ปลาฉลามปากเป็ดจึงได้ถูกประกาศ เป็นสัตว์สูญพันธ์ุชนิดแรกของปี 2020 นี้   รู้จักกันในชื่อ "นากจีน" โดยปากของมันจะมีจะงอยปากที่ยื่นยาวตามรูป   ในอดีตมันถูกเรียกว่า "ราชาแห่งปลาน้ำจืด" เพราะมีขนาดลำตัวที่ใหญ่ โดยวัดความยาวสูงสุดได้ถึง 7 เมตรและมีน้ำหนักสูงสุดราวหนัก 250- 300 กิโลกรัม สถานที่อยู่อาศัย ปลาชนิดนี้สามารถพบได้ทั่วไปในแม่น้ำแยงซีของประเทศจีน

ฉลามปากเป็ดแยงซีเกียง (chinese paddle fish) มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า "Psephurus gladius" จัดเป็นปลาที่อยู่ในวงศ์ของปลาฉลามปากเป็ด (Polyodontidae) ซึ่งอยู่ในอันดับปลาสเตอร์เจียน (Acipenseriformes) โดยปลาในวงศ์นี้ปัจจุบันเหลือแค่ 2 ชนิดเท่านั้นคือฉลามปากเป็ดแยงซีเกียงที่มีถิ่นอาศัยอยู่ในลุ่มแม่น้ำฉางเจียง (แยงซีเกียง) และลำน้ำสาขาของประเทศจีนส่วนอีกชนิดคือฉลามปากเป็ดอเมริกาเหนือ (Polyodon spathula) ที่มีถิ่นอาศัยอยู่ในแม่น้ำมิสซิสซิปปีทวีปอเมริกาเหนือ

โดยปกติฉลามปากเป็ดแยงซีเกียงจะกินปลาเป็นอาหารขณะที่ญาติของมันอย่างฉลามปากเป็ดอเมริกาเหนือกลับกินแพลงตอนพืชเป็นอาหารแทน  
ขากรรไกรของปลาชนิดนี้สามารถยื่นออกมาได้ในขณะที่ขากรรไกรปลาฉลามปากเป็ดของอเมริกาไม่สามาถยื่นยาวออกไปคว้าเหยื่อได้

ฤดูผสมพันธุ์ของปลาฉลามปากเป็ดจีนอยู่ในช่วงกลางเดือนมีนาคมจนถึงต้นเดือนเมษายน ปลาที่หนักตั้งแต่ 25 กิโลกรัมขึ้นไป จะมารวมกันบริเวณพื้นที่กลางแม่น้ำที่มีท้องน้ำเป็นดินโคลนหรือทราย โดยช่วงที่ปลาตัวผู้ปล่อยน้ำเชื้อ น้ำบริเวณนั้นจะขุ่นราวกับสีน้ำนม ตัวเมียสามารถผลิตไข่ได้ถึง 100,000 ฟอง มีเส้นผ่าศูนย์ กลางราว 2.7 มิลลิเมตร สีเทาอมน้ำตาล

ด้วยการพัฒนาเศรษฐกิจที่เติบโตอย่างรวดเร็วของจีนในครึ่งศตวรรษที่ผ่านมาทำให้เกิดการใช้ประโยชน์อย่างเข้มข้นจากแม่น้ำแยงซี ทั้งการทำประมงเกินขนาด การสร้างมลพิษต่อแหล่งน้ำ การทำลายแหล่งน้ำธรรมชาติ และโดยเฉพาะอย่างยิ่งการสร้างเขื่อนขนาดใหญ่กั้นแม่น้ำ อย่างเขื่อน Gezhouba Dam ในช่วงปี 1970 ได้ขวางเส้นทางอพยพของฉลามปากเป็ดแยงซีเกียง ทำให้ประชากรพวกมันถูกแบ่งแยกและเสี่ยงต่อภาวะสูญพันธุ์

