เตาซุก เป็นหนึ่งในเผ่าโมโร ซึ่งเป็นชื่อเรียกรวมเผ่ามุสลิมในทางตอนใต้ของฟิลิปปินส์ โดยเตาซุกเป็นเผ่าที่ใหญ่ที่สุดและมีอิทธิพลที่สุดในแถบนั้น
เตาซุก มีประวัติศาสตร์ที่ยาวนาน ครั้งหนึ่ง เคยเป็นรัฐสุลต่านซูลู ที่กินพื้นที่ตั้งแต่ทางตอนเหนือของเกาะบอร์เนียว ไปจนใกล้เกาะมินดาเนา
รัฐสุลต่านซูลู มีอำนาจอยู่ทางตอนเหนือของเกาะบอร์เนียว จนกระทั่งปี 1878 อังกฤษได้ทำสนธิสัญญากับสุลต่านซูลู เพื่อทำการใช้ดินแดน
สนธิสัญญาดังกล่าว เป็นปัญหาทางดินแดนระหว่างมาเลเซียกับฟิลิปปินส์จนถึงทุกวันนี้ เนื่องจากสนธิสัญญานั้น ใช้คำว่า "Pajakan" ซึ่งกำกวม
"Pajakan" มีความหมายทั้งเช่าหรือยกให้ ทางอังกฤษรวบรัดคิดว่าจะยกดินแดนให้เลย เลยยึดถือเป็นบริติชบอร์เนียวเหนือมาจนยุคเอกราชมาเลเซีย
อย่างไรก็ตาม ไม่ว่าตอนนั้น อังกฤษจะเช่าหรือจะซื้อดินแดน อังกฤษก็ไม่เคยจ่ายค่าเช่าหรือค่าซื้อดินแดนให้กับสุลต่านซูลูเลยสักแดงเดียว
หลังยุคเอกราช ระหว่างการประชุมระหว่างประเทศ ฟิลิปปินส์บอกกล่าวกับทางมาเลเซียว่า รัฐสุลต่านซูลู ยังไม่ได้รับค่าชดเชยเหล่านั้น
รัฐบาลมาเลเซีย ได้มอบค่าชดเชยให้ประมาณ 5,300 ริงกิต หรือ 1,750 ดอลล่าห์ในเวลานั้น โดยถือว่าเป็น 'ค่ายกดินแดน' ให้กับซูลู
ขณะที่ทางรัฐสุลต่านซูลูเอง ถือว่าดินแดนที่เสียไปนั้น เป็นการเช่ามากกว่าการยกให้ ตามสนธิสัญญาที่ทั้งอังกฤษและซูลูถือกรรมสิทธิ์ไว้
ผลที่ตามมา ทำให้เกิดทั้งข้อพิพาทระหว่างประเทศ และความพยายามแบ่งแยกดินแดนมาเป็นระยะเวลายาวนาน จนสิ้นสุดไม่กี่ปีที่ผ่านมา
ก่อนหน้านี้ พวกโมโร พยายามสู้รบกับทั้งสเปน อเมริกา ญี่ปุ่น หรือแม้แต่รัฐบาลฟิลิปปินส์มาโดยตลอดร้อยปี รวมไปถึงเตาซุกด้วย กินเวลาสิบกว่าปี
รัฐบาลฟิลิปปินส์ พยายามทั้งการเจรจา และสู้รบ แม้จะมีการก่อตั้งเขตปกครองตัวเองขึ้นมา ก็ยังไม่สามารถหยุดยั้งการแบ่งแยกดินแดนได้
ซ้ำร้าย เมื่อเวลาผ่านไปมากขึ้นเรื่อยๆ ไม่เพียงแต่กลุ่มแบ่งแยกดินแดนที่มีอยู่ แต่ยังเกิดกลุ่มญิฮาดขึ้นมาอีก กลุ่มแรกคือ กลุ่ม RSM
Rajah Sulaiman Movement (RSM) ก่อตั้งโดย อาเหม็ด ซานโตส อดีตคนงานที่เคยทำงานในซาอุฯ แล้วเข้ารีตเปลี่ยนศาสนา (ปัจจุบันติดคุก)
การสู้รบในเมืองมาราวี ที่กลุ่มพื้นเมืองเข้าร่วมสนับสนุนฟิลิปปินส์ด้วย ทำให้ได้ทำความตกลงใหม่ กลายเป็นเขตปกครองบังซาโมโรในปัจจุบัน
อีกกรณีหนึ่ง นำโดย จามาลุล กิรัม ที่ 3 ซึ่งอ้างตัวว่าเป็นสุลต่านซูลูอยู่ในฟิลิปปินส์ ส่งพรรคพวกประมาณ 200-400 คน เข้าโจมตีในรัฐซาบะห์
