พอดีมีคนถามคำถามเกี่ยวกับปัญหาการนอน
เลยอยากให้รู้โรคเกี่ยวกับการนอนอยู่ 2 อย่าง ที่อาจเจอได้บ่อยนะครับ
แนะนำให้ไปตรวจโดยเฉพาะถ้าคุณกรนมากๆ เพราะส่งผลหลายอย่างกับสุขภาพของเราครับ
1. เวลานอน จะมีอาการกระตุก "เฮือก" ขึ้นมา หรือมีอาการกรนแล้วหยุดหายใจเป็นพักๆ
อาจเป็นกลุ่มโรคหยุดหายใจระหว่างนอนหลับได้ (obstructive sleep apnea)
คนเป็นกันเยอะอยู่นะครับ ถ้าทิ้งไว้นานๆ ไม่ตรวจอะไร จะทำให้เกิดโรคหัวใจ โรคความดัน ไขมัน โรคปอด สมอง
เอาง่ายๆคืออีกหลายระบบเลยครับ เพราะการขาด oxygen ก็ทำให้ระบบต่างๆในร่างกายมันรวนไปหมดเลยครับ
วิธีการตรวจ ต้องทำการตรวจที่เรียกว่า sleep test/lab ดูค่า oxygen ระหว่างนอนหลับทำใน รพ. เท่านั้น
วิธีสังเกตอาการง่ายๆของโรคนี้ ได้แก่
- นอนกรนเสียงดัง
- อ่อนเพลีย ง่วงนอนมากในเวลากลางวัน
- นอนไม่หลับ หรือหลับไม่สนิท ชอบตื่นช่วงกลางคืนบ่อยๆ
- ถ้านอนกับแฟน ให้ลองถามแฟนว่า ตอนคุณนอนกรนมีอาการหยุดหายใจระหว่างกรนหรือไม่ (หรือสะดุ้งเฮือก)
- มีประวัติโรคความดันโลหิตสูง
- ฝันร้ายบ่อยๆ
- ปวดหัวตอนเช้า
- ไม่มีสมาธิ หรือความจำแย่ลง
- ผู้ชายที่มีคอสั้นหรืออ้วนมากๆมีโอกาสเป็นโรคนี้ได้มากครับ
อันนี้เบื้องต้นนะครับ ถ้ามีหลายข้อ ก็มีโอกาสเป็นโรคนี้สูงครับ
ควรไปตรวจละเอียดที่ รพ แผนก หู คอ จมูก หรือ อายุรกรรมโรคปอด/โรคการนอนหลับก็ได้ครับ
การรักษาอาจจะต้องไปใส่เครื่องช่วยตอนนอนหลับครับ หรือบางคนต้องไปผ่าตัดแก้ไขก็มีครับ
2. อาการผีอำ รู้สึกตัวว่านอนอยู่แต่ขยับตัวไม่ได้ คนไทย เรียกว่าผีอำ
แต่ทางการแพทย์มีปรากฏการนี้อยู่ครับ เรียกว่า sleep paralysis
สาเหตุจริงๆยังไม่ทราบแต่คาดว่าเกิดจากวงจรการนอนหลับครับ
โดยปกติคนเราขณะนอนหลับจะมีวงจรการนอนเรียกว่า rapid eye movement (REM) และ non-REM (NREM)
เวลาการนอนจะตัดเปลี่ยน REM และ NREM ทุกๆ 90 นาที
โดยการนอนจะเริ่มที่ NREM ก่อนซึ่งกินเวลา 70-80% ของการนอนของคนเราทั้งหมด
ช่วง NREM จะเป็นช่วงที่เรายังพอรู้สึกตัวอยู่บ้างกล้ามเนื้อมีการผ่อนคลายแต่ยังพอขยับได้
เมื่อครบประมาณ 90 นาทีการนอนเราจะตัดเข้าช่วง REM
REM เป็นช่วงหลับลึก การฝันของเราจะเกิดจากการหลับช่วงนี้
กล้ามเนื้อของเราทั้งหมดจะถูกปิดสวิตซ์ สมองของเราจะไม่สามารถสั่งให้แขนขาขยับได้
