การตัดกระเพาะแบบ Overstitch (โอ-เวอร์-สติช) คืออะไร
การเย็บกระเพาะแบบไร้แผล Overstitch ( Endoscopic sleeve gastroplasty by Overstitch ) คือ การผ่าตัดแบบใหม่
ซึ่งก่อนอื่นขอเล่าให้ฟังก่อนว่า การผ่าตัดกระเพาะแบบดั้งเดิมเมื่อยี่สิบปีก่อน คือการผ่าตัดเปิดหน้าท้อง แผลยาวเหยียดเป็นคืบ
เพราะจุดเริ่มต้นของการผ่าตัดกระเพาะลดน้ำหนัก จริงๆแล้วก็เริ่มจากการตัดกระเพาะทิ้งเนื่องจากเป็นมะเร็งกระเพาะอาหารนั่นเอง
ภายหลังกลับพบว่าคนไช้กลุ่มนี้น้ำหนักลดลง จึงมีการศึกษาจริงจังจนเริ่มนำมาใช้กับคนปกติที่ไม่เป็นมะเร็ง
แต่เพื่อลดน้ำหนักในคนที่ลดน้ำหนักไม่ได้ด้วยวิธีอื่นๆ
การผ่าตัดยุคนั้น ก็ต้องเข้าใจว่าเป็นการผ่าตัดแบบเปิดหน้าท้อง ในคนอ้วนที่มีโรคประจำตัวเยอะ เดาไม่ยากเลยใช่ไหมครับ
ว่าอัตราตายสูงลิ่วมาก เขาจึงมีกฏเข้มงวดในการกำหนดว่าใครควรผ่าบ้าง เช่นต้องอ้วนถึงเกณฑ์ มีโรคจากความอ้วน
ลดน้ำหนักด้วยวิธีอื่นๆไม่ได้ผลแล้วและใช้กฏนี้จนถึงปัจจุบัน
ต่อมามีการพัฒนาแบบส่องกล้อง ซึ่งหมายถึงการเจาะรูที่หน้าท้อง 3-5 รูแล้วสอดเครื่องมือเข้าไปตัด โดยไม่ต้องเปิดหน้าท้องอีก
อีกทั้งปรับอุปกรณ์ตัดกระเพาะแบบ staple คือตัดแล้วเชื่อมต่อแผลเลยทันทีเหมือนการหนีบถุงพลาสติคด้วยความร้อน
โดยไม่เสียเวลาเย็บ ส่วนกระเพาะที่ตัดออก ก็ลอดผ่านแผลออกมาก ทำให้การผ่าตัดใช้เวลาสั้นลงมาก
แผลหน้าท้องก็เป็นรูเล็กๆ ฟื้นตัวเร็ว อัตราตายและข้อแทรกซ้อนลดลงมากกว่าเก่า จึงค่อยๆเริ่มมีการผ่อนคลายกฏการผ่า
เพราะมันดูปลอดภัยกว่าเดิมมาก และได้ประโยชน์จริง สำหรับคนอ้วนที่มีโรค
แต่ตอนนี้มีมาใหม่อีกแล้ว คือแผลหน้าท้องก็ไม่ต้องเจาะ แต่ใส่อุปกรณ์ทั้งหมด เข้าไปทางปากแทน!!
