เราเคยได้ยินเสมอว่าฝรั่งสามารถล่าอาณานิคมได้มากมายเพราะอาวุธดี

ผมก็เคยเชื่อเช่นนั้น แต่มาสะดุดใจสงสัย เมื่อได้ดูรายละเอียดของสงครามพม่ากับอังกฤษ ซึ่งเกิดในปี ค.ศ.1824-1826 ก็ต้องสงสัยว่าอังกฤษมีอาวุธอะไรที่ดีกว่า เพราะลองดูสำรวจอาวุธของกองทัพอังกฤษ สมัยนั้นทหารอังกฤษก็ยังใช้ปืนคาบศิลาบรรจุปากลำกล้องยิงทีละนัด ไม่ได้ต่างจากพม่า เรือรบของอังกฤษก็ยังเป็นเรือใบ ปืนใหญ่อังกฤษก็ยังเป็นแบบบรรจุปากลำกล้องเหมือนที่เราเห็นในหนังโจรสลัด



อาวุธปืนหลักของกองทัพอังกฤษ
https://en.wikipedia.org/wiki/British_military_rifles

Baker Springfield รุ่น 1800 ปืนที่ทันสมัยที่สุดของอังกฤษในยุคนั้น 
https://en.wikipedia.org/wiki/Baker_rifle



ความได้เปรียบของอังกฤษน่าจะเป็นเพราะมียุทธวิธีทางทหารที่ดีกว่า ในขณะที่พม่ายังใช้ยุทธวิธีการรบที่โบราณ ไม่มีระบบบัญชาการภายในกองทัพที่ทันสมัยเหมือนของฝรั่ง ตัวอย่างเช่นการรบครั้งหนึ่ง แม่ทัพพม่าแต่งตัวเต็มยศกั้นสัปทนทองออกรบ กลายเป็นเป้าอย่างดีให้ทหารอังกฤษยิง พอแม่ทัพตายแค่นั้น พม่าถึงกับต้องถอยทัพ

ในความเห็นของผมนะ พม่าแพ้อังกฤษเพราะเรื่องยุทธวิธีทางทหารเป็นหลัก เรื่องอาวุธมีผลน้อยมาก แต่ที่พม่าอ้างว่าแพ้เพราะอาวุธ เพราะไม่อยากยอมรับว่าคนอังกฤษเก่งกว่า

ภาพวาดทหารปืนใหญ่อังกฤษ ค.ศ. 1825



ยุทธการย่างกุ้ง พ.ค.-ธ.ค. 1824
เรือรบอังกฤษก็ยังเป็นเรือใบ ส่งทหารลงเรือเล็กพายไปขึ้นบก