จามาลุล กิรัม อ้างตามสนธิสัญญาว่า มาเลเซียแค่ 'เช่า' ดินแดนของซาบะห์ ไม่ได้เป็นผู้ครองดินแดนที่ถูกต้อง จึงต้องทำการทวงคืนดินแดน
เป็นเรื่องที่ค่อนข้างตลกหน่อย เพราะ จามาลุล กิรัม ที่ 3 ไม่ใช่ผู้สืบเชื้อสายที่ถูกต้อง ผู้สืบเชื้อสายที่ถูกต้อง คือ มูเอ็ดซูล ลาอิล ตัน กิรัม
มูเอ็ดซูล เป็นโอรสของ สุลต่าน โมฮัมเหม็ด อับดุลลาห์ กิรัม สุลต่านซูลูองค์สุดท้ายที่ได้รับการรับรองจากฟิลิปปินส์อย่างถูกต้องตามกฎหมาย
ส่วนกรณีของจามาลุล รัฐบาลมาเลเซียใช้เวลา 1 เดือน ปราบปรามจนหมดสิ้น และหลังจากนั้นไม่นาน จามาลุล กิรัม ก็ได้เสียชีวิตลงในกรุงมะนิลา
การสู้รบที่เกิดขึ้น ทำให้รัฐบาลมาเลเซีย ประกาศจัดตั้งเขตทหารขึ้นในซาบะห์ตะวันออก เพื่อป้องกันการโจมตีซ้ำรอยจากกลุ่มผู้ไม่หวังดีในชายฝั่ง
ก่อนหน้านี้นั้น ซาบะห์ เกิดการโจมตีอยู่ต่อเนื่อง ทั้งจากโจรสลัดหรือผู้ก่อการร้าย ที่ล้วนแต่เกี่ยวกับพวกเตาซุกหรือโมโรพวกอื่น
โดยก่อนหน้านี้ จากการสู้รบระหว่างพวกโมโรกับรัฐบาลฟิลิปปินส์ ทำให้ชาวโมโรจำนวนไม่น้อย หนีมาอพยพมาตั้งถิ่นฐานกันในชายฝั่งซาบะห์
แต่หลังจากที่เกิดกรณีของจามาลุลขึ้น ทำให้รัฐบาลมาเลเซีย ตัดสินใจส่งกลุ่มผู้อพยพผิดกฎหมายในรัฐซาบะห์ กลับคืนฟิลิปปินส์
อย่างไรก็ตาม ประเด็นเรื่องบอร์เนียวเหนือ ยังเป็นที่พิพาทกันอยู่ แต่มันจะสนุกแค่ไหน ถ้าบอร์เนียวเหนือ คือดินแดนอีกแห่งของฟิลิปปินส์ ..?
ซูลู เตาซุก และดินแดนใหญ่ที่เสียไป
เตาซุก มีประวัติศาสตร์ที่ยาวนาน ครั้งหนึ่ง เคยเป็นรัฐสุลต่านซูลู ที่กินพื้นที่ตั้งแต่ทางตอนเหนือของเกาะบอร์เนียว ไปจนใกล้เกาะมินดาเนา
รัฐสุลต่านซูลู มีอำนาจอยู่ทางตอนเหนือของเกาะบอร์เนียว จนกระทั่งปี 1878 อังกฤษได้ทำสนธิสัญญากับสุลต่านซูลู เพื่อทำการใช้ดินแดน
สนธิสัญญาดังกล่าว เป็นปัญหาทางดินแดนระหว่างมาเลเซียกับฟิลิปปินส์จนถึงทุกวันนี้ เนื่องจากสนธิสัญญานั้น ใช้คำว่า "Pajakan" ซึ่งกำกวม
"Pajakan" มีความหมายทั้งเช่าหรือยกให้ ทางอังกฤษรวบรัดคิดว่าจะยกดินแดนให้เลย เลยยึดถือเป็นบริติชบอร์เนียวเหนือมาจนยุคเอกราชมาเลเซีย
อย่างไรก็ตาม ไม่ว่าตอนนั้น อังกฤษจะเช่าหรือจะซื้อดินแดน อังกฤษก็ไม่เคยจ่ายค่าเช่าหรือค่าซื้อดินแดนให้กับสุลต่านซูลูเลยสักแดงเดียว
หลังยุคเอกราช ระหว่างการประชุมระหว่างประเทศ ฟิลิปปินส์บอกกล่าวกับทางมาเลเซียว่า รัฐสุลต่านซูลู ยังไม่ได้รับค่าชดเชยเหล่านั้น
รัฐบาลมาเลเซีย ได้มอบค่าชดเชยให้ประมาณ 5,300 ริงกิต หรือ 1,750 ดอลล่าห์ในเวลานั้น โดยถือว่าเป็น 'ค่ายกดินแดน' ให้กับซูลู
ขณะที่ทางรัฐสุลต่านซูลูเอง ถือว่าดินแดนที่เสียไปนั้น เป็นการเช่ามากกว่าการยกให้ ตามสนธิสัญญาที่ทั้งอังกฤษและซูลูถือกรรมสิทธิ์ไว้
