1: ทำไมพระเจ้าปดุงวางทหารพม่า 88,000 คนที่ด่านเจดีย์สามองค์ ทำไมไม่แบ่งทัพไปทางเหนือหรือใต้?
: เพราะ เส้นทางสายตต.นั้น สั้นที่สุด และเป็นกองทัพที่จะเดินเข้าโจมตีกรุงศรีอยุธยาครับโดยตรงครับ ซึ่งอังวะคาดว่าน่าจะมีการต้านทานจากเราหนักที่สุดก็ตรงนี้  จึงจัดทหารมาเพียบ

ส่วนทัพอื่นก็ส่งมาตามสภาพหัวเมืองรายทาง


2: ทำไมพระเจ้าปดุงส่งทหารมาตีกาญจนบุรีแค่ 15,000 คนเอง?
:  ไม่ใช่ว่าส่งมาแค่ ๑๕,๐๐๐ คน  แต่มันลงมาได้เท่าได้เพียงกองเดียว ก็คือ หน่วยที่ ๔ ครับ เพราะ เราตั้งทัพดักไว้ตรงทางลงเขาที่ลาดหญ้า ทำให้กองทัพอังวะที่ยกขบวนกันมา"ติด"อยู่ตามยอดเขา  

ต้องลบภาพถนนสายเอเชียตรงสุดชายแดนกาญจยบุรีทั้งไปก่อน สมัยนั้นกองทัพจะใช้วิธ๊เดินผ่านเส้นทางผ่านช่องเขา เพื่อให้ขบวนเกวียนสามารถแรถแล่นผ่านได้ด้วย
ดังนั้น พอเราปิดเส้นทางลงเขาที่ลาดหญ้าไว้ได้ อังวะจะส่งมากี่หน่วย หรือกี่หมื่นคน สุดท้ายกำลังคนทั้งมวลก็จะมาติดออกันอยู่ที่เชิงเขา  และ เวลาเข้าตีก็ต้องยกพลกรูกันออกมาตีแนวค่ายที่เราวางกำลังไว้  ไม่สามารถจัดพยุหะกระบวนเข้าใส่ฝ่ายเราไหว


3: แม้จะมีจำนวนทหารมากกว่าสองเท่า ทำไมมหาสุรสิงหนาทใช้เวลาสู้กับทัพพม่าเกินสองเดือน?

: ต้องการตีทัพพม่าให้แตกย่อยยับ โดยที่สูญเสียไม่มากนัก จึงต้องบั่นทอนกำลังทหารพม่าเท่าที่จะสามารถทำได้  ต้องไม่ลืมว่าสงครามไม่ได้จบที่แนวรบตต. ยังมาแนวรบทางสายเหนือ-ใต้รออยู่
อีกอย่าง หน่วยที่ ๔ ของพม่าแม้จะติดอยู่ในซอกเขา แต่มีข้อได้เปรียบด้านชัยภูมิเช่นกัน คือ ตั้งค่ายอยู่บนที่สูง และ ปราการค่อนข้างคับขันทางแคบ ยากต่อการเข้าตีให้แตกง่ายๆ


4: ทำไม ร.1 ต้องกลัวมหาสุรสิงหนาทแพ้ยุทธการที่ลาดหญ้าจงต้องเสนอยกทัพ 20,000 คนมาช่วย?

: ก็เป็นความรอบคอบครับ กำลังพลเกือบ ๙ หมื่น : ๓ หมื่นคน มันต่างกันพอสมควร หากมีอะไรผิดพลาดนิดเดียวนี่คือ พังทั้งแผ่นดิน อีกทั้ง รัชกาลที่ ๑ ไม่ทรงอยู่หน้าสนามรบ ไม่รู้สภาพการณ์ย่อมวิตกเป็นธรรมดาครับ

5: หลังจากที่มหาสุรสิงหนาทสู้ชนะพม่าที่ลาดหญ้า เขาส่งพระยากลาโหมราชเสนาและพระยาจ่าแสนยากรไปตีกองทัพของเจ้าเมืองทวายจำนวน 3,000 คนที่เขางู ฝ่ายไทยมีจำนวนคนกี่นาย?

: ไม่ทราบหลักการจัดทัพครับ คิดแยกได้เยอะ แต่คาดว่าราวๆ ๗-๑๐,๐๐๐ นาย


6: ทำไมสะโดศิริมหาอุจนาต้องใช้จำนวนทหาร 30,000 คนไปตีลำปาง? เมืองแข็งแรงขณะนั้นเลยหรือ?
: ทจากประวัติการณ์ที่ผ่านมากำลังสนับสนุนสำคัญของกรุงเทพธนบุรีก็คือ หัวเมืองเหนือครับ ฝากผลงานรอยช้ำให้กับกองทัพพม่าไว้มากมายตั้งแต่ยุคธนบุรี โดยเฉพาะปี ๒๕๑๘ ที่เล่นงานทัพอะเเซโหว่งจีซะเสียศูนย์กลับบ้าน

งานของหน่วยที่ ๓ จึงเป็นการกวาดล้างหัวเมืองเหนือทั้งหมดครับ  ไม่ใช่จำเพาะแค่ ลำปาง โดยเป้าหมายจริงๆที่หน่วยนี้ต้องการทำลายคือ พิษณุโลก  แต่พอดีศึกนี้ กลายเป็นเมืองลำปางทำผลงานได้ดีที่สุด ในขณะที่พิษณุโลกเองที่ไม่ฟื้นตัวสงครามเก่าเลยจืดจางสนิท


