เมื่อ 218 ปีที่แล้วจนถึงในวันที่ 19 กรกฎาคม1799 ที่กองทหารฝรั่งเศสในเมือง Rosetta ประเทศอียิปต์ค้นพบหินสีดำที่โดดเด่น ซึ่งสลักด้วยข้อความโบราณสามอย่าง โดยสองเป็นอักษรอียิปต์และอีกหนึ่งเป็นกรีก
 
ปัจจุบัน หินรู้จักกันในชื่อ " Rosetta Stone " เป็นกุญแจสำคัญในการถอดรหัสอักษรอียิปต์โบราณ และคำยังถูกบันทึกไว้ในภาษาอังกฤษ  
ซึ่งทุกวันนี้ การค้นหาในฐานข้อมูลวารสารทางวิทยาศาสตร์ของคำว่า "Rosetta Stone" จะได้ความหมายเชิงเปรียบเทียบอีกมากมายกว่าคำแปลจริงๆเกี่ยวกับสิ่งประดิษฐ์ของอียิปต์ 

ความหมายของมันมีตั้งแต่ หัวข้อต่างๆเช่น การถ่ายภาพทางการแพทย์ หลุมดำไปจนถึง "การเขียนโปรแกรมแบบไดนามิกเชิงมิติ" (อัลกอริทึม) ทั้งหมดได้รับการอธิบายว่าเป็น "Rosetta Stone" ซึ่งนักวิจัยหวังว่าจะได้พบกับความก้าวหน้าอื่นๆของความหมายของคำนี้บ้าง และสิ่งที่ทำให้ Rosetta Stone มีความพิเศษไม่ใช่ข้อความที่มี

British Museum ระบุว่า การค้นพบนี้เป็นส่วนหนึ่งของแผ่นพื้นหินขนาดใหญ่ที่แกะสลักด้วยคำสั่งที่สภาปุโรหิตรับรองความสำเร็จของ Ptolemy V ในฐานะผู้ปกครองเมื่อ196 ปีก่อนคริสตกาล ซึ่งเป็นวันครบรอบปีแรกของการราชาภิเษกของเขา  สิ่งที่ทำให้หินมีความสำคัญคือ วิธีการที่พระราชกฤษฎีกานี้ถูกเขียนขึ้น โดยในหินแผ่นเดียวกันมีระบบการเขียนที่แตกต่างกันถึงสามระบบ นั่นคือ อักษรกรีก , อักษรอียิปต์ "Demotic" และอักษรอียิปต์โบราณ

ในปี 1822 Jean-François Champollion นักวิชาการชาวฝรั่งเศสที่สามารถถอดรหัสอักษรอียิปต์โบราณ และได้เปิดเผยสิ่งที่ค้นพบเหล่านี้เพื่อการศึกษา  โดยข้อมูลและความหมายของ Rosetta Stones ในฐานะกุญแจสู่การการค้นพบที่ยิ่งใหญ่นี้เป็นกระบวนการที่ต้องใช้เวลาเกือบ 20 ปี

ผู้ที่ค้นพบ Rosetta Stone คนแรกคือนายทหารชาวฝรั่งเศสชื่อ Pierre François Xavier Bouchard ซึ่งพบเห็นมันในขณะที่เขาและคนของเขากำลังรื้อถอนกำแพงเพื่อขยายป้อม Julien ในเมือง Rosetta ซึ่งปัจจุบันเป็นเมืองท่าที่รู้จักกันในชื่อ Rashid  โดยกองทหารนี้เป็นส่วนหนึ่งของการรณรงค์ในอียิปต์ของนโปเลียนที่ครั้งหนึ่งได้เข้ามายึดครองประเทศ  พร้อมกับนำกลุ่มนักวิทยาศาสตร์จำนวนหนึ่งมาศึกษาดินแดนที่พวกเขาไม่คุ้นเคยแห่งนี้
 
Rosetta Stone เป็นหนึ่งในการค้นพบที่สำคัญที่สุดของแคมเปญสามปี และการเป็นเจ้าของมันกลายเป็นหนึ่งในประเด็นสำคัญในสงคราม  ซึ่งตามที่บันทึกไว้ในหนังสือ " Cracking Codes: The Rosetta Stone and Decipherment " (University of California Press, 1999) ทหารที่ค้นพบหินได้รีบรายงานต่อบุคลากรทางวิทยาศาสตร์ของนโปเลียนที่อยู่ใน Cairo ทันที  ซึ่งชุมชนวิทยาศาสตร์ได้ยอมรับถึงศักยภาพของหินว่า เป็นกุญแจสำคัญในการถอดรหัสรหัสของการเขียนอักษรอียิปต์โบราณ
 