วิธีการตัดกระเพาะแบบ Overstitch คือหลังจากคนไข้หลับ ก็เอาอุปกรณ์ส่องกล้องและอุปกรณ์ที่เรียกว่า Overstitch เข้าไปในปาก
อุปกรณ์นี้หน้าตาเหมือนปากนก มีไหมเกี่ยวไว้เรียบร้อย ก็จะหยิบผนังด้านในของกระเพาะ มาเย็บกับอีกผนังอีกด้านเข้าหากัน
ทำซ้ำๆกันหลายจุด ผลก็คือทำให้ปริมาตรของกระเพาะเล็กลง โดยไม่ต้องตัดกระเพาะออก มันจะเรียกว่าตัดกระเพาะก็ไม่เชิง
เหมือนการเย็บกระเพาะมากกว่า
ไหมที่ว่าจริงๆ ก็จะอยู่นาน เพราะเป็นไหมไม่ละลาย แต่อาจจขาดได้ ทำให้กระเพาะค่อยๆขยายออก แต่กว่าจะขาด
น้ำหนักก็ลดลงมามากพอสมควร เพราะกินน้อย อิ่มเร็ว การผ่าตัดแบบใหม่นี้ ไม่จำเป็นต้องนอนโรงพยาบาลหลายคืน
สามารถทำแล้วกลับบ้านได้ หรือบางราย อาจจะอยู่สังเกตอาการอีกเพียง 1 คืน ไม่ต้องดมยาสลบนาน
และลดความเสี่ยงจากการผ่าตัดได้มากกว่าวิธีเดิม
หลังคนไข้กลับบ้านแล้ว สามารถเริ่มต้นโปรแกรมลดน้ำหนักได้สบายมากขึ้น เนื่องจากความหิวลดลง
และอิ่มนานกว่าวิธีทานยาลดความอ้วนหรือการใส่บอลลูนลดน้ำหนัก
ประโยชน์ของการตัดกระเพาะแบบ Overstitch
ช่วยลดน้ำหนักอย่างถาวรและลดความเสี่ยงของโรคดังต่อไปนี้
· โรคอ้วนลงพุง
· โรคไขมันเกาะตับ
· โรคหยุดหายใจขณะหลับ
· โรคเบาหวาน ความดันโลหิตสูง
· โรคข้ออักเสบที่เกิดจาก น้ำหนักเกิน
ข้อดี Overstitch
· ไม่ต้องมีแผลหน้าท้อง ไม่มีการตัดกระเพาะออกไป แค่เย็บเข้าหากันเพื่อให้เล็กลง
· การผ่าตัดสั้นประมาณ 60-90 นาที ไม่ต้องดมยานาน ความเสี่ยงต่ำ
· ฟื้นตัวเร็วกว่า นอนค้าง รพ. เพียง 1 คืน
· ผลข้างเคียงหลังการผ่า ตามรายงานปัจจุบันค่อนข้างต่ำ
ข้อเสีย Overstitch
· ค่าใช้จ่ายสูงกว่า อุปกรณ์นำเข้าราคาแพง
· น้ำหนักที่ลดอาจจะไม่ถาวร ไหมอาจจะหลุดหรือกระเพาะขยายขนาดเองภายหลัง
· ไม่ได้ตัดส่วนที่ควบคุมความหิวที่ติดอยู่กับผนังกระเพาะออก ทำให้หิวเป็นปกติ แต่อิ่มเร็วเนื่องจากกระเพาะเล็กลง
· ลดน้ำหนักได้น้อยกว่าการผ่าตัดกระเพาะแบบสลีฟหรือบายพาส
· เป็นการรักษาที่ใหม่ ยังไม่มีผลวิจัยระยะยาว
ความเสี่ยง Overstitch
จนถึงปัจจุบัน การผ่าตัดแบบนี้พบว่ามีความเสี่ยงต่ำ เนื่องจากลักษณะการผ่าตัด ใช้เวลาสั้น ไม่มีแผลจากหน้าท้อง
เสียเลือดน้อยมาก ไม่มีความเจ็บปวดแผลจนลุกไม่ได้ หรือ ฟื้นตัวช้า
ผลข้างเคียงที่สำคัญมีเรื่องคลื่นไส้อาเจียนในช่วงต้นไม่กี่วันเท่านั้น เนื่องจากขนาดกระเพาะที่เล็กลง
ซึ่งแก้ไขได้โดยการทานอาหารเหลวไปก่อนสัก 2 อาทิตย์ จนค่อยๆ ปรับตัวมาทานอาหารปกติได้ในที่สุด
หลังการเย็บกระเพาะแบบไร้แผล จะทำให้ลดน้ำหนักได้ราว 20%-30% ใน 12 เดือน เช่น น้ำหนัก 100 กก
จะลดลงไป 20-30 กก เป็นต้น ซึ่งอาจจะน้อยกว่าการผ่าตัดกระเพาะแบบอื่น ที่เอากระเพาะและส่วนที่ความคุมความหิวออกไปเลย
การตัดกระเพาะแบบ Overstitch ดีไหม หรือ การผ่าตัดกระเพาะส่องกล้องแบบ sleeve ดีกว่า ?
