บ้านยาย คือ สถานที่ที่ผมเคย วิ่งเล่นตอนวัยเด็ก  ช่วงตอนสัก ประมาณ สี่ ห้า ขวบ
หลังจากนั้น ครอบครัวผมก็ย้ายตามพ่อ ที่ต้องไปรับราชการในอีกจังหวัดหนึ่ง 
นานนานที แม่ถึงจะพากลับไปเยี่ยมยาย 
พอตอนโตมาหน่อย  ก็เห็นว่ายายอยู่กับน้าผู้หญิงที่บ้านเพียงสองคน 
ทางผมไม่ค่อยสนิทกับทาง ญาติพี่น้องของแม่เท่าไหร่ เพราะส่วนใหญ่จะอยู่กับญาติของพ่อมากกว่า
เลยไม่ค่อยได้รู้ตื้นลึกหนาบางของผู้ใหญ่ฝั่งยายมากนัก

กระทั่ง ช่วงวัยทำงาน  ยายก็เสีย แล้วครอบครัวผมก็แทบไม่ได้ไปแวะหาใครที่บ้านยายอีกเลย
จนพอผมได้ย้าย ไปทำงานที่จังหวัดที่บ้านเกิด  แม่ก็บอกให้ผมไปพักที่บ้านยาย เพราะไม่มีใครอยู่ ตั้งแต่ยายเสีย

"หลังจากแบ่งมรดกให้ลูกทุกคนแล้ว"
"น้าๆเอ็งเขาก็ไปอยู่ตามที่ตามทาง  ที่ยายแบ่งไว้ให้กันหมด"
เสียงแม่เล่าให้ฟังคร่าวๆ

แม่ผมได้ บ้านยายเป็นมรดกตกทอด เพราะเป็นพี่สาวคนโต
แต่แม่ก็ไม่เคยคิดจะไปอยู่ที่บ้านยายเลย ทิ้งร้างไว้หลายปี  ร่วมๆจะสิบปีแล้วมั้ง
พอได้ยินแม่เล่าเรื่องแบ่งมรดก ผมก็เลยสงสัยอะไรบางอย่างขึ้น เลยถามแม่ไปว่า

"อ้าว แล้วยาย แกทำมาหากินอะไรมาก่อนอะแม่"
"ทำไมแกถึงมีที่มีทางเยอะจัง แบ่งให้ลูกๆตั้งหกคนแหน่ะ"

แล้วแม่ก็เล่าเรื่องยายให้ฟัง พอจะสรุปได้ดังนี้ครับ
สมัยยายสาวๆ ยายทำขนมไปขายในเมือง ก็ไปขายตามสถานีรถไฟ ตามแหล่งท่องเที่ยวอะไรอย่างนี้แหละ
สมัยก่อนไม่มีร้านขายหรอก
ยายก็ใช้วิธีเอาขนม ใส่ตระกล้าแล้วก็เดินหิ้วขายแถวนั้น เหนื่อยตรงไหนก็นั่งพัก มีแรงก็เดินขายใหม่
แล้วอยู่ๆ ก็มีหนุ่มคนหนึ่ง หน้าตาดี มาเหมาขนมยาย ทุกวันไม่ขาดเลย
จนยายก็แปลกใจ เลยต้องถามชื่อเขาไปว่าเป็นใคร ทำไมมาเหมาขนม ได้ทุกวันอย่างนี้
เขาก็บอกว่าเขาทำงานอยู่แถวนี้แหละ แต่ก็ไม่ได้บอกอะไรยายมาก

หลังจากคุยกันไม่กี่ครั้ง ชายหนุ่มคนนั้นก็ให้คนมาสู่ขอยาย 
ยายตอนนั้นก็ยังเด็กมาก ไม่รู้จะตัดสินใจยังไงดี แต่แม่ของยาย ก็ดันยกให้เฉยเลย
แต่ด้วยความที่ ยายยังเด็กอยู่ ก็เลยแค่ทำพิธีหมั้นกันไว้ก่อน 