ต่อมา ในขณะที่การรณรงค์ของฝรั่งเศสในอียิปต์เริ่มเสื่อมลง อังกฤษได้ส่งกองกำลังเข้ามาเพื่อผลักดันกลับ ซึ่งเป็นพยายามปกป้องอิทธิพลของตนเองในภูมิภาคนี้ด้วย  การครอบครองโบราณวัตถุของอียิปต์นั้นได้กลายเป็นจุดยึดระหว่างมหาอำนาจอาณานิคมทั้งสอง  โดยในปี 1801 นายพลฝรั่งเศส ที่ชื่อ
Jacques-Francois de Menou ที่ยึดครองเมือง Alexandria อ้างว่า Rosetta Stone เป็นสมบัติส่วนตัวของเขา เพื่อพยายามให้แน่ใจว่ามันยังคงอยู่ในมือของฝรั่งเศส  ซึ่งตามการบันทึกของ "Cracking Codes" ว่ามีคำขู่และข่าวลือว่าฝรั่งเศสอาจทำลายโบราณวัตถุแทนที่จะส่งมอบให้กับอังกฤษ

แต่ในที่สุด ในการส่งมอบหินและโบราณวัตถุอื่น ๆ นั้นได้รับการเจรจาระหว่างอังกฤษและฝรั่งเศส และตามเงื่อนไขของ Capitulation of Alexandria
ข้อตกลงที่ยุติการรณรงค์ของฝรั่งเศส  Rosetta Stone จึงลงเอยด้วยการเป็นของอังกฤษ  โดยมันมาถึงอังกฤษในเดือนกุมภาพันธ์ 1802 และกลายเป็นส่วนหนึ่งของการจัดแสดงใน British Museum ในเดือนมิถุนายนปีเดียวกัน

ภาษากรีก เป็นที่รู้กันว่าเป็นภาษาทางการปกครองของช่วงเวลา Ptolemaic period ในขณะที่ "Demotic" ใช้สำหรับการเขียนประจำวัน และอักษรอียิปต์โบราณถูกใช้เกี่ยวกับพิธี  ดังนั้น นักวิชาการจึงมั่นใจตั้งแต่เริ่มต้นว่า หินจะถ่ายทอดข้อมูลเดียวกันในสามสคริปต์ที่แตกต่างกัน งานแรกที่พวกเขาต้องเผชิญในขณะที่การศึกษา Rosetta Stone คือการถอดรหัส demotic  ซึ่งในเวลานั้นมีเพียงภาษากรีกโบราณเท่านั้นที่สามารถแปลได้

ในปี 1802 เดียวกันนั้น นักวิจัยชาวสวีเดน JH Akerblad ได้ตีพิมพ์บทความซึ่งเขาได้เปิดเผยคำศัพท์บางคำ โดยเปรียบเทียบกับภาษา the modern Coptic  และในระหว่างปี1814 - 1818  Thomas Young นักวิทยาศาสตร์ชาวอังกฤษเริ่มถอดรหัสรหัสบางส่วน (เขาใช้เวลาในช่วงวันหยุดฤดูร้อนตามการบันทึกของ "Cracking Codes") โดยสามารถถอดรหัสชื่อของ Ptolemy  และยังสามารถอนุมานความหมายของอักษรอียิปต์โบราณบางตัวได้ แม้ว่าเขาจะไม่เข้าใจความหมายที่กว้างขึ้นของอักษรนั้น
 
ในเวลาที่ผ่านมานั้น ชาวไอยคุปต์คิดว่าอักษรอียิปต์โบราณแต่ละตัวเป็นตัวแทนของคำๆเดียว แต่ในความเป็นจริง ก่อนการถอดรหัสของ Rosetta Stone จะเปิดเผยในที่สุด  อักษรอียิปต์โบราณบางตัวแสดงถึงคำหรือความคิด ในขณะที่บางตัวแสดงถึงเสียงพยัญชนะ และสัญลักษณ์บางอย่างแสดงทั้งสองอย่าง ขึ้นอยู่กับควรอ่านเป็นคำหรือเสียง
 

จากการบันทึกของ "Cracking Codes"  การก้าวหน้าทางวิทยาศาสตร์ครั้งสำคัญยิ่งนี้กับผ่านมาทาง Champollion ซึ่งมีอายุเพียง 9 ขวบเมื่อตอนพบหินครั้งแรก  โดยเขาได้เริ่มเผยแพร่เอกสารเกี่ยวกับภาษาศาสตร์อียิปต์โบราณเมื่อเขาอายุเพียง 16 ปี  แต่ในปี1814  Champollion ได้เขียนถึง The Royal Society of England เพื่อขอให้เขาได้หล่อหินซึ่งไม่ได้บอกรายละเอียดอย่างชัดเจนว่าทำไม ในขณะที่เขากำลังทำการแกะสลักแม่พิมพ์ 
 
