ในการแข่งขันกีฬาเอเชียนเกมส์ที่หางโจวที่ผ่านมา มีชนิดกีฬาหนึ่งที่แม้ไทยไม่ได้เหรียญ แต่ก็สามารถทำสถิติดีพอสำหรับการผ่านการคัดเลือกไปแข่งขันในกีฬาโอลิมปิก 2024 ได้ นั่นคือ ปัญจกีฬาสมัยใหม่ หรือ Modern Pentathlon ซึ่งเป็นครั้งแรกที่ไทยได้ส่งนักกีฬานี้แข่งโอลิมปิก เรื่องจากกีฬานี้เป็นกีฬาที่คนไทย (รวมทั้ง จขกท. ตอนอ่านข่าวนี้) ไม่ค่อยรู้จักนัก เลยไปลองอ่านและศึกษามาดู จนนำมาตั้งกระทู้เพื่อแบ่งปันความรู้และตั้งคำถามในกระทู้นี้ครับ
ปัญจกีฬาสมัยใหม่นั้นเป็นการแข่งขันกีฬาห้าชนิด ประกอบไปด้วยวิ่ง ฟันดาบ ขี่ม้า ว่ายน้ำ และยิงปืน โดยจะมีการนำคะแนนในแต่ละชนิดมารวมกัน ผู้ใดได้คะแนนมากที่สุดจะเป็นฝ่ายชนะ กีฬาชนิดนี้ถูกคิดค้นขึ้นโดยท่านปิแอร์ บารอนแห่งคูเบอร์แตง นักประวัติศาสตร์และนักการศึกษาชาวฝรั่งเศส ผู้รื้อฟื้นการแข่งขันโอลิมปิกจนเริ่มจัดการแข่งขันโอลิมปิกสมัยใหม่ในปี 1896 โดยท่านได้รับแรงบันดาลใจจากระบบการศึกษาในยุคกรีกโบราณ ที่ส่งเสริมทั้งความแข็งแกร่งทางกายและสติปัญญา จนเป็นมหาอำนาจในยุคโบราณ อีกทั้งได้รับแรงบันดาลใจจากระบบการศึกษาที่เน้นวิชาการควบคู่พลศึกษาในอังกฤษ ซึ่งท่านมองว่าส่งผลให้อังกฤษเป็นมหาอำนาจ ท่านจึงเสนอแนวคิดเรื่องกีฬานี้ให้มีในสถานศึกษาของฝรั่งเศส ซึ่งแม้แนวคิดนี้จะไม่สำเร็จ ทว่าแนวคิดเรื่องการรื้อฟื้นโอลิมปิกของท่านประสบความสำเร็จแทนและยังมีอิทธิพลถึงปัจจุบัน
สำหรับปัญจกีฬาสมัยใหม่นั้นก็คล้ายกับโอลิมปิกที่มาจากการศึกษาประวัติศาสตร์ของท่าน และเป็นคำตอบของคำถามที่หลายคนอาจกำลังสงสัย คือทำไมต้องมีคำว่า "สมัยใหม่" กล่าวคือท่านได้ศึกษาจนพบว่าในการแข่งขันโอลิมปิกยุคโบราณ มีการแข่งขันปัญจกีฬาอยู่แล้ว อันประกอบไปด้วย Stadion (การแข่งเดินตามลู่) ขว้างจักร พุ่งแหลน กระโดดไกล และมวยปล้ำ ซึ่งหากพิจารณาดีๆ จะเห็นได้ว่า ทั้งห้าอย่างเป็นทักษะที่จำเป็นของทหารในสมัยนั้น ซึ่งท่านก็ได้นำแนวคิดเรื่อง "ทักษะทหาร" ของปัญจกีฬาในสมัยโบราณมาดัดแปลงเป็นปัญจกีฬาสมัยใหม่ โดยปรับเป็นการวิ่ง ฟันดาบ ว่ายน้ำ ขี่ม้า และยิงปืนดังที่ได้กล่าวไปแทน ซึ่งทั้งห้าทักษะเป็นทักษะจำเป็นของทหารในศตวรรษที่ 19 - 20 โดยปัญจกีฬาสมัยใหม่ได้รับการบรรจุในกีฬาโอลิมปิกเป็นครั้งแรกในปี 1912 และยังคงเป็นกัฬาโอลิมปิกมาจนถึงปัจจุบัน โดยในครั้งนั้น นักกีฬาทีมชาติสวีเดนได้อันดับ 1 - 4 อันดับ 5 เป็นของนักกีฬาจากสหรัฐอเมริกา ซึ่งต่อมาประวัติศาสตร์ได้จารึกนามของนักกีฬาอเมริกันผู้นี้ว่าจอร์จ แพตตัน ในฐานะนายพลผู้นำทัพสหรัฐฯในสมรภูมิภาคพื้นยุโรปช่วงสงครามโลกครั้งที่สอง
แม้ว่าจะเป็นกีฬาที่อยู่คู่กับโอลิมปิกมาช้านาน (มีกีฬาสี่ชนิดกีฬาคือกรีฑา ว่ายน้ำ ฟันดาบ และยิมนาสติกศิลป์ ที่เป็นกีฬาในโอลิมปิกทุกครั้ง) และถูกคิดค้นโดยบิดาของโอลิมปิกสมัยใหม่เอง ทว่าปัญกีฬาสมัยใหม่เองก็เคยถูกพิจารณาถอดถอนจากโอลิมปิกมาหลายครั้ง ด้วยหลายเหตุผล เช่น ความนิยม (ส่วนหนึ่งเป็นเพราะทั้งห้าชนิดเป็นดีฬาที่อทบจะใช้ทักษะต่างดันเลย ซึ่งผู้เล่นต้องเก่งทั้งหาอย่าง เคยอ่านความเห็นต่างชาติเขาบอกทำนองว่านี่กีฬาใึกทหารหรือ 007 ชัดๆ) รูปแบบการแข่งขัน เป็นต้น ซึ่งชนิดกีฬาเองก็ได้มีการปรับปรุงมาหลายครั้ง เช่น เปลี่ยนระยะทางการวิ่ง เปลี่ยนการขี่ม้าจากทางไกลเป็นกระโดดข้ามเครื่องกีดขวาง มาแข่งวันเดียว ในสถานที่เดียว รวมกีฬาวิ่งและยิงปืนเป็นการแข่งช่วงเดียวกัน เป็นต้น ครั้งล่าสุดคือโอลิมปิก 2028 ที่มีการพิจารณาถอดถอน ทว่าได้มีข้อสรุปคือจะมีการเปลี่ยนการขี่ม้าเป็นการวิ่งผ่านสิ่งกีดขวาง (Obstacle Race) แทน ทำให้กีฬานี้ยังอยู่ในโอลิมปิกต่อไป
จากที่กล่าวมาจะเห็นว่าปัญจกีฬาสมัยใหม่นั้นได้รับแรงบันดาลใจจากปัญจกีฬายุคโบราณ ที่มีการนำทักษะทหารมาดัดแปลงเป็นการแข่งขันกีฬาสำหรับคนทั่วไป (ในการแข่งขันกีฬาทหารโลกหรือ Military World Games นอกจากปัญจกีฬาสมัยใหม่แล้วก็ยังมีปัญกีฬาทหารของทั้งสามเหล่า ซึ่งทักษะของแต่ละประเภทนั้นเหมือนจะเป็นทักษะสำหรับบุคลากรทางทหารโดยตรงมากกว่า) ซึ่งได้มีการปรับตามยุคสมัย
