16 กุมภาพันธ์ พ.ศ.2451 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงสั่งรูปถ้ำมองให้พระเจ้าลูกยาเธอ พระองค์เจ้าดิลกนพรัฐ 

(พระเจ้าลูกยาเธอ พระองค์เจ้าดิลกนพรัฐ )

ทรงนำขึ้นมาให้พระราชชายาฯ ได้ดูเล่นแก้เหงาระหว่างทางเสด็จกลับเชียงใหม่



(พระราชหัตถเลขาใน ร.5 ในแสงดาว ณ เชียงใหม่, รวบรวม, พระประวัติพระราชชายา เจ้าดารารัศมี (พิมพ์เป็นอนุสรณ์ในงานทำบุญ 100 วัน เจ้าแสงดาว ณ เชียงใหม่, เชียงใหม่ : โรงพิมพ์กลางเวียง, 2517, น.103)

......"ด้วยดิลกลาว่าจะขึ้นไปส่ง เผอิญ...ฝรั่งให้เอารูปถ้ำมองมาขาย จึงนึกว่าไปตามทางจะเปล่าเต็มที่ 
อ่านหนังสือตาลาย เผื่อจะหยุดดูรูปเล่นเปนการแก้รำคาญ แต่เสียดายเวลาไม่พอที่จะได้จดชื่อตำบลลงเปนหนังสือไทย 
นอกจากเมืองจีนแลญี่ปุ่น เปนที่ซึ่งเคยไปเที่ยวแล้วโดยมาก ที่เล่าถึงในหนังสือไกลบ้านก็มีมากตำบล 
ยังมีสวิสเซอร์แลนด์ เบลเยี่ยม แลฮอแลนด์ แต่เห็นว่าที่ส่งมาถึง 798 มากเต็มทีอยู่แล้วจะไม่มีที่เอาไปแต่เท่านี้ก็หนักพออยู่แล้ว 
ไม่แน่ใจว่าจะชอบฤาไม่...
แต่ถ้าพรุงพรังนักส่งให้ดิลกคืนมาเสียก็ได้ มันยังมีช่องที่จะส่งถึงได้ก็ส่งไปด้วยความคิดถึงเท่านั้น..."
(พระราชหัตถเลขาใน ร.5 ในแสงดาว ณ เชียงใหม่, รวบรวม, พระประวัติพระราชชายา เจ้าดารารัศมี (พิมพ์เป็นอนุสรณ์ในงานทำบุญ 100 วัน เจ้าแสงดาว ณ เชียงใหม่, เชียงใหม่ : โรงพิมพ์กลางเวียง, 2517, น.107-108)

กล้องถ้ำมองที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดเกล้าฯ ให้พระเจ้าลูกยาเธอพระองค์เจ้าดิลกนพรัฐ
ทรงนำขึ้นไปพระราชทานพระราชชายาไว้ดูเล่นแก้เหงาระหว่างการเดินทาง
กล้องถ้ามองนี้ บาทหลวงชาวฝรั่งเศส นำเข้ามาเผยแพร่จนแพร่หลายตั้งแต่ปลายรัชกาลที่ 3