แล้วยายก็ย้ายไปอยู่ที่บ้านของผู้ชายคนนั้น
ใช่ชีวิตอยู่ด้วยกันระยะหนึ่ง
วันหนึ่งยายก็ ร้องไห้ฟูมฟายกลับมาที่บ้าน  บอกแต่ว่าไม่เอาแล้ว ขอเลิกกันดีกว่า
แม่ของยายก็ได้แต่ถามว่า เกิดอะไรขึ้น เขาตบเขาตีเอ็งหรือ มันเรื่องเป็นยังไง
แต่ยายก็ไม่เล่าอะไรให้ฟัง ได้แต่ร้องไห้แล้วก็เงียบ

หลังจากวันนั้น ชายหนุ่มก็มาตามหายายที่บ้าน มาง้อยายให้กลับไปอยู่ด้วยกัน
แม่ของยายก็เลยถามว่าเรื่องมันเป็นยังไง คุณตบคุณตีลูกสาวฉันหรือ มันถึงได้หอบเสื้อผ้าหนีมาแบบนี้
แล้วชายคนนั้นก็บอกว่า เขาเป็นคนจนๆ  ที่ทาง ที่บ้านอาจจะคับแคบไปบ้าง ขออย่ารังเกลียดเขาเลย

พอแม่ของยายได้ฟังแบบนั้นก็ให้ชายคนนั้นกลับไปก่อน เดี๋ยวจะคุยกับลูกก่อน
พอแม่ของยายได้คุยกับยายสองต่อสอง ว่ารังเกลียดที่เขาจนหรือลูก คนเรายากดีมีจน ของแค่เป็นคนดี มันก็ควรจะให้โอกาสเขานะลูก
แล้วยายก็เล่าให้แม่ของยายฟังว่า 

ยายไม่เคยคิดเรื่องที่เขาเป็นคนจนหรอก  แต่เขามีคู่หมั้นอยู่แล้ว
แล้วยาย ก็เอาจนหมายออกมาให้แม่ของยายดู 
เป็นจดหมายของแม่ผู้ชายคนนั้นส่งมา แล้ว ยายก็ถือวิสาสะเปิดอ่านก่อน
ใจความจนหมายเขียนประมาณว่า

สิ้นเดือนนี้ให้กลับบ้านด้วย ไม่ใช่ว่าไปเจอสาวคนอื่นแล้วหละ อย่าให้แม่ต้องเสียหน้าไปโดนคู่หมั้นลูกถอนหงอกเอานะ
เขามาเฝ้าถามตลอดว่าเมื่อไหร่ ลูกจะกลับมา

พอได้อ่าน  ยายก็รีบเก็บเสื้อผ้ามาเลย จดหมายนั่น ชายคนนั้นก็ยังไม่ได้อ่าน

พอแม่ของยายรู้ความจริง ก็ได้แต่ปลอบใจลูกสาวตัวเอง เรามันโดนเขาหลอกแล้วลูกเอ้ย.. ก็พากันร้องไห้
แล้วคืนนั้น ไฟก็ไหม้บ้านที่แม่กับยายอยู่ ต้องพากันขนข้าวขนของ หัวซุกหัวซุนกันจ้าละหวั่น
ที่สุดก็ได้แค่ เสื่อผืนหมอนใบกับเสื้อผ้าติดตัวมาไม่กี่ชิ้น
ไฟไหม้ครั้งนั้น   เป็นไฟไหม้ครั้งใหญ่สุดของที่นั่นเลย  
แม่ผมเล่าว่า ปัจจุบันตรงที่ถูกไฟไหม้ตรงนั้นก็กลายมาเป็นตลาดใหญ่จนถึงทุกวันนี้ 

พอไฟไหม้แล้ว ยายกับแม่ของยายก็พากันไปอยู่ที่บ้านญาติ ที่อยู่ในอีกหมู่บ้านหนึ่ง
แล้วก็ใช้ชีวิตหาเช้ากินค่ำกันอยู่พักใหญ่
ก็ได้ยินข่าวจากคนที่รู้จักกันบ้างว่า  มีผู้ชายมาตามหายาย แทบทุกวันเลย 
แต่ก็ไม่มีใครรู้ว่ายาย ย้ายไปไหน
เพราะคนที่รู้จักยาย แถวนั้นก็ถูกไฟไหม้บ้านกันหมด ต้องย้ายไปอยู่ที่อื่นกันหมดเลย