อย่างไรก็ตาม  Champollion ยังคงพยายามกับปัญหานี้ต่อไป  เขาไม่ได้แค่จะใช้ Rosetta Stone เท่านั้นแต่เขายังรวบรวมตัวอย่างข้อความจากเพื่อนร่วมงานด้วย  และอย่างช้าๆจากการใช้ cartouches (ชื่อราชวงศ์) บน Rosetta Stone และข้อความอื่น ๆ เหล่านี้ เขาเริ่มคลี่คลายว่า อักษรอียิปต์โบราณเป็นส่วนผสมของสององค์ประกอบนั่นคือ สัญลักษณ์ที่สื่อถึงคำและสัญลักษณ์ที่ถ่ายทอดเสียง

ซึ่งหลานชายของเขา Aime Champollion-Figeac อ้างว่าวันที่ Champollion กำลังสร้างความก้าวหน้าที่ยิ่งใหญ่นี้ เขาก็วิ่งเข้าไปในห้องทำงานของพี่ชายแล้วตะโกนว่า "ฉันทำสำเร็จแล้ว" และเป็นลมหมดสติไป ซึ่งตามบันทึกใน "Cracking Codes" เกี่ยวกับเรื่องนี้เขาไม่ได้สติเป็นเวลาถึงห้าวัน
Champollion เปิดเผยการค้นพบของเขาสู่สาธารณะเมื่อวันที่ 27 กันยายน1822  และเสียชีวิตด้วยโรคหลอดเลือดสมองในปี 1832 ขณะอายุได้ 41 ปี

การค้นพบของ Champollion ยังคงอยู่ภายใต้การทะเลาะวิวาทและการโต้เถียงทางวิทยาศาสตร์ จนกระทั่งในปี 1866 หิน Tanis Stone ที่มีชื่อเสียงน้อยกว่ามากพิสูจน์ว่าเขาถูกต้อง โดยใน "Cracking Codes" ระบุว่า พระราชกฤษฎีกาอีกฉบับหนึ่งซึ่งเขียนด้วยอักษรอียิปต์โบราณ ภาษากรีก และภาษา "Demotic" ถูกพบในเมือง Tanis ประเทศอียิปต์ และได้รับการศึกษาโดย Karl Richard Lepsius นักอียิปต์ชาวปรัสเซียในปีนั้น 

หิน Tanis Stone ทำให้นักวิทยาศาสตร์ทำการเปรียบเทียบการทดสอบการแปล Rosetta Stone และได้ยืนยันผลการวิจัยของ Champollion ตอนนี้หินถูกเก็บไว้ในพิพิธภัณฑ์อียิปต์ในไคโร ส่วน Rosetta Stone ยังคงอยู่ที่ British Museum ซึ่งเป็นสถานที่ท่องเที่ยวยอดนิยม แต่ไม่ได้เป็นเรื่องของการวิจัยอีกต่อไป ซึ่งทางการอียิปต์เรียกร้องให้คืนหินเป็นระยะๆ
 
" สิ่งประดิษฐ์ที่ถูกขโมยมาจากอียิปต์จะต้องกลับมาที่เดิม " Zahi Hawass ผู้อำนวยการของสภาสูงสุดของโบราณวัตถุกล่าวไว้ในปี 2003
ซึ่ง Hawass ยังคงเรียกร้องให้ส่งหินกลับไปยังอียิปต์ จนกระทั่งเขาสูญเสียตำแหน่งในรัฐบาลอียิปต์ในปี 2011 ท่ามกลางความวุ่นวายของการปฏิวัติในประเทศในปีนั้น

ต่อมาในปี 2014 ผู้สืบทอดตำแหน่งของเขา Ahmed Saleh นักโบราณคดีอียิปต์เรียกร้องให้มีการนำกลับมาของหิน แต่พิพิธภัณฑ์อังกฤษปฏิเสธการเรียกร้องเหล่านี้โดยอ้างถึงข้อตกลงของยูเนสโกปี 1970 ที่ปฏิเสธสิทธิของอียิปต์ในการเรียกร้องสิ่งประดิษฐ์ใด ๆ ที่นำมาจากประเทศก่อนปี 1970 ตามรายงานของ Cairo Post ซึ่งล่าสุดในปี 2017 โบราณวัตถุที่มีการลักลอบขุดมีการส่งกลับไปยังอียิปต์เป็นประจำ แต่สิ่งของที่นำมาในช่วงยุคอาณานิคมพิสูจน์ได้ยากกว่าสำหรับอียิปต์ที่จะยึดคืน