จริง ๆ ยุโรปเพิ่งมาพัฒนาแบบก้าวกระโดด เมื่อประมาณ 500 ปีที่ผ่านมานี่เอง ก่อนหน้านั้นในยุคกลางนี่วิทยาการยังสู้ฝั่งตะวันออกไม่ได้เลย มารบในสงครามครูเสดก็แพ้กลับไป โดนพวกมองโกลบุกมาก็แทบจะยึดได้หมดยุโรป ถ้าข่านใหญ่ตอนนั้นไม่ตายก่อนทำให้มองโกลต้องยกทัพกลับไปเพื่อประชุมเลือกข่านใหญ่คนใหม่ ป่านนี้คนยุโรปเชื้อมองโกลคงมีเต็มเมือง

ปัญหาของจีนในอดีตคือ ระบบสังคมจีนในยุคก่อน ไม่เอื้อต่อการพัฒนาเศรษฐกิจแบบทุนนิยม คือคนเก่ง ๆ มักจะมุ่งเน้นไปที่การศึกษาเพื่อสอบเข้าเป็นขุนนางกันหมด เลยทำให้ไม่เหลือคนที่จะพัฒนาด้านอื่นโดยเฉพาะด้านธุรกิจการค้า

จะเห็นว่าพอคนจีนออกมานอกประเทศ ไม่สามารถเข้ามาอยู่ในระบบขุนนางของประเทศนั้นได้ จะไปทำไร่ไถนาก็ไม่สามารถครอบครองที่ดินแข่งกับเจ้าถิ่นได้ ก็ต้องหันเข้าหาอาชีพทำธุรกิจการค้า ได้ใช้ความสามารถของตัวเองในการประกอบธุรกิจจนตั้งตัวเป็นเจ้าของกิจการใหญ่โตได้

เทียบกับทางยุโรป ระบบขุนนางเป็นแบบสืบตระกูลตายตัว พวกสามัญชนต่อให้มีความสามารถมากแค่ไหนก็ไม่สามารถแทรกตัวเข้าไปเป็นขุนนางได้ ก็เลยต้องหันไปใช้ความสามารถของตัวเองทางด้านอื่นที่ไม่ใช่การรับราชการเป็นขุนนาง