นาโถ แปลได้ว่า
1. อวสฺสย (อะ-วัด-สะ-ยะ) หมายถึง การสนับสนุน, การช่วยเหลือ, การป้องกัน, ที่พึ่ง
2. ปติฏฺฐา (ปะ-ติด-ถา) หมายถึง เครื่องค้ำจุน, ที่พึ่ง, การพำนักอยู่, พื้นฐาน, ความช่วยเหลือ, ผู้ช่วยเหลือ (ทางใจ), การสนับสนุนให้หลุดพ้น

สรณัง หรือ สรณ (สะ-ระ-นะ) แปลได้ว่า
1. ที่กำบัง, บ้าน
2. ที่พึ่ง, การป้องกัน

สองคำนี้ แปลได้คล้ายกัน ในส่วนที่สื่อถึงการเป็นที่พึ่ง เครื่องป้องกัน
แต่ นาโถ จะยังสื่อความหมายลึกลงไปถึง การค้ำจุน ช่วยเหลือ และสนับสนุนอีกด้วย


------------------------------------------------------------------

"พุทธัง ธัมมัง สังฆัง สรณัง คัจฉามิ" เป็นบทสวด ไตรสรณคมน์ ซึ่งแปลได้ว่า การถึงพระรัตนตรัยว่าเป็นที่พึ่งที่ระลึก

ไตรสรณคมน์ เป็นการน้อมกาย, วาจา, ใจ นำพระรัตนตรัยเข้าไปไว้กับตัว เพื่อแสดงว่ามีพระรัตนตรัยเป็นที่ระลึกนึกถึงและเป็นที่พึ่งตลอดไป แสดงตนเป็นพุทธมามกะ เป็นผู้รับนับถือพระพุทธศาสนา

อย่างไรก็ตาม เท่าที่เคยศึกษามา เข้าใจว่าการรับพระรัตนตรัย คงเป็นเพียงจุดเริ่มต้นที่สำคัญตามคติของชาวพุทธ เป็นความเห็นชอบ แต่ยังไม่สามารถช่วยให้บุคคลพ้นทุกข์หรือถึงความบริสุทธิ์ได้ หากคนผู้นั้นไม่ปฏิบัติด้วยตนเอง


อัตตาหิ อัตตโน นาโถ ตนเป็นที่พึ่งแห่งตน มีที่มาจากคำสอนในพระไตรปิฏก ซึ่งขอตัดทอนมาไว้บางส่วน ดังข้างล่างนี้

https://84000.org/tipitaka/attha/m_siri.php?B=25&siri=21

ตนแลเป็นที่พึ่งของตน บุคคลอื่นใครเล่า จะเป็นที่พึ่งได้เพราะบุคคลที่ฝึกตนดีแล้ว ย่อมได้ที่พึ่งอันได้โดยยาก

บาปที่ตนเองทำ เกิดในตน มีตนเป็นแดนเกิด ย่อมทำลายคนมีปัญญาทราม เหมือนเพชรที่เกิดจากหินทำลายแก้วมณี ฉะนั้น

ตนทำบาปกรรมเอง ก็เศร้าหมองเอง
ตนไม่ทำบาปกรรมเอง ก็บริสุทธิ์เอง
ความบริสุทธิ์ และไม่บริสุทธิ์ เป็นของเฉพาะตน
คนอื่นจะทำคนอื่นให้บริสุทธิ์ไม่ได้