.


ข้อเท็จจริงเกี่ยวกับลา

ลา ภาษาอังกฤษเรียกว่า Burros หรือ Asses
ลามีหูที่ยาวและห้อย  มักจะมีขนมากกว่า
ลูกพี่ลูกน้องตระกูลม้า  ม้าและม้าลาย
พวกมันเป็นสมาชิกของตระกูล Equidae
ซึ่งรวมถึงม้า และ ม้าลาย ด้วย
พวกมันดูเหมือนลูกพี่ลูกน้องของม้า มาก


ลามีขนาดใหญ่ขนาดไหน

ลามีสามประเภทหลัก คือ
ลาป่า ลาดุร้าย และ ลาเลี้ยง
ลาป่าโดยทั่วไปจะโตราว 49 นิ้ว (125 ซม.)
จากกีบถึงไหล่/หนักราว 551 ปอนด์ (250 กก.)

ลาที่เลี้ยงไว้จะมีขนาดแตกต่างกันไป
ขึ้นอยู่กับวิธีการเพาะพันธุ์ /คัดเลือกสายพันธุ์
ตามรายงานของ Oklahoma State University
มีลาที่เลี้ยงไว้ 8 สายพันธุ์ 
(เชื้อสายที่รักษา/ขจัดลักษณะบางอย่าง
ผ่านการคัดเลือกโดยเฉพาะเจาะจง)

โดยเฉลี่ยแล้ว  ลาเลี้ยง
จะมีขนาดเล็กกว่าลาป่าเล็กน้อย
โดยทั่วไปแล้วจะมีน้ำหนักตั้งแต่
400 ถึง 500 ปอนด์ (180 ถึง 225 กก.)
วัดจากกีบถึงไหล่ได้ 36-48 นิ้ว (92-123 ซม.)

.

---

.


ลาพันธุ์ที่เล็กที่สุดคือ ลาขนาดเล็กตาม
University of Michigan's Animal Diversity Web 
วัดจากกีบถึงไหล่เพียง 36 นิ้ว (92 ซม.)
และน้ำหนักน้อยกว่า 400 ปอนด์ (180 กก.)
.
.

Mammoth stock ลาที่ใหญ่ที่สุด
วัดจากกีบถึงไหล่ 56 นิ้ว (143 ซม.)
น้ำหนักราว 950 ปอนด์ (430 กก.)

.

 
ลาอาศัยอยู่ที่ไหนบ้าง


ลาป่าพบได้ในทะเลทรายและทุ่งหญ้าสะวันนา
ในแอฟริกาเหนือตั้งแต่โมร็อกโก โซมาเลีย
ในคาบสมุทรอาหรับและในตะวันออกกลาง

อีกประเภทคือ Equus kiang ลาป่าทิเบต
พบได้ในจีน ทางตอนเหนือของปากีสถาน
อินเดีย เนปาล และภูฏาน

ในทางกลับกัน ลาเลี้ยง มีอยู่ทั่วโลก
แต่พวกมันชอบพื้นที่ที่แห้งและอบอุ่น
ตัวอย่างเช่น ลา Abyssinian 
มีการคัดสายพันธุ์ในเอธิโอเปีย
ลา Anatolia มีการคัดสายพันธุ์ในตุรกี
ตามข้อมูลของ Oklahoma State University
.
.


นิสัยของลาเป็นเช่นใด


ลาตัวผู้ เรียกในภาษาอังกฤษว่า  Jacks
ลาตัวเมีย เรียกว่า Jennets หรือ Jennies
ลาเป็นสัตว์สังคม/มักอาศัยอยู่กันเป็น ฝูง
ฝูงลาป่ามักจะนำโดย ลาตัวผู้ จ่าฝูงเพียงตัวเดียว
และมีลาตัวเมียหลายตัว กับลูก ๆ
แต่บางครั้งพบฝูงลาป่าขนาดใหญ่
ที่มีลาตัวผู้หลายตัวรวมอยู่ในฝูงด้วย

