชาติ" และ เราต้องเรียนรู้ว่า "คนไทย" มาจากไหน เพื่อยืนยันได้ว่า เราคือคนไทย สายเลือดของคนไทย เผ่าพันธุ์ของคนไทยที่สูงส่ง จนสร้าง"ชาติไทย" ขึ้นมาได้ในปัจจุบัน และ ร่วมกันรักษ์ และ หวงแหน ภูมิใจ ในความเป็น "ชาติไทย" ของเรา

การเรียนรรู้ที่มาของ"ประเทศ"  ต้องหลบหลีกเลี่ยงความเป็น"ท้องถิ่น" ด้วยหรือครับ
ลองดูกรณีศึกษา ตำราเรียนประวัติศาสตร์ สหรัฐอเมริกา หลักสูตรใหม่ดูสิครับ เค้าไม่ได้เรียนประวัติศาสตร์ประเทศเค้าเริ่มที่โคลัมบัสมาค้นพบแล้วนะครับ เค้าเรียนตั้งแต่ อเมริกันพื้นเมือง จนเกิดเป็นเผ่าตั่างๆ พัฒนาการของวัฒนธรรมอินเดียนท้องถิ่น จนมาพบกับนักสำรวจที่พบทวีปใหม่ แถมยังเรียน ยอมรับด้วยว่า พวกเค้า เกิดจากพหุวัฒนธรรม ของอังกฤษ ฝรั่งเศส ไอร์แลนด์ และขาติยุโรปต่างๆ ผสมกันจนเกิดเป็นประเทศในทุกวันนี้

ทำไมเราต้องรู้สึกว่า คนไทยนั้นสูงส่งกว่า ขอม เขมร ลาว พม่า เจ๊ก ทั้งๆที่ นั่งมองหน้าคนในสังคมตอนนี้ ก็หน่าตาผสมๆปนกันไปมา ไม่เจ๊ก ปนลาว ก็เขมรปนจีน หรือ พม่าชนแขก ผสมลาว

อย่าเข้าใจผิดนะครับ ผมไม่ได้ต่อต้านว่าเราไม่ต้องสอนเรื่องคิดค้นอักษรไทย ไม่ต้องสอนเรื่องสุโขทัย มาอยุธยา ต่อธนบุรี แต่ ทำไมเราไม่สามารถให้น้ำหนักเมือง รัฐ เหล่านี้ ได้เท่าๆกับที่อีกหลายรัฐ หลายเมืองในพื้นแผ่นดินที่เรียกว่าประเทศไทยสมัยก่อนมรตัวตน