ผลที่ตามมา ทำให้เกิดทั้งข้อพิพาทระหว่างประเทศ และความพยายามแบ่งแยกดินแดนมาเป็นระยะเวลายาวนาน จนสิ้นสุดไม่กี่ปีที่ผ่านมา
ก่อนหน้านี้ พวกโมโร พยายามสู้รบกับทั้งสเปน อเมริกา ญี่ปุ่น หรือแม้แต่รัฐบาลฟิลิปปินส์มาโดยตลอดร้อยปี รวมไปถึงเตาซุกด้วย กินเวลาสิบกว่าปี
รัฐบาลฟิลิปปินส์ พยายามทั้งการเจรจา และสู้รบ แม้จะมีการก่อตั้งเขตปกครองตัวเองขึ้นมา ก็ยังไม่สามารถหยุดยั้งการแบ่งแยกดินแดนได้
ซ้ำร้าย เมื่อเวลาผ่านไปมากขึ้นเรื่อยๆ ไม่เพียงแต่กลุ่มแบ่งแยกดินแดนที่มีอยู่ แต่ยังเกิดกลุ่มญิฮาดขึ้นมาอีก กลุ่มแรกคือ กลุ่ม RSM
Rajah Sulaiman Movement (RSM) ก่อตั้งโดย อาเหม็ด ซานโตส อดีตคนงานที่เคยทำงานในซาอุฯ แล้วเข้ารีตเปลี่ยนศาสนา (ปัจจุบันติดคุก)
การสู้รบในเมืองมาราวี ที่กลุ่มพื้นเมืองเข้าร่วมสนับสนุนฟิลิปปินส์ด้วย ทำให้ได้ทำความตกลงใหม่ กลายเป็นเขตปกครองบังซาโมโรในปัจจุบัน
อีกกรณีหนึ่ง นำโดย จามาลุล กิรัม ที่ 3 ซึ่งอ้างตัวว่าเป็นสุลต่านซูลูอยู่ในฟิลิปปินส์ ส่งพรรคพวกประมาณ 200-400 คน เข้าโจมตีในรัฐซาบะห์
จามาลุล กิรัม อ้างตามสนธิสัญญาว่า มาเลเซียแค่ 'เช่า' ดินแดนของซาบะห์ ไม่ได้เป็นผู้ครองดินแดนที่ถูกต้อง จึงต้องทำการทวงคืนดินแดน
เป็นเรื่องที่ค่อนข้างตลกหน่อย เพราะ จามาลุล กิรัม ที่ 3 ไม่ใช่ผู้สืบเชื้อสายที่ถูกต้อง ผู้สืบเชื้อสายที่ถูกต้อง คือ มูเอ็ดซูล ลาอิล ตัน กิรัม
มูเอ็ดซูล เป็นโอรสของ สุลต่าน โมฮัมเหม็ด อับดุลลาห์ กิรัม สุลต่านซูลูองค์สุดท้ายที่ได้รับการรับรองจากฟิลิปปินส์อย่างถูกต้องตามกฎหมาย
ส่วนกรณีของจามาลุล รัฐบาลมาเลเซียใช้เวลา 1 เดือน ปราบปรามจนหมดสิ้น และหลังจากนั้นไม่นาน จามาลุล กิรัม ก็ได้เสียชีวิตลงในกรุงมะนิลา
การสู้รบที่เกิดขึ้น ทำให้รัฐบาลมาเลเซีย ประกาศจัดตั้งเขตทหารขึ้นในซาบะห์ตะวันออก เพื่อป้องกันการโจมตีซ้ำรอยจากกลุ่มผู้ไม่หวังดีในชายฝั่ง
ก่อนหน้านี้นั้น ซาบะห์ เกิดการโจมตีอยู่ต่อเนื่อง ทั้งจากโจรสลัดหรือผู้ก่อการร้าย ที่ล้วนแต่เกี่ยวกับพวกเตาซุกหรือโมโรพวกอื่น
โดยก่อนหน้านี้ จากการสู้รบระหว่างพวกโมโรกับรัฐบาลฟิลิปปินส์ ทำให้ชาวโมโรจำนวนไม่น้อย หนีมาอพยพมาตั้งถิ่นฐานกันในชายฝั่งซาบะห์
แต่หลังจากที่เกิดกรณีของจามาลุลขึ้น ทำให้รัฐบาลมาเลเซีย ตัดสินใจส่งกลุ่มผู้อพยพผิดกฎหมายในรัฐซาบะห์ กลับคืนฟิลิปปินส์
อย่างไรก็ตาม ประเด็นเรื่องบอร์เนียวเหนือ ยังเป็นที่พิพาทกันอยู่ แต่มันจะสนุกแค่ไหน ถ้าบอร์เนียวเหนือ คือดินแดนอีกแห่งของฟิลิปปินส์ ..?