ในรายละเอียดของมติอนุญาตการควบรวม True-DTAC นั้นมีอยู่หนึ่งข้อที่พูดถึงเรื่อง MVNO ซึ่งจริงๆ แล้วเงื่อนไขการที่ให้ Operator ต้องยอมให้รายเล็กเข้ามาใช้โครงข่ายเพื่อทำ MVNO มีมาตั้งแต่สมัย 3G แต่มันก็ไม่ Work เพราะอะไร ?
MVNO ย่อมาจาก Mobile Virtual Network Operator เป็นกลไกหนึ่งที่ Regulator ใช้ในการลดการผูกขาดในกิจการมือถือ หลักการคือ Regulator บังคับ Operator ให้เปิดโครงข่ายของตัวเองให้ผู้อื่นใช้ทำตลาด (บังคับขายส่ง) ทำให้เกิดการแข่งขันในการขายปลีก (Retail) ด้วยหลักการแบบนี้ ตลาดของการให้บริการมือถือจะถูกแยกออกเป็นสองตลาดคือ Wholesale กับ Retail โดย Regulator จะต้องมีกลไกในการควบคุมไม่ให้ Operator (ซึ่งเป็นทั้งผู้ขายส่งและขายปลีก) ตั้งราคาอันเป็นการเอาเปรียบรายย่อยที่จะเข้ามาทำธุรกิจ MVNO และไม่เกิดการแข่งขัน
กลไกของ Regulator จะต้องลงลึกในรายละเอียดการคำนวณต้นทุนและกำหนดราคาขายส่งเพื่อให้รายย่อยสามารถแข่งขันกับ Operator ได้อย่างไม่เสียเปรียบจนเกินไป ยกตัวอย่างเช่นในยุโรปที่ MVNO หลายรายสามารถที่จะดำเนินธุรกิจได้เพราะ Regulator มีกฎเกณฑ์ที่เหมาะสม
อย่างที่กล่าวไปแล้ว ในเมืองไทยมีข้อความเกี่ยวกับ MVNO ตั้งแต่สมัยที่มีการให้ใบอนุญาต 3G แต่ธุรกิจ MVNO ในไทยก็ไม่สามารถเป็นเครื่องมือในการช่วยลดการผูกขาด เพิ่มการแข่งขันได้จริงๆ เพราะในกฎหมายหรือข้อบังคับของ Regulator ไม่เคยมีการลงรายละเอียด ข้อกำหนดเกี่ยวกับ MVNO ในไทยเป็นเพียงการระบุว่าให้ Operator ที่ได้ License ต้องจัดสรร Capacity ไว้ให้ MVNO อย่างน้อย 10-20% แต่ไม่มีการระบุหลักเกณฑ์เกี่ยวกับการกำหนดราคา การตรวจสอบต้นทุน ซึ่งสำคัญต่อการเข้าสู่ตลาดของ MVNO ดังนั้นสิ่งที่เกิดขึ้นคือ เมื่อ MVNO ที่อยากจะทำธุรกิจไปเจรจากับ Operator ก็จะพบว่าราคาขายส่ง AirTime และ Traffic ที่ Operator ให้นั้นแทบจะเป็นไปไม่ได้ในการทำธุรกิจให้มีกำไร เคยมี MVNO ในไทยเกิดขึ้นบ้างแต่สุดท้ายก็ไม่สามารถแข่งขันกับ Operator ได้
คำว่า MVNO น่าจะกลับมาอยู่ในความสนใจของผู้คนอีกครั้งเพราะมติ กสทช ในครั้งนี้มีการกล่าวถึง MVNO เป็นหนึ่งในมาตรการเยียวยา ที่ กสทช คิดว่าจะช่วยให้เกิดการแข่งขันในตลาดได้ และเป็นครั้งแรกที่มีการระบุราคาการขายต่อบริการไว้ในมติดังกล่าวด้วย อย่างไรก็ตามการคำนวณค่าบริการ รวมทั้งกระบวนการตรวจสอบข้อเท็จจริงเกี่ยวกับต้นทุนและราคาค่าบริการโทรคมนาคมนั้นเป็นเรื่องซับซ้อนและยากในการพิสูจน์ ดังนั้นเพียงแค่การกำหนดข้อความแบบนี้ไม่ได้เป็นการรับประกันว่า MVNO จะเป็นเครื่องมือที่ช่วยให้เกิดการแข่งขันในตลาดได้แต่อย่างใด