ยายเองพอรู้สึกผิดหวังกับชายคนนั้น ก็พยายามจะไม่ไปในเมืองอีก เพราะกลัวจะเจอเขา
เวลาผ่านไปนาน จนยายคิดว่าผู้ชายคนนั้นคงจะลืมยายแล้ว ยายก็เลยไม่ได้ระวังตัวเหมือนตอนแรกๆ
กระทั่งวันหนึ่ง ช่วงที่ยายนั่งขายของอยู่ที่ตลาดในหมู่บ้าน อยู่ๆก็มีผู้ชายคนหนึ่ง มาฉุดยายที่ตลาด
พอยายมองหน้าคนนั้นดีๆ ก็ถึงรู้ว่าเป็น ชายคู่หมั้น  นั่นเอง
ผู้ชายคนนั้นเขาก็บอกว่า แค่อยากคุยด้วยเฉยๆ  เขาไม่ทำอะไรหรอก
ยายก็เลยไม่ได้ขัดขืนอะไร ก็ตามเขาไปแต่โดยดี 
พอขึ้นรถไปด้วยกัน 
เขาก็พายายขับรถ หายไปเลย

 ผมฟังแม่เล่ามาถึงตรงนี้ ผมก็ตกใจเลย 
อ้าว แล้วแม่ของยายไม่พากันไปแจ้งความหรือครับ

แม่ผมก็เล่าต่อ 
ก็พากันไปแจ้งความแหละ แต่ก็ไม่ได้ข่าวคราวอะไรเลย เงียบหายไปเลยเป็นเดือนๆ

ตัดกลับมาที่ฝั่งยาย พอถูกผู้ชายคนนั้นจับตัวไป
ยายก็บอกความจริงให้เขารู้ว่า ยายรู้แล้วว่าเขามีคู่หมั้นอีกคน 
เพราะเห็นจดหมายจากแม่ของเขาที่ส่งมา
ชายคนนั้นก็จำนนด้วยหลักฐาน เขาก็เลยบอกว่า
นี่ผมจะพิสูจน์ให้ดูว่าผมรักคุณจริงๆ ผมจะไม่ไปไหน จะอยู่กับคุณตลอดไป
แล้วชายคนนั้นก็พายายขับรถข้ามจังหวัดไปไกล แล้วก็ไปหาห้องเช่าเล็กๆอยู่  แล้วก็หางานทำ
ด้วยความที่ เขาให้สัญญากับยายว่า ถ้าเขาลืมตาอ้าปากได้เมื่อไหร่ เขาจะพายายกลับบ้านเอง
ยายก็เลยยอมใช้ชีวิตอยู่กับเขาที่นั่น
แม้จะอดมื้อกินมื้อบ้าง แต่ยายก็บอกว่า เป็นช่วงที่มีความสุขที่สุด 
รู้สึกว่าอยู่ด้วยแล้วสบายใจ
แต่พออยู่ด้วยกันได้สักพักหนึ่ง ก็รู้สึกเหมือนว่า มีคนมาด้อมๆมองๆแถวบ้านเช่าที่ยายอยู่ 
ยายสังเกตดูทุกเช้าจะมีรถมาจอดอยู่ตรงข้ามหน้าบ้านเช่าแล้วสักพักก็จะไป 
แล้วช่วงสายๆก็จะมีรถคันเดิมมาจอดอีกแล้วก็ไป
พอเห็นแบบนั้นอยู่หลายวัน เลยเล่าให้เขาฟัง 
พอเขาได้ฟัง คืนนั้น เขาก็บอกให้เก็บข้าวเก็บของ แล้วพอเช้าก็พายาย หนีไปอยู่ที่อื่นเลย
ยายไม่เคยถามว่าเขาไปมีเรื่องอะไรมา 
แต่จะเกิดเหตุการณ์แบบนี้อยู่บ่อยๆ ยายได้แต่เงียบ 
และตอนนี้ ยายรักเขาเต็มหัวใจ จนไม่อยากคิดเลยว่า
ถ้าเขาไปทำผิดกฏหมายอะไรมา ยายจะรับสภาพได้ไหม
รู้แต่ว่า ต่อให้เขาทำผิดขนาดไหน ยายก็ยังรักเขา