แต่บังเอิญถ้าคุณรู้สึกตัวตื่นมาในช่วง REM sleep นี้จะทำให้เกิดอาการผีอำ หรือ sleep paralysis ได้
เพราะกล้ามเนื้อของคุณถูกปิดสวิตซ์ สั่งการจากสมองให้กล้ามเนื้อขยับไม่ได้
โดยมักพบว่าคนที่รู้สึกตัวตื่นมาช่วง REM แล้วเกิด sleep paralysis มักพบในคนที่
- นอนหลับพักผ่อนไม่เพียงพอ
- เปลี่ยนเวลาการนอนหลับ
- เครียด
- หลับในท่านั่ง
- โรคการนอนหลับบางชนิด หรือโรคจิตเภชบางชนิด
- ใช้สารเสพติด
โดยปกติภาวะนี้พบได้ในคนทั่วไปไม่ต้องรักษา
ให้นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ และถูกเวลา ก็จะหายได้เอง
ยกเว้นคนที่เป็นโรคเครียด วิตกกังวลมาก
หรือเป็นโรคเกี่ยวกับการนอนหลับบางชนิดจึงควรไปพบแพทย์เพื่อรักษาครับ
ปล. ผมก็เคยเป็นครับ เคยนั่งหลับตอนฟังเลคเชอร์ รู้สึกตัวตลอดแต่ขยับไม่ได้เลยจนจบคาบ
by Dr.Boy SMED
references
[Spoil] คลิกเพื่อดูข้อความที่ซ่อนไว้http://sleepeducation.org/sleep-disorders-by-category/parasomnias/sleep-paralysis/overview-facts
https://www.webmd.com/sleep-disorders/sleep-paralysis
https://stanfordhealthcare.org/medical-conditions/sleep/nighttime-sleep-behaviors/sleep-paralysis.html
https://www.webmd.com/sleep-disorders/sleep-apnea/understanding-obstructive-sleep-apnea-syndrome
https://www.sleepfoundation.org/sleep-apnea/obstructive-sleep-apnea
ใครนอนกรนมากๆ แล้วร่างกายรู้สึกเพลียๆ ระวังโรคนี้ก็ดีนะครับ
เลยอยากให้รู้โรคเกี่ยวกับการนอนอยู่ 2 อย่าง ที่อาจเจอได้บ่อยนะครับ
แนะนำให้ไปตรวจโดยเฉพาะถ้าคุณกรนมากๆ เพราะส่งผลหลายอย่างกับสุขภาพของเราครับ
1. เวลานอน จะมีอาการกระตุก "เฮือก" ขึ้นมา หรือมีอาการกรนแล้วหยุดหายใจเป็นพักๆ
อาจเป็นกลุ่มโรคหยุดหายใจระหว่างนอนหลับได้ (obstructive sleep apnea)
คนเป็นกันเยอะอยู่นะครับ ถ้าทิ้งไว้นานๆ ไม่ตรวจอะไร จะทำให้เกิดโรคหัวใจ โรคความดัน ไขมัน โรคปอด สมอง
เอาง่ายๆคืออีกหลายระบบเลยครับ เพราะการขาด oxygen ก็ทำให้ระบบต่างๆในร่างกายมันรวนไปหมดเลยครับ
วิธีการตรวจ ต้องทำการตรวจที่เรียกว่า sleep test/lab ดูค่า oxygen ระหว่างนอนหลับทำใน รพ. เท่านั้น
วิธีสังเกตอาการง่ายๆของโรคนี้ ได้แก่
- นอนกรนเสียงดัง
- อ่อนเพลีย ง่วงนอนมากในเวลากลางวัน
- นอนไม่หลับ หรือหลับไม่สนิท ชอบตื่นช่วงกลางคืนบ่อยๆ