7: พระเจ้ากาวิละมีจำนวนทหารกี่คนในประตูเมืองลำปาง?
: ไม่มีบันทึกไว้ชัดเจน  แต่สิ่งนึงที่หลายคนไม่ทราบก็คือ ครั้งที่พญาจ่าบ้านแห่งเชียงใหม่สิ้นชีวิตช่วงปี ๒๕๑๙ กองทัพเมืองเชียงใหม่ก็ตกค้างอยู่ที่เวียงลำปางจนสงคราม ๙ ทัพ
เมื่อรวมกับทหารของลำปางเอง ตีไว้ต่ำๆก็คงจะ ๗-๙ พันนาย แต่ไม่น่าเกิน ๑๐k


8: ทำไมสะโดศิริมหาอุจนาส่งเนเมียวสีหซุยไปตีหัวเมืองเหนือด้วยทหารแค่ 3,000 คน? จำนวนแค่นี้ทำอะไรได้?
:  จริงๆ คือ คือ หน่วยที่ ๓ ตีลำปางไม่แตกตามแผน ถ้าเปลี่ยนไว้ยุทธศาสตร์ ๙ ทัพจะเสียครับ เพราะ ตามแผนต้องบุกลงไปยึดพิษณุโลกให้ทันเวลาเพื่อรวมตัวกับหน่วยที่ ๙ ที่จะมาจากกำแพงเพชร  จึงแยกกองหน้าจำนวนล่วงหน้าลงมาก่อน  หากเจอแนวต้านฝ่ายเราแข็งๆค่อย คงค่อยขอกำลังลงมาเพิ่ม


9: ในยุทธการที่ปากพิง ฝั่งพม่ามีจำนวนคน 3,000 นาย ฝั่งไทยมีกี่คน?
: ฝ่ายพม่าภายหลังพญาตองอูทิ้งทัพหลังไว้ล้อมลำปางครับ ไม่ได้ระบุจำนวนชัดเจน  แต่การล้อมเมืองขนาดลำปางไว้ คาดว่าต้องใช้กำลังพลไม่ต่ำกว่า ๑๐k
ดังนั้น หน่วยที่ ๓ ตอนมาปากพิงอาจจะมีคนราวๆ ๒๐k หรือน้อยกว่า...
ส่วนกองพลที่ ๑ ฝ่ายเรามี ๑๕k  ตั้งที่ใต้ปากพิง แต่แบ่งกำลัง ๕,๐๐๐ นายไปสัดหน่วยที่ ๙ ของพม่า จึงเหลือทหารเพียง ๑๐k ขวางไว้

ภายหลังทัพหลวงจากกทม.ยกกำลังเข้ามาช่วย ฝ่ายเราจึงมีจำนวนทหารเพิ่มเป็น ๔๐k ตอนเข้าตีค่ายพม่าปากพิง มากพอพอที่จะถล่มทหารพม่าจำนวนน้อยกว่า ๒๐k สบายๆ

10: ระหว่างที่สยามรบกับพม่าอยู่ ทำไมจักรพรรดิกวางจุงไม่บุกสยามเพื่อแค้นที่ไทยบุกปีก่อน?


11: จันกับมุกมีจำนวนนายกี่คนในเมืองถลาง?
: ไม่มีบันทึกครับ  แต่ลองเกรงกลัวทหารเรือพม่าเพียง ๓,๐๐๐ นายขนาดนั้น ตัวเมืองถลางคงมีกำลังคนน้อยกว่ามาก คงราวๆ ๑ พันนายกว่าๆ





12: ตอนที่มหาสุรสิงหนาทเดินทัพไปทางภาคใต้ ทำไมพระเจ้าปดุงไม่ส่งทัพเพิ่มมาที่กาญจนบุรี?
:  ไม่มีเสบียงพอครับ
และ สมมติว่า จะกัดฟันยกมารบกับเราอีกรอบ ก็ไม่ใช่เข้ามาถึงภายใน ๑-๒ วัน ต้องมีการจัดกองทัพกันใหม่ เดินป่าข้ามเขา ไส้ศึกของเราที่เมาะลำเลิงคงส่งใบบอกเข้ามารายงานกรุงศรีฯละครับ


13: เจ้าพระยานครพัฒน์ถูกหลอกโดยแกงหวุ่นแมงยีว่ากรุงเทพแตกแล้วได้ไงจังเลยตอนตั้งทัพที่แม่น้ำตาปี?

: จากผลงานอดีตสมัยกรุงฯแตก ที่ปลัดเมืองนครฯนั่งเมืองเปล่าๆปลี้ๆถึง ๓ ปี โดยไม่ได้ขยายอิทธิพล จนถูกพระเจ้ากรุงธนฯตีแตกนี่ก็พอบ่งบอกได้หลายๆสิ่งครับ


14: ส่งทหารกี่คนใต้มหาสุรสิงหนาทพระยากลาโหมราชเสนาและพระยาจ่าแสนยากรไปตีกองทัพพม่าที่ไชยา และกองทัพพม่าใต้เนเมียวคุงนะรัตมีทหารกี่คน?
: ไม่ทราบสูตร  หน่วยที่ ๑ ตอนนั้นมีทหารเหลือ ๗ พันนาย( อีก ๓ พันนายแยกไปตีเกาะภูเก็ต) กองหน้าที่ยกไปไชยาน่าจะมีจำนวน ๒-๓ พันนาย
ส่วนกองทัพไทยยกลงมา ๒๐,๐๐๐ นาย  แต่ไม่แน่ใจว่าจัดสูตรไหน
ก.  ๕,๐๐๐ : ๑๐,๐๐๐ : ๕,๐๐๐  หรือ
ข.  ๖,๐๐๐ :   ๘,๐๐๐ : ๖,๐๐๐

15: ทำไมเจ้าพระยาธรรมาธิกรณ์โดนทำโทษแต่เจ้าพระยานครพัฒน์ไม่โดน?