วันหนึ่ง เขาพายายไปเที่ยว  ในที่แห่งหนึ่ง ช่วงที่ ยายไปเข้าห้องน้ำ
แล้วกำลังเดินกลับออกมา ก็มีผู้ชายสองคนมาแสดงตัว บอกให้ตามเขาไป 
แล้วผู้ชายคนหนึ่งก็บอกว่า รู้ไหมผู้ชายที่คุณคบอยู่คือใคร
ยายก็บอกไปว่า ไม่รู้ 
ชายคนนั้นก็บอกว่า เขาคือ หม่อมหลวง ทายาท คนเดียวของ หม่อม... 

เฮ้ยจริงดิแม่  !
พอผมได้ยิน ผมตกใจเลย 
"อ้าว แล้วทำไมเขาต้องมาตามล่าตัวด้วยหละแม่"

แม่ก็เล่าต่อ
ก็ทางหม่อมแม่ของท่าน ไม่อยากให้แต่งงานกับหญิงชาวบ้านธรรมดา เพราะได้หาคู่หมั้นที่มียศศักดิ์ ไว้ให้แล้ว
ก็เลยให้คนมาสืบเสาะดูว่า หม่อมเขามาอยู่กับใคร ที่ไหน 

พอวันนั้น ยายได้ฟังเรื่องราวทั้งหมด จากชายสองคน 
พอเดินกลับออกมา   ก็เจอ ท่านถูกกระชากขึ้นรถแล้ว
ยายได้แต่วิ่งไปหาที่รถ ร้องไห้ออกมาอย่างไม่รู้ตัว 
เพราะไม่ทันได้ตั้งตัว ไม่รู้เลยว่าจะต้องจากกันแบบนี้

หลังจาก  จากกันที่ตรงนั้นแล้ว ชายสองคนก็ขับรถมาส่งยายที่บ้านแม่ของยาย
ตั้งแต่วันนั้น ยายก็ไม่เคยเจอหม่อมอีกเลย 
แล้วก็กลายเป็นคน เหม่อลอย ไม่พูดไม่จากับใคร
เก็บตัวอยู่เงียบๆ
ทุกๆเย็นถ้ายายว่าง ยายจะมานั่งรอที่หน้าบ้าน เหมือนรอใครสักคน อย่างไม่มีจุดหมาย

แล้ววันหนึ่ง ก็มีรถหรูคันหนึ่งมาจอดที่หน้าบ้านยาย
มาถามหาคนชื่อนี้  ซึ่งก็เป็นชื่อยายนั้นแหละ

แล้วพอต้อนรับขับสู้กันแล้ว 
เขาก็ เอาพินัยกรรมมาเปิดอ่านให้ฟัง
หม่อม ได้ยกสมบัติบางส่วนให้ยาย ก่อนจะฆ่าตัวตาย
แล้วก็ฝากจดหมายฉบับหนึ่งที่เขียนไว้ก่อนตาย มาให้ยายด้วย

หลังจากนั้น ยายก็พอมีเงินมีทอง ซื้อที่ซื้อทางเก็บไว้บ้าง
จนมาได้แต่งงานกับตาของเราแล้วก็อยู่ที่บ้านหลังนั้น จนบั้นปลาย

"โหจริงหรือแม่"
ไม่เห็นแม่เล่าให้ฟังเลย 
ผมได้แต่พึมพำออกมา อย่างประหลาดใจ 

เสียงแม่หัวเราะ ก่อนจะพูดว่า
ก็วันๆ เอ็งสนใจใครซะที่ไหนหละ 

 

นี่ถ้าไปถึงบ้านยายแล้วก็ โทรมาบอกด้วยหละ 
ไม่รู้ว่าต้องซ่อม อะไรบ้าง ป่านนี้คงผุพังไปหมดแล้วมั้ง

เสียงแม่พูดส่ง ก่อนที่ผมจะขึ้นรถขับออกมา 

พอขับรถออกจากบ้านมาได้สักพัก นึกถึงเรื่องที่แม่เล่าแล้ว
อยากรู้จังเลย จดหมายฉบับนั้น หม่อมหลวงคนนั้น เขาเขียนอะไรมาถึงยายนะ

โปรดติดตามตอนต่อไป