แต่ก่อน ฟังเทศน์ จาก พระสงฆ์ ในยุคปัจจุบัน(พ.ศ.2500-)
หลวงตามหาบัว หลวงพ่อพุธ หลวงพ่อปราโมทย์ ลพ.สงบ
เรียกว่า ฟังมาแทบจะทุกองค์ ณ ปัจจุบัน ฟังจากองค์ไหน
ก็ไม่ขัดแย้ง หรือ มีรสชาติในการเฟ้นธรรม มากนัก
เดี๋ยวนี้ ต่อให้ไปนั่งใกล้ๆ มันก็ไม่เกิดอาการน้อมใจฟัง

เห็นความต่าง ความดัดแปลง อุบาย ใน สาวกธรรมรุ่นหลัง
บัญญัติธรรมใหม่ๆ ขึ้นมา คล้อง อ้อมไปหา ธรรมแท้ จริงๆก็มี
แต่จิตไม่มีฉันทะแล่นไปในธรรมของสาวกรุ่นหลังๆ เลย
เห็นแต่ความเป็นผู้สอนธรรมได้เพียงองค์เดียวคือ พระตถาคต
นอกนั้น เป็นเพียงพยาน เป็นเพียงผู้สอนธรรมเคลื่อนไป
(คำว่า เคลื่อนไป ก็ประมาณว่า ไม่ได้ตรงซะทีเดียว ไม่ใช่ผิด)

กลับกัน หาก กาง บทบาลี แล้วพยายาม แปลความ
(ไม่ได้อ่านฉบับแปลไทย -ฉบับหลวง -มจร -มมร)
อาศัย อรรถกถาช่วยในการแปลเองบ้าง ฝึกแปลไป
ก็พบความต่าง ความแปลกๆ ของการแปลพระไตรปิฎกขึ้นมา
(ไม่ได้กล่าวว่าแปลผิด แต่จิตพึงพอใจใน บาดีเดิม มากกว่า)

ก็เห็นว่า การรักษา สาธยาย สวดมนต์ ท่องบาลีให้ขึ้นปาก ขึ้นใจ
เป็นสิ่งสำคัญมาก แม้จะแค่บทสั้นๆ หรือ คาถา ๔ คำ ก็ตาม
ผลงานการปฐมสังคยนา ที่เป็น บาลี ทั้งหมด ควรแก่การศึกษามากๆ
แต่ก็ใช้ความเพียรพยายามสูง กว่าจะแปลออกในแต่ละวรรคๆ

แต่ก็พบความอัศจรรย์ในพระบาลี ที่หาไม่ได้ในบทแปลไทยหลายจุด
จึงอยากจะถามผู้รู้ ว่า ในการศึกษาแบบนี้ กระผมควรระวังอะไรหรือไม่
และอยากทราบท่านที่ศึกษามาแบบนี้แนวเดียวกัน พอจะเห็นอย่างไร