ตราบใดที่ลาตัวผู้ที่มาสมทบในฝูง
ยอมจำนนต่อจ่าฝูง  ที่มีอำนาจเหนือกว่า
ทุกอย่างจะดำเนินไปอย่างราบรื่น
ลาดูเหมือนไม่มีความผูกพันทางสังคม/ผูกใจเจ็บ
แบบเวลาต่อสู้กัน ใครแพ้ตาย แพ้ขอเอาคืน
หรือหงอยไปเลย หรือถูกไล่ออกจากฝูง
อย่างในฝูงสัตว์ชนิดอื่น เช่น ช้าง ลิง
ฝูงลาป่ามักจะเลิกรา/เลิกกัดต่อกันไปอีก
แล้วปรองดองสมานฉันท์กับลาสมาชิกใหม่

ลามักจะพักผ่อนในช่วงที่ร้อนที่สุดของแต่ละวัน
พวกมันจะกระฉับกระเฉงมากขึ้นในช่วงเช้า/เย็น
ตอนที่ออกเดินทาง และหาหญ้ากินกันในฝูงลา

โดยทั่วไปแล้วลาเลี้ยงจะถูกใช้ขนของ/ให้นม
ตาม Global Invasive Species Database

บางครั้ง ลาได้รับการฝึกฝนให้ปกป้อง
ปศุสัตว์อื่น ๆ มักเป็นฝูงแกะ
จากสัตว์นักล่า เช่น หมาป่า หมาจิ้งจอก นกอินทรี
เพราะโดยทั่วไปแล้ว เมื่อลาถูกคุกคาม
ลามักจะโจมตีโต้ตอบ
และพร้อมจะปกป้องสัตว์อื่น ๆ 
หากมันถูกผูกมัดติดไว้กับสัตว์อื่น
แต่ถ้าปล่อยเสรีอยู่ในฝูงแกะ มันจะไม่สู้นักล่า
ลาตัวใดไม่ได้เรื่องในการปกป้องฝูงสัตว์
จะถูกจำหน่ายทิ้ง/ยกเลิกการทำหน้าที่นี้
ตาม Donkey Sanctuary of Canada

.

---

.

ลากินอะไร


ลาเป็นสัตว์กินหญ้าที่ปกติชอบกินหญ้า 
แม้ว่าพวกมันจะกินไม้พุ่มและพืชทะเลทรายด้วย 
แทนที่จะฉีกหญ้าด้วยฟัน
ลาจะเคี้ยวต้นไม้ด้วยริมฝีปาก ดึงเข้าปาก
แล้วฉีกด้วยฟันแบน  บดลงไปเพื่อกลืนกิน


ลาเป็นสัตว์กินเนื้อด้วย

ลาสามารถกินอาหารได้มากถึง 6,000 ปอนด์ (2,722 กิโลกรัม) /ปี 
ตาม Global Invasive Species Database 
การกินจำนวนมหาศาลนี้เกี่ยวข้องกับ
ลาดุร้าย ซึ่งย้ายเข้าไปอยู่ในแหล่งที่อยู่อาศัย
และกินอาหารเป็นพวกสัตว์ในท้องถิ่นได้

.

---

.

ลาผสมพันธุ์อย่างไร

ลาที่ไม่สนใจว่า ใครอยู่ลำดับใดในฝูง
พวกมันผสมพันธุ์ไม่เลือกสายเลือดชิด/ไม่ชิด
นอกจากลาด้วยกันแล้ว กับสัตว์อื่น ๆ มันก็เอา
แต่ถ้าผสมพันธุ์กับ ม้า ม้าลาย
จะให้กำเนิดลูกผสม Hybrid

ลาตัวผู้ที่ผสมพันธุ์กับม้าตัวเมีย จะได้ ล่อ
ในขณะลาตัวเมียผสมกับม้าตัวผู้ จะได้ Hinny

ม้าลายผสมพันธุ์กับลา
จะได้ Zebroid Zonkey หรือ Zeedonk 
ตามรายงานของ University of Miami 

ลูกผสมตัวผู้มักจะเป็นหมัน/ปลอดเชื้อ
และไม่สามารถเป็นพ่อพันธุ์รุ่นต่อไปอีกได้
(ยกเว้นตัวเมียบางตัวที่ยังออกลูกผสมได้)