โดยตัวอย่างฉลามปากเป็ดแยงซีเกียงตัวสุดท้ายที่ถูกจับได้คือในปี ค.ศ.2003 ก่อนที่สัญญาณติดตามจะหายไปและไม่พบเห็นมันอีกเลยในช่วงปี 2005-2011 จนถูกขึ้นทะเบียนเฝ้าระวังเป็นสัตว์ใกล้สูญพันธุ์ระดับสูงจากสหภาพระหว่างประเทศเพื่อการอนุรักษ์ธรรมชาติ (International Union for Conservation of Nature/IUCN)

ล่าสุดทีมนักวิทยาศาสตร์จีนจากสถาบันวิจัยการประมงแยงซีเกียงเมืองอู่ฮั่นที่นำโดย เวย ฉีเหว่ย ได้ตีพิมพ์รายงานการสูญพันธุ์ของฉลามปากเป็ดแยงซีเกียงแล้วในวันที่ 23 ธ.ค. 2019 ที่ผ่านมาบนวารสาร "Science of The Total Environment" ซึ่ง IUCN ได้ประเมินเพื่อรับรองสถานะการสูญพันธุ์อย่างเป็นทางการแล้ว

โดยเวย ฉีเหว่ย ได้กล่าวต่อสื่อท้องถิ่นจีนอย่างฉู่เทียน เมโทรโพลิส เดลี่ (Chutian Metropolis Daily) ในวันศุกร์ที่ 3 ม.ค. 2020  ที่ผ่านมาว่า "แม้มันจะเป็นเรื่องน่าเศร้า แต่วิทยาศาสตร์ก็คือความเป็นจริงเป็นสิ่งที่เปลี่ยนแปลงไม่ได้ว่าฉลามปากเป็ดแยงซีเกียงได้สูญพันธุ์ไปจากโลกแล้ว" ด้วยขนาดที่ใหญ่และนิสัยสันโดษของมันทำให้เพาะเลี้ยงได้ยากมาก จึงไม่เหลือตัวอย่างมีชีวิตของฉลามชนิดนี้อีกแล้วในบ่อเพาะเลี้ยงต่างๆ

ฉลามปากเป็ดแยงซีเกียงหรือ ไป่ซุ่น ในภาษาจีนถูกจัดเป็นหนึ่งในทำเนียบ “สามราชาแห่งลุ่มน้ำแยงซีเกียง” ของสัตว์ที่สูญพันธุ์หรือใกล้สูญพันธ์เต็มที่แล้วในแม่น้ำแยงซีเกียง โดยสัตว์อีกสองชนิดที่อยู่ในรายชื่อนี้คือ โลมาแยงซีเกียง (Lipotes vexillifer) หรือ ไป๋จี๋ และปลาตะลุมพุกแยงซีเกียง (reeves shad ชื่อวิทยาศาสตร์ Tenualosa reevesii) ที่ถูกจัดว่าอยู่ในบัญชีสูญพันธุ์โดยปริยาย (Functionally Extinct)

ตั้งแต่ปี 2020 เป็นต้นไปรัฐบาลจีนไปประกาศกฏหมายห้ามจับปลาและทำประมงเป็นเวลา 10 ปีในเขตพื้นที่อนุรักษ์ความหลากหลายทางชีวภาพทั่วลุ่มน้ำแยงซีเจียง เพื่ออนุรักษ์สิ่งมีชีวิตมากกว่า 4,000 สายพันธุ์ที่ได้รับผลกระทบ  ตลอดลำน้ำแยงซีเกียงที่ยาวมากกว่า 6,300 กิโลเมตร ซึ่งกำลังถูกคุกคามอย่างหนักจากปัญหาการทำประมงเกินขนาด มลพิษทางน้ำ การจราจรทางน้ำที่คับคั่ง รวมไปถึงการสร้างเขื่อนที่ทำลายระบบนิเวศน์ลุ่มน้ำ   