ก็ต้องเทียบความคุ้มค่า ความเสี่ยง และความคาดหวังให้ดี ทุกแบบมีข้อดี ข้อเสีย มีค่าใช้จ่ายที่แตกต่างกัน
ไม่มีแบบไหนที่ดีที่สุด การทำ overstitch สามารถทำได้โดยศัลยแพทย์ทางเดินอาหารที่อบรมการผ่าตัดกระเพาะ
ซึ่งทำสลีฟหรือบายพาสอยู่แล้ว หรือจะทำโดยอายุรแพทย์ทางเดินอาหาร ที่ก็ชำนาญเรื่องการส่องกล้องกระเพาะก็ได้เช่นกัน
ราคา Overstitch
การตัดกระเพาะแบบ Overstitch ในประเทศไทย ปัจจุบัน (วันเขียนบทความคือ 5 พ.ค. 2563) อยู่ระหว่างการขออนุญาต
หน่วยงานสาธารณสุขและยังไม่มีที่ไหนเปิดให้บริการ Overstitch เลยยังไม่ทราบราคา
คือเท่าที่ทราบ มีศัลยแพทย์และอายุรแพทย์ทางเดินอาหารหลายที่เช่น ศิริราช จุฬา หรือคลินิกแถวสีลมซอย 3 ที่ดังๆเรื่องตัดกระเพาะ
ผ่านการอบรมการทำ Overstitch มาเรียบร้อยแล้ว จึงน่าจะเปิดบริการได้เร็วๆนี้ เป็นอีกหนึ่งทางเลือก
สำหรับคนที่กลัวดมยาหรือไม่อยากมีแผลหน้าท้อง
References
https://www.overstitch.com/
https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/endoscopic-sleeve-gastroplasty/about/pac-20393958
https://www.rattinan.com/en/overstitch-weight-loss-surgery-in-thailand/
การตัดกระเพาะแบบ Overstitch แบบไร้แผล มีของใหม่ให้เรียนรู้อีกแล้ว
การเย็บกระเพาะแบบไร้แผล Overstitch ( Endoscopic sleeve gastroplasty by Overstitch ) คือ การผ่าตัดแบบใหม่
ซึ่งก่อนอื่นขอเล่าให้ฟังก่อนว่า การผ่าตัดกระเพาะแบบดั้งเดิมเมื่อยี่สิบปีก่อน คือการผ่าตัดเปิดหน้าท้อง แผลยาวเหยียดเป็นคืบ
เพราะจุดเริ่มต้นของการผ่าตัดกระเพาะลดน้ำหนัก จริงๆแล้วก็เริ่มจากการตัดกระเพาะทิ้งเนื่องจากเป็นมะเร็งกระเพาะอาหารนั่นเอง
ภายหลังกลับพบว่าคนไช้กลุ่มนี้น้ำหนักลดลง จึงมีการศึกษาจริงจังจนเริ่มนำมาใช้กับคนปกติที่ไม่เป็นมะเร็ง
แต่เพื่อลดน้ำหนักในคนที่ลดน้ำหนักไม่ได้ด้วยวิธีอื่นๆ
การผ่าตัดยุคนั้น ก็ต้องเข้าใจว่าเป็นการผ่าตัดแบบเปิดหน้าท้อง ในคนอ้วนที่มีโรคประจำตัวเยอะ เดาไม่ยากเลยใช่ไหมครับ
ว่าอัตราตายสูงลิ่วมาก เขาจึงมีกฏเข้มงวดในการกำหนดว่าใครควรผ่าบ้าง เช่นต้องอ้วนถึงเกณฑ์ มีโรคจากความอ้วน
ลดน้ำหนักด้วยวิธีอื่นๆไม่ได้ผลแล้วและใช้กฏนี้จนถึงปัจจุบัน
ต่อมามีการพัฒนาแบบส่องกล้อง ซึ่งหมายถึงการเจาะรูที่หน้าท้อง 3-5 รูแล้วสอดเครื่องมือเข้าไปตัด โดยไม่ต้องเปิดหน้าท้องอีก
อีกทั้งปรับอุปกรณ์ตัดกระเพาะแบบ staple คือตัดแล้วเชื่อมต่อแผลเลยทันทีเหมือนการหนีบถุงพลาสติคด้วยความร้อน
โดยไม่เสียเวลาเย็บ ส่วนกระเพาะที่ตัดออก ก็ลอดผ่านแผลออกมาก ทำให้การผ่าตัดใช้เวลาสั้นลงมาก
แผลหน้าท้องก็เป็นรูเล็กๆ ฟื้นตัวเร็ว อัตราตายและข้อแทรกซ้อนลดลงมากกว่าเก่า จึงค่อยๆเริ่มมีการผ่อนคลายกฏการผ่า
เพราะมันดูปลอดภัยกว่าเดิมมาก และได้ประโยชน์จริง สำหรับคนอ้วนที่มีโรค
แต่ตอนนี้มีมาใหม่อีกแล้ว คือแผลหน้าท้องก็ไม่ต้องเจาะ แต่ใส่อุปกรณ์ทั้งหมด เข้าไปทางปากแทน!!