(มีผู้รู้บางท่านระบุว่า
ลูกม้าเพศผู้จะฉลาดมาก
ไม่ยอมผสมพันธุ์กับแม่มันตามธรรมชาติ
นัยว่า ป้องกันสายเลือดชิดเกินไป
/การบกพร่องทางรหัสพันธุกรรม

ม้าเพศผู้จะซาดิสต์เหมือนแมวตัวผู้
ชอบกัดเตะถีบม้าตัวเมียก่อนมีเพศสัมพันธุ์
แถวบ้านใครถูกเรียก พี่แมว เป็นอันรู้กัน)

ลาตัวเมียมีระยะเวลาตั้งท้องประมาณ 12 เดือน 
และลาทารกเรียกว่า  Foals
มีน้ำหนักแรกเกิด 19-30 ปอนด์ (8.6-13.6 กก.)
สามารถยืนขึ้นพรัอมเดินได้ 30 นาทีหลังคลอด
เมื่อครบ 5 เดือน ลูกทารกจะหย่านม
และเมื่ออายุ 2 ขวบจะโตพอที่จะผสมพันธุ์
โดยทั่วไปแล้ว ตัวเมียจะออกลูกใหม่ทุก ๆ ปี

.

---

•

แม้ว่าลาเลี้ยงจะไม่เสี่ยงต่อการสูญพันธุ์
ตามรายงานของ สหภาพนานาชาติเพื่อการอนุรักษ์ธรรมชาติ IUCN
ลาป่าในแอฟริกานั้นใกล้สูญพันธุ์อย่างยิ่ง
โดยเหลือผู้ใหญ่เพียง 23 ถึง 200 ตัวเท่านั้น
ลาป่าเอเชียจัดอยู่ในประเภทใกล้ถูกคุกคาม
โดยมีลาป่าประมาณ 28,000 ตัว
.
.


ข้อมูลเพิ่มเติม

ลาป่าดุร้ายหลายล้านตัวอยู่ทั่วออสเตรเลีย
ข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม
จาก Fact Sheets ของ
Australian Department of Sustainability, 
Environment, Water, Population and Communities

เรียนรู้เกี่ยวกับต้นกำเนิดของลา 
Donkey Sanctuary สหราชอาณาจักร

ลาที่เล็กที่สุดของสายพันธุ์เหล่านี้
ลาจิ๋ว  ที่  Oklahoma State University's Division of Agriculture
.

อนุกรมวิธานและการจำแนกประเภทของลา

Kingdom: Animalia 
Subkingdom: Bilateria 
Infrakingdom: Deuterostomia 
Phylum: Chordata 
Subphylum: Vertebrata 
Infraphylum: Gnathostomata 
Superclass: Tetrapoda 
Class: Mammalia 
Subclass: Theria 
Infraclass: Eutheria 
Order: Perissodactyla 
Family: Equidae Genus: Equus
 
Species:
 
Equus asinus — burro, donkey, ass
Equus hemippus — Syrian wild ass, achdari
Equus khur — Indian wild ass, khur
Equus africanus — African wild ass
 
Subspecies:

Equus africanus africanus — Nubian wild ass
Equus africanus somaliensis — Somali wild ass
Equus hemionus — Asiatic wild ass, onager, kulan
Equus hemionus hemionus — Mongolian wild ass
Equus hemionus kulan — kulan, Turkmenistani onager
Equus hemionus onager — Iranian onager
Equus kiang — Tibetan wild ass, kiang
Equus kiang holdereri — Eastern kiang
Equus kiang kiang — Western kiang
Equus kiang polyodon — Southern kiang
 
  

เรียบเรียง/ที่มา

https://bit.ly/3J7jFrG

.

---

.

ลา     ล่อ
ล่อ สัตว์ลูกผสมม้า-ลา ฉลาด อึด แต่ดื้อเป็นที่หนึ่ง
อยากรอดต้องกล้าผสมข้ามสายพันธุ์ “ล่อ-ลา-ม้า” ต้นแบบสัตว์ไฮบริด อึดถึกฉลาด

แหล่งข้อมูลเพิ่มเติม

https://bit.ly/3HCs8mE
https://bit.ly/3J43rzv
https://bit.ly/3scCHWI
https://bit.ly/34iFrKo
https://bit.ly/3GHpavT
https://bit.ly/34faI0W
https://bit.ly/3J5vNJJ
.