ทีนี้เลยอยากถามความเห็นครับว่า ถ้าต่อไปปัญกีฬาสมัยใหม่จะมีการปรับอีก แบบว่าทักษะทหารที่จำเป็นในปัญจกีฬาสมัยใหม่เดิมอาจต้องปรับไปในอนาคต แบบนี้ปัญจกีฬาสมัยใหม่ในอนาคตควรมีกีฬาใดบ้างครับ
รบกวนช่วยตอบด้วยครับ ขอบคุณครับ หากมีส่วนใดที่เข้าใจผิดหรือผิดพลาดไปก็ขออภัยด้วยครับ
ถ้าจะปรับชนิดกีฬาของปัญจกีฬาสมัยใหม่ควรปรับเปลี่ยนกีฬาไหนบ้าง
ปัญจกีฬาสมัยใหม่นั้นเป็นการแข่งขันกีฬาห้าชนิด ประกอบไปด้วยวิ่ง ฟันดาบ ขี่ม้า ว่ายน้ำ และยิงปืน โดยจะมีการนำคะแนนในแต่ละชนิดมารวมกัน ผู้ใดได้คะแนนมากที่สุดจะเป็นฝ่ายชนะ กีฬาชนิดนี้ถูกคิดค้นขึ้นโดยท่านปิแอร์ บารอนแห่งคูเบอร์แตง นักประวัติศาสตร์และนักการศึกษาชาวฝรั่งเศส ผู้รื้อฟื้นการแข่งขันโอลิมปิกจนเริ่มจัดการแข่งขันโอลิมปิกสมัยใหม่ในปี 1896 โดยท่านได้รับแรงบันดาลใจจากระบบการศึกษาในยุคกรีกโบราณ ที่ส่งเสริมทั้งความแข็งแกร่งทางกายและสติปัญญา จนเป็นมหาอำนาจในยุคโบราณ อีกทั้งได้รับแรงบันดาลใจจากระบบการศึกษาที่เน้นวิชาการควบคู่พลศึกษาในอังกฤษ ซึ่งท่านมองว่าส่งผลให้อังกฤษเป็นมหาอำนาจ ท่านจึงเสนอแนวคิดเรื่องกีฬานี้ให้มีในสถานศึกษาของฝรั่งเศส ซึ่งแม้แนวคิดนี้จะไม่สำเร็จ ทว่าแนวคิดเรื่องการรื้อฟื้นโอลิมปิกของท่านประสบความสำเร็จแทนและยังมีอิทธิพลถึงปัจจุบัน
สำหรับปัญจกีฬาสมัยใหม่นั้นก็คล้ายกับโอลิมปิกที่มาจากการศึกษาประวัติศาสตร์ของท่าน และเป็นคำตอบของคำถามที่หลายคนอาจกำลังสงสัย คือทำไมต้องมีคำว่า "สมัยใหม่" กล่าวคือท่านได้ศึกษาจนพบว่าในการแข่งขันโอลิมปิกยุคโบราณ มีการแข่งขันปัญจกีฬาอยู่แล้ว อันประกอบไปด้วย Stadion (การแข่งเดินตามลู่) ขว้างจักร พุ่งแหลน กระโดดไกล และมวยปล้ำ ซึ่งหากพิจารณาดีๆ จะเห็นได้ว่า ทั้งห้าอย่างเป็นทักษะที่จำเป็นของทหารในสมัยนั้น ซึ่งท่านก็ได้นำแนวคิดเรื่อง "ทักษะทหาร" ของปัญจกีฬาในสมัยโบราณมาดัดแปลงเป็นปัญจกีฬาสมัยใหม่ โดยปรับเป็นการวิ่ง ฟันดาบ ว่ายน้ำ ขี่ม้า และยิงปืนดังที่ได้กล่าวไปแทน ซึ่งทั้งห้าทักษะเป็นทักษะจำเป็นของทหารในศตวรรษที่ 19 - 20 โดยปัญจกีฬาสมัยใหม่ได้รับการบรรจุในกีฬาโอลิมปิกเป็นครั้งแรกในปี 1912 และยังคงเป็นกัฬาโอลิมปิกมาจนถึงปัจจุบัน โดยในครั้งนั้น นักกีฬาทีมชาติสวีเดนได้อันดับ 1 - 4 อันดับ 5 เป็นของนักกีฬาจากสหรัฐอเมริกา ซึ่งต่อมาประวัติศาสตร์ได้จารึกนามของนักกีฬาอเมริกันผู้นี้ว่าจอร์จ แพตตัน ในฐานะนายพลผู้นำทัพสหรัฐฯในสมรภูมิภาคพื้นยุโรปช่วงสงครามโลกครั้งที่สอง
