วันที่ความหนาแน่นของ solid-state NAND เอาชนะความหนาแน่นของแม่เหล็กใน Harddisk ในระดับอุตสาหกรรม
คืบคลาน   ใกล้เข้ามาทุกขณะ

ปีที่แล้ว ซัมซุงเปิดตัว SSD PM1743 ขนาด 2.5"/E3.S PCIe 5.0 15.36TB 
Sequencial Read : 13 GB/s
4k Random Read :  2.5 million IOPS

ปีนี้ ซัมซุงเปิดตัว SSD PM9D3a ขนาด 2.5"/E3.S PCIe 5.0 15.36TB 
ที่ใช้ 8-channel controller เร็วกว่าเดิม 2.3 เท่า
และต้นปี 2024 จะออกตัว 30.72TB !!!!
https://www.tomshardware.com/news/samsung-announces-256tb-ssds-and-unveils-peta-byte-scale-pbssds

ย้อนไปปี 2017 Samsung V-NAND Gen 4 16Gb chip
ซัมซุงโชว์ SSD Prototype ที่ไม่ได้วางขายขนาด 32TB
ประกอบไปด้วยแพ็กเกจ 16Gb chip จำนวนรวม 512 ชิพ โดยประกอบซ้อนกัน 16 layer รวมขนาดแพ็กเกจละ 1TB
ไดฟว์ที่โชว์มีทั้งหมด 32 แพ็กเกจ รวมเป็น 32TB

นั่นคือ ปัจจุบัน Samsung V-NAND Gen 8 128Gb chip ที่เพิ่งเปิดตัวเมื่อพฤศจิกายน 2022
ถ้าประกอบด้วย configuration เดียวกัน  ก็จะได้ขนาด 256TB  ทีเดียว!!!
https://www.techradar.com/pro/exclusive-samsung-wants-to-kill-hard-drives-with-this-256tb-ssd

แบรนด์ฮาร์ดดิสก์ Seagate ปัจจุบันมี Exos 20TB
และกำลังจะออก 26TB และ 30TB

ส่วนตัวคิดว่า  เรื่อง Density ที่สุดแล้วแม่เหล็กคงตาม V-NAND ไม่ทัน 
เพราะนี่ขนาดยังเป็น QLC ยังไม่ใช้ Penta-level PLC ด้วยซ้ำ

สำหรับประเด็น  "ราคา" .... market disruption มันเริ่มแล้วครับ
เพราะ Density ที่ต่างกัน   ผลที่ตามมาคือ  ในสเกล 100 PB Object Storage Server
20TB HDD 106 racks   แพ้    61.44TB U.2 SSD 9 racks
ในเรื่อง  ค่าจำนวนเครื่อง   และ  ค่าไฟ   แบบ  หลุดลุ่ย
ทำให้ราคาของเจ้าของ Server (TCO) ในระยะ 5 ปีของ HDD พุ่งเกือบ  สองเท่าของ SSD !!!
https://blocksandfiles.com/2023/07/20/solidigm-highest-capacity-pcie-ssd/

สำหรับประเด็น  "ความคงทน"
ปัจจุบัน SSD 1 TB ตัวท็อปมีความคงทน 600 TBW

วันที่กล้องวงจรปิดสามารถเก็บข้อมูลได้ในตัว 
หรือใส่ SSD อันสั้นแบบคอนโซล  ไม่จำเป็นต้องใช้ HDD อีก

...ดูเหมือนใกล้เข้ามาทุกขณะครับ