 
ปลาฉลามปากเป็ดเป็นปลาโบราณที่คงรูปร่างมาตั้งแต่ยุคครีเตเชียส พวกมันแทบจะไม่เปลี่ยนแปลงรูปร่างเลย
(รูปภาพจาก : wikipedia.org และ Grande et al. 2002)

ปัจจุบันมีการค้นพบซากดึกดำบรรพ์ของปลาฉลามปากเป็ดอยู่สี่ชนิด สามชนิดถูกค้นพบที่ทวีปอเมริกาเหนือ อีกชนิดพบที่ปะเทศจีน ชนิดที่ถูกค้นพบที่จีนมีชื่อว่า Protopsephurus liui จากยุคครีเตเชียสตอนต้นหรืออายุประมาณ 130 ล้านปีก่อน แถวๆตะวันออกเฉียงเหนือของจีน ลำตัวยาวประมาณ 1 เมตร 

เป็นปลาฉลามปากเป็ดที่เก่าแก่ที่สุดและมีความโบราณที่สุดในกลุ่ม มันยังคงลักษณะของปลาฉลามปากเป็ดคือมีปากที่ยื่นยาว แม้จะไม่ยาวเท่ารุ่นเหลนอย่างปลาฉลามปากเป็ดจีน ลักษณะสำคัญของเจ้าปลาฉลามปากเป็ดจีนโบราณอีกอย่างคือ มันมีเงี่ยงที่ครีบอกซึ่งไม่พบในปลาฉลามปากเป็ดอื่นๆ แต่พบได้ในปลาสเตอเจี้ยน ญาติสนิทของกลุ่มปลาฉลามปากเป็ดนั่นเอง
[Spoil] คลิกเพื่อดูข้อความที่ซ่อนไว้อ้างอิง:
.
Grande L and Bemis WE. 1991. Osteology and phylogenetic relationships of fossil and Recent paddlefishes (Polyodontidae) with comments on the interrelationships of Acipenseriformes. Society of Vertebrate Paleontology Memoir 1:1–121; supplement to Journal of Vertebrate Paleontology 11(1).
.
Grande et al. 2002. Protopsephurus liui, a well-preserved primitive paddlefish (Acipenseriformes: Polyodontidae) from the Lower Cretaceous of China. Journal of Vertebrate Paleontology, 22(2): 209-237.
Lu LW. 1994. A new paddlefish from the Upper Jurassic of northeast China. Vertebrata PalAsiatica 32(2) :132–142. [In Chinese with English summary]
.
Zhang et al. 2020. Extinction of one of the world's largest freshwater fishes: Lessons for conserving the endangered Yangtze fauna. Science of The Total Environment DOI: j.scitotenv.2019.136242

ขอขอบคุณข้อมูลจาก
Ref.
https://www.syfy.com/syfywire/chinese-paddlefish-first-extinct-species-of-2020
https://www.elnacional.com/ciencia-tecnologia/esta-es-la-primera-especie-declarada-extinta-en-2020/
https://hipertextual.com/2020/01/primera-especie-declarada-extinta-2020
Cr.https://www.blockdit.com/posts/5e1aa081085c060c822dc83c / เรียบเรียงโดย  สาระอัปเดต
อ้างอิง
[1]https://mgronline.com/china/detail/9630000001351
[2]https://en.wikipedia.org/wiki/Chinese_paddlefish
[3]https://news.mongabay.com/2020/01/chinese-paddlefish-extinct-largest-freshwater-fish-species/
[4]https://www.britannica.com/animal/paddlefish#ref34492
[5]https://en.wikipedia.org/wiki/Baiji

Cr.https://www.blockdit.com/posts/5e14458b8b112e53c3235949 /    The Thinker Man
(Cr.https://ar-ar.facebook.com/pg/chickenisdinosaur/posts/ By ไก่คือไดโนเสาร์‎‏.)

(ขอขอบคุณที่มาของข้อมูลทั้งหมดและขออนุญาตนำมา)