วิธีการตัดกระเพาะแบบ Overstitch คือหลังจากคนไข้หลับ ก็เอาอุปกรณ์ส่องกล้องและอุปกรณ์ที่เรียกว่า Overstitch เข้าไปในปาก
อุปกรณ์นี้หน้าตาเหมือนปากนก มีไหมเกี่ยวไว้เรียบร้อย ก็จะหยิบผนังด้านในของกระเพาะ มาเย็บกับอีกผนังอีกด้านเข้าหากัน
ทำซ้ำๆกันหลายจุด ผลก็คือทำให้ปริมาตรของกระเพาะเล็กลง โดยไม่ต้องตัดกระเพาะออก มันจะเรียกว่าตัดกระเพาะก็ไม่เชิง
เหมือนการเย็บกระเพาะมากกว่า
ไหมที่ว่าจริงๆ ก็จะอยู่นาน เพราะเป็นไหมไม่ละลาย แต่อาจจขาดได้ ทำให้กระเพาะค่อยๆขยายออก แต่กว่าจะขาด
น้ำหนักก็ลดลงมามากพอสมควร เพราะกินน้อย อิ่มเร็ว การผ่าตัดแบบใหม่นี้ ไม่จำเป็นต้องนอนโรงพยาบาลหลายคืน
สามารถทำแล้วกลับบ้านได้ หรือบางราย อาจจะอยู่สังเกตอาการอีกเพียง 1 คืน ไม่ต้องดมยาสลบนาน
และลดความเสี่ยงจากการผ่าตัดได้มากกว่าวิธีเดิม
หลังคนไข้กลับบ้านแล้ว สามารถเริ่มต้นโปรแกรมลดน้ำหนักได้สบายมากขึ้น เนื่องจากความหิวลดลง
และอิ่มนานกว่าวิธีทานยาลดความอ้วนหรือการใส่บอลลูนลดน้ำหนัก
ประโยชน์ของการตัดกระเพาะแบบ Overstitch
ช่วยลดน้ำหนักอย่างถาวรและลดความเสี่ยงของโรคดังต่อไปนี้
· โรคอ้วนลงพุง
· โรคไขมันเกาะตับ
· โรคหยุดหายใจขณะหลับ
· โรคเบาหวาน ความดันโลหิตสูง
· โรคข้ออักเสบที่เกิดจาก น้ำหนักเกิน
ข้อดี Overstitch
· ไม่ต้องมีแผลหน้าท้อง ไม่มีการตัดกระเพาะออกไป แค่เย็บเข้าหากันเพื่อให้เล็กลง
· การผ่าตัดสั้นประมาณ 60-90 นาที ไม่ต้องดมยานาน ความเสี่ยงต่ำ
· ฟื้นตัวเร็วกว่า นอนค้าง รพ. เพียง 1 คืน
· ผลข้างเคียงหลังการผ่า ตามรายงานปัจจุบันค่อนข้างต่ำ
ข้อเสีย Overstitch
· ค่าใช้จ่ายสูงกว่า อุปกรณ์นำเข้าราคาแพง
· น้ำหนักที่ลดอาจจะไม่ถาวร ไหมอาจจะหลุดหรือกระเพาะขยายขนาดเองภายหลัง
· ไม่ได้ตัดส่วนที่ควบคุมความหิวที่ติดอยู่กับผนังกระเพาะออก ทำให้หิวเป็นปกติ แต่อิ่มเร็วเนื่องจากกระเพาะเล็กลง
· ลดน้ำหนักได้น้อยกว่าการผ่าตัดกระเพาะแบบสลีฟหรือบายพาส
· เป็นการรักษาที่ใหม่ ยังไม่มีผลวิจัยระยะยาว
