..
โพชฌงค์ ๗ มี
สติ สัมโพชฌงค์ ให้มีสติ 
ธัมมวิจย สัมโพชฌงค์ ให้เลือก เห็นธรรม 
ธรรมเป็นอกุศล ให้ตัดออก 
ธรรมเป็นกุศล ให้ประกอบให้ดีขึ้น
วิริย สัมโพชฌงค์ เพียรให้เกิดให้มีขึ้น
ปีติ สัมโพชฌงค์ ครั้นธรรมแก่กล้าขึ้นไป 
มันจะเกิดปีติ ความเอิบอิ่ม 
เรื่องจิตเรื่องใจ ปีติเกิดขึ้น
ปัสสัทธิ ความสงบกาย สงบใจ
ครั้นสงบแล้ว... 
สมาธิ สัมโพชฌงค์เกิดขึ้น 
สมาธิเกิดขึ้น ก็เกิด...
อุเบกขา สัมโพชฌงค์ 
ธรรมเหล่านี้ เรียกว่า...โพธิปักขิยธรรม ๓๗
ประกอบธรรมหมู่นี้ ให้สมบูรณ์แล้วได้
ชื่อว่า...
ทำพละ หรือกำลังของจิตให้เกิดขึ้น 
อันนี้แหละ จะเป็นกำลังของจิต
ทำให้เกิด ให้มี ให้สมบูรณ์ ให้ครบบริบูรณ์แล้ว จิต มันจะสงบได้
จิตสงบ...
จึงจะเกิดความสว่างขึ้น เกิดญาณความรู้...
รู้...ก็ไม่ให้รู้อื่น 
คือ...ให้รู้สกนธ์กาย ของตน
รู้เหมือนพระพุทธเจ้า แสดงว่า...อบรม
จนมีกำลัง เป็นสามัคคีกันแล้ว 
มันจะเกิดญาณทัศนะความรู้เห็น ตามความ
เป็นจริงของสังขาร
คือ...รู้สัจธรรมทั้ง ๔.
ของจริงทั้ง ๔.นี้ เห็นแจ้งประจักษ์."