บทบาทของ MVNO กับการควบรวมกิจการ True & DTAC
MVNO ย่อมาจาก Mobile Virtual Network Operator เป็นกลไกหนึ่งที่ Regulator ใช้ในการลดการผูกขาดในกิจการมือถือ หลักการคือ Regulator บังคับ Operator ให้เปิดโครงข่ายของตัวเองให้ผู้อื่นใช้ทำตลาด (บังคับขายส่ง) ทำให้เกิดการแข่งขันในการขายปลีก (Retail) ด้วยหลักการแบบนี้ ตลาดของการให้บริการมือถือจะถูกแยกออกเป็นสองตลาดคือ Wholesale กับ Retail โดย Regulator จะต้องมีกลไกในการควบคุมไม่ให้ Operator (ซึ่งเป็นทั้งผู้ขายส่งและขายปลีก) ตั้งราคาอันเป็นการเอาเปรียบรายย่อยที่จะเข้ามาทำธุรกิจ MVNO และไม่เกิดการแข่งขัน
กลไกของ Regulator จะต้องลงลึกในรายละเอียดการคำนวณต้นทุนและกำหนดราคาขายส่งเพื่อให้รายย่อยสามารถแข่งขันกับ Operator ได้อย่างไม่เสียเปรียบจนเกินไป ยกตัวอย่างเช่นในยุโรปที่ MVNO หลายรายสามารถที่จะดำเนินธุรกิจได้เพราะ Regulator มีกฎเกณฑ์ที่เหมาะสม
อย่างที่กล่าวไปแล้ว ในเมืองไทยมีข้อความเกี่ยวกับ MVNO ตั้งแต่สมัยที่มีการให้ใบอนุญาต 3G แต่ธุรกิจ MVNO ในไทยก็ไม่สามารถเป็นเครื่องมือในการช่วยลดการผูกขาด เพิ่มการแข่งขันได้จริงๆ เพราะในกฎหมายหรือข้อบังคับของ Regulator ไม่เคยมีการลงรายละเอียด ข้อกำหนดเกี่ยวกับ MVNO ในไทยเป็นเพียงการระบุว่าให้ Operator ที่ได้ License ต้องจัดสรร Capacity ไว้ให้ MVNO อย่างน้อย 10-20% แต่ไม่มีการระบุหลักเกณฑ์เกี่ยวกับการกำหนดราคา การตรวจสอบต้นทุน ซึ่งสำคัญต่อการเข้าสู่ตลาดของ MVNO ดังนั้นสิ่งที่เกิดขึ้นคือ เมื่อ MVNO ที่อยากจะทำธุรกิจไปเจรจากับ Operator ก็จะพบว่าราคาขายส่ง AirTime และ Traffic ที่ Operator ให้นั้นแทบจะเป็นไปไม่ได้ในการทำธุรกิจให้มีกำไร เคยมี MVNO ในไทยเกิดขึ้นบ้างแต่สุดท้ายก็ไม่สามารถแข่งขันกับ Operator ได้
คำว่า MVNO น่าจะกลับมาอยู่ในความสนใจของผู้คนอีกครั้งเพราะมติ กสทช ในครั้งนี้มีการกล่าวถึง MVNO เป็นหนึ่งในมาตรการเยียวยา ที่ กสทช คิดว่าจะช่วยให้เกิดการแข่งขันในตลาดได้ และเป็นครั้งแรกที่มีการระบุราคาการขายต่อบริการไว้ในมติดังกล่าวด้วย อย่างไรก็ตามการคำนวณค่าบริการ รวมทั้งกระบวนการตรวจสอบข้อเท็จจริงเกี่ยวกับต้นทุนและราคาค่าบริการโทรคมนาคมนั้นเป็นเรื่องซับซ้อนและยากในการพิสูจน์ ดังนั้นเพียงแค่การกำหนดข้อความแบบนี้ไม่ได้เป็นการรับประกันว่า MVNO จะเป็นเครื่องมือที่ช่วยให้เกิดการแข่งขันในตลาดได้แต่อย่างใด