แม้ว่าจะเป็นกีฬาที่อยู่คู่กับโอลิมปิกมาช้านาน (มีกีฬาสี่ชนิดกีฬาคือกรีฑา ว่ายน้ำ ฟันดาบ และยิมนาสติกศิลป์ ที่เป็นกีฬาในโอลิมปิกทุกครั้ง) และถูกคิดค้นโดยบิดาของโอลิมปิกสมัยใหม่เอง ทว่าปัญกีฬาสมัยใหม่เองก็เคยถูกพิจารณาถอดถอนจากโอลิมปิกมาหลายครั้ง ด้วยหลายเหตุผล เช่น ความนิยม (ส่วนหนึ่งเป็นเพราะทั้งห้าชนิดเป็นดีฬาที่อทบจะใช้ทักษะต่างดันเลย ซึ่งผู้เล่นต้องเก่งทั้งหาอย่าง เคยอ่านความเห็นต่างชาติเขาบอกทำนองว่านี่กีฬาใึกทหารหรือ 007 ชัดๆ) รูปแบบการแข่งขัน เป็นต้น ซึ่งชนิดกีฬาเองก็ได้มีการปรับปรุงมาหลายครั้ง เช่น เปลี่ยนระยะทางการวิ่ง เปลี่ยนการขี่ม้าจากทางไกลเป็นกระโดดข้ามเครื่องกีดขวาง มาแข่งวันเดียว ในสถานที่เดียว รวมกีฬาวิ่งและยิงปืนเป็นการแข่งช่วงเดียวกัน เป็นต้น ครั้งล่าสุดคือโอลิมปิก 2028 ที่มีการพิจารณาถอดถอน ทว่าได้มีข้อสรุปคือจะมีการเปลี่ยนการขี่ม้าเป็นการวิ่งผ่านสิ่งกีดขวาง (Obstacle Race) แทน ทำให้กีฬานี้ยังอยู่ในโอลิมปิกต่อไป
จากที่กล่าวมาจะเห็นว่าปัญจกีฬาสมัยใหม่นั้นได้รับแรงบันดาลใจจากปัญจกีฬายุคโบราณ ที่มีการนำทักษะทหารมาดัดแปลงเป็นการแข่งขันกีฬาสำหรับคนทั่วไป (ในการแข่งขันกีฬาทหารโลกหรือ Military World Games นอกจากปัญจกีฬาสมัยใหม่แล้วก็ยังมีปัญกีฬาทหารของทั้งสามเหล่า ซึ่งทักษะของแต่ละประเภทนั้นเหมือนจะเป็นทักษะสำหรับบุคลากรทางทหารโดยตรงมากกว่า) ซึ่งได้มีการปรับตามยุคสมัย
ทีนี้เลยอยากถามความเห็นครับว่า ถ้าต่อไปปัญกีฬาสมัยใหม่จะมีการปรับอีก แบบว่าทักษะทหารที่จำเป็นในปัญจกีฬาสมัยใหม่เดิมอาจต้องปรับไปในอนาคต แบบนี้ปัญจกีฬาสมัยใหม่ในอนาคตควรมีกีฬาใดบ้างครับ
รบกวนช่วยตอบด้วยครับ ขอบคุณครับ หากมีส่วนใดที่เข้าใจผิดหรือผิดพลาดไปก็ขออภัยด้วยครับ