เรื่อง "จิตในพระนิพพาน นิจจัง เที่ยง ไม่สูญ"
(ธรรมะจากพ่อแม่ครูอาจารย์พระอริยะ)

(หลวงตามหาบัว ญาณสัมปันโน)
"ดวงจิตนี้ไม่เคยสูญ แดนพระนิพพานมีจริง หลวงปู่มั่นเล่าว่า พระพุทธเจ้าหลายพระองค์ เสด็จมาเยี่ยมท่าน"

(หลวงปู่ฝั้น อาจาโร)
"จิตวิญญาณมันไม่ใช่ของแตกของทำลาย แลไม่ใช่ของสูญหาย พระพุทธเจ้าสอนให้จิตมันเที่ยง เหมือนพระนิพพานเป็นของเที่ยง ไม่แปรผัน ยักย้าย สิ่งใดไม่เที่ยงสิ่งนั้นเป็นทุกข์ สิ่งใดเป็นทุกข์ สิ่งนั้นเป็นอนัตตา"

(สมเด็จพระพุฒาจารย์ โต พรหมรังสี)
"นิพพาน คือ ว่างจากกิเลส จิตวิญญาณของพระอรหันต์ไม่สูญ ที่วิญญาณสูญ นั่นคือ วิญญาณในขันธ์ ๕ เท่านั้น "

(พระอาจารย์มั่น ภูริทัตตมหาเถระ)
"สรณะทั้ง ๓ คือ พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ มิได้เสื่อมสูญอันตรธานไปไหน ยังปรากฏอยู่แก่ผู้ปฏิบัติเข้าถึงอยู่เสมอ ผู้ใดยึดถือเป็นที่พึ่งของตนแล้ว ผู้นั้นจะอยู่ในกลางป่า หรือเรือนว่างก็ตาม สรณะทั้งสามก็ปรากฏแก่เราอยู่ทุกเมื่อ"

(ท่านเจ้าคุณนรรัตนราชมานิต ธมฺมวิตกฺโก)
"ตายแล้วจิตยังติดต่อกันได้

(ท่านพ่อลี ธัมมธโร วัดอโศการาม)
"โลกนิพพาน ไม่มีทั้งเกิด ไม่มีทั้งตาย กายเป็นของสูญ จิตเป็นของไม่สูญ ไม่ตาย จิตที่ดับจากกาย ย่อมหายไป เหมือนกับไฟที่ดับจากเทียน"

(หลวงพ่อเกษม เขมโก)
"พระพุทธเจ้าไม่ได้อยู่ในโลกนี้ ท่านอยู่นอกโลก

(หลวงพ่อฤาษีลิงดำ)
"องค์สมเด็จพระบรมครูตรัสว่า โมกขราช เรากล่าวว่า นิพพานนั้นหมายถึงกิเลสดับ และขันธ์ ๕ ดับ พระพุทธเจ้าไม่ได้บอกว่า จิตดับ

(หลวงปู่ตื้อ อจลธมฺโม)
"พระนิพพาน มีอยู่ไม่เสื่อมสูญ พระพุทธเจ้าเข้าพระนิพพานก็มีอยู่ในพระนิพพานนั้นแล ถ้าเราเป็นพระอรหันต์ พระโสดาบันเมื่อไร เมื่อนั้นแหละ จึงจะเห็นจะรู้ที่อยู่พระพุทธเจ้า ที่อยู่ของพระอรหันต์เจ้าทั้งหลาย"

(หลวงปู่บุดดา ถาวโร)
"นิพพานไม่สูญ เป็นแต่อาสวะกิเลสสูญ อวิชชา ตัณหา อุปาทาน กรรม วิบาก มันสูญ แต่ สังคตะธรรม อสังคะธรรม วิราคะธรรม มันไม่ได้หมดไปด้วย

(หลวงปู่ดูลย์ อตุโล)
"นิพพานเป็นของว่าง ไม่มีตัวมีตน หาที่ตั้งไม่มี หาที่เปรียบไม่ได้ ปฏิบัติไปจึงจะรู้เอง

(หลวงปู่ชอบ ฐานสโม)
"นิพพานไม่ได้สูญ ไม่ได้อยู่ตามที่โลกคาดคะเน หรือเดากัน ทำจริงจะได้เห็นของจริง รู้จริง และจะเห็นนิพพานเอง เห็นพระพุทธเจ้า พระธรรม พระสงฆ์ เห็นครูบาอาจารย์ที่ท่านบริสุทธิ์เอง และหายสงสัยโดยประการทั้งปวง

(หลวงปู่ครูบาชัยยะวงศาพัฒนา)
"นิพพานเป็นแดนแห่งความมั่น เที่ยง นิพพานแล้วเป็นสุข นิพพานมีสาระเป็นแก่นสาร นิพพานมีความเป็นสุขอย่างยิ่ง พระนิพพานไม่ใช่อัตตา พระนิพพานเป็นปัจจัตตัง"

••••••••••••••••••••••••••••••••
หมายเหตุ : เรื่องที่จิตพระพุทธเจ้าจิตพระอรหันต์ สามารถมาบอกธรรมสอนธรรมแก่ศิษย์ผู้มีภูมิจิตภูมิธรรมอันคู่ควรแก่ธรรม หลายๆท่านไม่เชื่อเพราะเข้าใจว่าสภาวะแห่งนิพพาน คือ สภาวะที่ดับสูญ ไร้รูปไร้นาม จึงไม่สามารถติดต่อสื่อสารกันได้ แต่ท่านอาจจะลืมไปว่า จิตของพระพุทธเจ้าจิตพระอรหันต์ท่านมีฤทธิ์มีเดชต่างๆนานาประการ การมาปรากฏแห่งสภาวะรูปของ "นิมิต" เช่น ในเรื่องนิมิตของหลวงปู่มั่น ซึ่งท่านเห็นพระพุทธเจ้ามาโปรดเทศนากับท่าน เล่าโดยหลวงตามหาบัว และสมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราชฯ เป็นต้น เป็นเรื่องอจินไตยที่เกินวิสัยปุถุชนจะหยั่งรู้ได้ จึงไม่ควรใช้ตรรกะทางโลกีย์คิดหาเหตุหาผลตาม เพราะเป็นสิ่งเหลือวิสัยในปุถุชน

หลวงปู่ดู่ พรหมปัญโญ ท่านได้กล่าวไว้ว่า "พระพุทธเจ้าท่านมาในรูป "พุทธนิมิต" ไม่ใช่เรื่องยุ่งยากอะไรเลย และเป็นเรื่องเล็กน้อย ถ้าพระพุทธองค์ทรงมีพระเมตตาโปรดบุคคลใดบุคคลหนึ่ง แต่สำคัญที่สุด คือ "คุณธรรมภายในจิตหรือภูมิจิตภูมิธรรมของนักปฏิบัติรายนั้นๆ คู่ควรแก่ธรรมที่ท่านจะมาโปรดหรือไม่ ?"