- ถ้านอนกับแฟน ให้ลองถามแฟนว่า ตอนคุณนอนกรนมีอาการหยุดหายใจระหว่างกรนหรือไม่ (หรือสะดุ้งเฮือก)
- มีประวัติโรคความดันโลหิตสูง
- ฝันร้ายบ่อยๆ
- ปวดหัวตอนเช้า
- ไม่มีสมาธิ หรือความจำแย่ลง
- ผู้ชายที่มีคอสั้นหรืออ้วนมากๆมีโอกาสเป็นโรคนี้ได้มากครับ
อันนี้เบื้องต้นนะครับ ถ้ามีหลายข้อ ก็มีโอกาสเป็นโรคนี้สูงครับ
ควรไปตรวจละเอียดที่ รพ แผนก หู คอ จมูก หรือ อายุรกรรมโรคปอด/โรคการนอนหลับก็ได้ครับ
การรักษาอาจจะต้องไปใส่เครื่องช่วยตอนนอนหลับครับ หรือบางคนต้องไปผ่าตัดแก้ไขก็มีครับ
2. อาการผีอำ รู้สึกตัวว่านอนอยู่แต่ขยับตัวไม่ได้ คนไทย เรียกว่าผีอำ
แต่ทางการแพทย์มีปรากฏการนี้อยู่ครับ เรียกว่า sleep paralysis
สาเหตุจริงๆยังไม่ทราบแต่คาดว่าเกิดจากวงจรการนอนหลับครับ
โดยปกติคนเราขณะนอนหลับจะมีวงจรการนอนเรียกว่า rapid eye movement (REM) และ non-REM (NREM)
เวลาการนอนจะตัดเปลี่ยน REM และ NREM ทุกๆ 90 นาที
โดยการนอนจะเริ่มที่ NREM ก่อนซึ่งกินเวลา 70-80% ของการนอนของคนเราทั้งหมด
ช่วง NREM จะเป็นช่วงที่เรายังพอรู้สึกตัวอยู่บ้างกล้ามเนื้อมีการผ่อนคลายแต่ยังพอขยับได้
เมื่อครบประมาณ 90 นาทีการนอนเราจะตัดเข้าช่วง REM
REM เป็นช่วงหลับลึก การฝันของเราจะเกิดจากการหลับช่วงนี้
กล้ามเนื้อของเราทั้งหมดจะถูกปิดสวิตซ์ สมองของเราจะไม่สามารถสั่งให้แขนขาขยับได้
แต่บังเอิญถ้าคุณรู้สึกตัวตื่นมาในช่วง REM sleep นี้จะทำให้เกิดอาการผีอำ หรือ sleep paralysis ได้
เพราะกล้ามเนื้อของคุณถูกปิดสวิตซ์ สั่งการจากสมองให้กล้ามเนื้อขยับไม่ได้
โดยมักพบว่าคนที่รู้สึกตัวตื่นมาช่วง REM แล้วเกิด sleep paralysis มักพบในคนที่
- นอนหลับพักผ่อนไม่เพียงพอ
- เปลี่ยนเวลาการนอนหลับ
- เครียด
- หลับในท่านั่ง
- โรคการนอนหลับบางชนิด หรือโรคจิตเภชบางชนิด
- ใช้สารเสพติด
โดยปกติภาวะนี้พบได้ในคนทั่วไปไม่ต้องรักษา
ให้นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ และถูกเวลา ก็จะหายได้เอง
ยกเว้นคนที่เป็นโรคเครียด วิตกกังวลมาก
หรือเป็นโรคเกี่ยวกับการนอนหลับบางชนิดจึงควรไปพบแพทย์เพื่อรักษาครับ
ปล. ผมก็เคยเป็นครับ เคยนั่งหลับตอนฟังเลคเชอร์ รู้สึกตัวตลอดแต่ขยับไม่ได้เลยจนจบคาบ
by Dr.Boy SMED
references
[Spoil] คลิกเพื่อดูข้อความที่ซ่อนไว้