ความเสี่ยง Overstitch
จนถึงปัจจุบัน การผ่าตัดแบบนี้พบว่ามีความเสี่ยงต่ำ เนื่องจากลักษณะการผ่าตัด ใช้เวลาสั้น ไม่มีแผลจากหน้าท้อง
เสียเลือดน้อยมาก ไม่มีความเจ็บปวดแผลจนลุกไม่ได้ หรือ ฟื้นตัวช้า
ผลข้างเคียงที่สำคัญมีเรื่องคลื่นไส้อาเจียนในช่วงต้นไม่กี่วันเท่านั้น เนื่องจากขนาดกระเพาะที่เล็กลง
ซึ่งแก้ไขได้โดยการทานอาหารเหลวไปก่อนสัก 2 อาทิตย์ จนค่อยๆ ปรับตัวมาทานอาหารปกติได้ในที่สุด
หลังการเย็บกระเพาะแบบไร้แผล จะทำให้ลดน้ำหนักได้ราว 20%-30% ใน 12 เดือน เช่น น้ำหนัก 100 กก
จะลดลงไป 20-30 กก เป็นต้น ซึ่งอาจจะน้อยกว่าการผ่าตัดกระเพาะแบบอื่น ที่เอากระเพาะและส่วนที่ความคุมความหิวออกไปเลย
การตัดกระเพาะแบบ Overstitch ดีไหม หรือ การผ่าตัดกระเพาะส่องกล้องแบบ sleeve ดีกว่า ?
ก็ต้องเทียบความคุ้มค่า ความเสี่ยง และความคาดหวังให้ดี ทุกแบบมีข้อดี ข้อเสีย มีค่าใช้จ่ายที่แตกต่างกัน
ไม่มีแบบไหนที่ดีที่สุด การทำ overstitch สามารถทำได้โดยศัลยแพทย์ทางเดินอาหารที่อบรมการผ่าตัดกระเพาะ
ซึ่งทำสลีฟหรือบายพาสอยู่แล้ว หรือจะทำโดยอายุรแพทย์ทางเดินอาหาร ที่ก็ชำนาญเรื่องการส่องกล้องกระเพาะก็ได้เช่นกัน
ราคา Overstitch
การตัดกระเพาะแบบ Overstitch ในประเทศไทย ปัจจุบัน (วันเขียนบทความคือ 5 พ.ค. 2563) อยู่ระหว่างการขออนุญาต
หน่วยงานสาธารณสุขและยังไม่มีที่ไหนเปิดให้บริการ Overstitch เลยยังไม่ทราบราคา
คือเท่าที่ทราบ มีศัลยแพทย์และอายุรแพทย์ทางเดินอาหารหลายที่เช่น ศิริราช จุฬา หรือคลินิกแถวสีลมซอย 3 ที่ดังๆเรื่องตัดกระเพาะ
ผ่านการอบรมการทำ Overstitch มาเรียบร้อยแล้ว จึงน่าจะเปิดบริการได้เร็วๆนี้ เป็นอีกหนึ่งทางเลือก
สำหรับคนที่กลัวดมยาหรือไม่อยากมีแผลหน้าท้อง
References
https://www.overstitch.com/
https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/endoscopic-sleeve-gastroplasty/about/pac-20393958
https://www.rattinan.com/en/overstitch-weight-loss-surgery-in-thailand/